Զբաղվածների եկամուտների հաշավարկը մեկ նրբություն ունի: Բացի ամսական աշխատավարձից, որը հաշվարկվում է տնտեսվարող սուբյեկտների վիճակագրական հաշվետվությունների հիման վրա, եկամուտները որոշվում են նաեւ ընտրովի հարցման միջոցով:
Հետազոտությունների տվյալներից դատելով` 2011թ. մեկ զբաղվածի հաշվով միջին եկամուտը կազմել է ամսական 78,4 հազ. դրամ: Տեղեկացման համար նշենք, որ ամսական միջին անվանական աշխատավարձը կազմել է 115 հազ. դրամից ավելի, որը եկամտահարկի վճարումից հետո կազմում է 103 հազ. դրամ: Ի դեպ, նշված 115 հազ. դրամը` ըստ «2011թ. հունվար-դեկտեմբերին Հայաստանում սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի» մասին զեկույցի, իսկ մեկ այլ`«Հայաստանում աշխատանքի շուկան» զեկույցի համաձայն, բերվում է մեկ այլ ցուցանիշ` ավելի քան 108 հազ. դրամ:
Անդրադառնալով թեմային` դիտարկենք, թե Հայաստանում որ տարիքային խմբերն ունեն ամենաբարձր եկամուտները: Եթե հավատանք ուսումնասիրության արդյունքներին, առաջին տեղում 25-34 տարիքային խումբն է, որին հաջորդում է 35-44 տարեկանների խումբը:
Գծապատկերից պարզ է դռնում, որ ամենաքիչ եկամուտ ունեցողները տարեց բնակիչներն են` 65-75 տարեկանների խումբը: Չնայած տարվա ընթացքում եկամուտների աճին (գրեթե 13,4 հազ. դրամ), այս տարիքային խմբի եկամուտների հարաբերակցությունը միջինի նկատմամբ մխիթարական չէ` ընդամենը 68%...
Այս գծապատկերից երեւում է, որ տարիքի հետ աստիճանաբար նվազում են նաեւ եկամուտները, իսկ 15-24 տարականների խմբի եկամուտը հավասար է 55-64 տարեկանների խմբի եկամուտին: 15-24 տարեկանների խմբում հավանաբար բեռն ընկնում է բուհերի շրջանավարտների վրա, որոնց հաջողվում է բարձր վճարվող աշխատանք գտնել:
Միժամանակ առավել բարձր եկամուտներ են ստանում նրանք, ովքեր զբաղված են «փոխադրումների, ինֆորմատիկայի եւ կապի» բնագավառում` գրեթե 106,6 հազ. դրամ: Այսինքն, հիմնականում այն ոլորտները, որտեղ զբաղված է մեր տաղանդավոր երիտասարդությունը:
Երկրորդ տեղում է խոստումնալից «ֆիանանսներ, անշարժ գույք» ոլորտը` միջինը ամսական 104,5 հազ. դրամ եկամուտով:
Ավելի վաղ` 2010թ-ին առաջին տեղում էին շինարարության ոլորտում զբաղվածները: Տարվա ընթացքում շինարարների եկամուտների հարցում առաջընթաց գրեթե չի եղել, այդ իսկ պատճառով ոլորտն առաջինից հայտնվել է երրորդ տեղում` 97,8 հազ. դրամ ցուցանիշով: Շինարարությունում ներգրավվածները հիմնականում միջին տարիքի անձինք են:
Ամենավատ վիճակում գտնվում են գյուղատնտեսությամբ զբաղվողները` ամսական միջինը 56,6 հազ. դրամ եկամուտով: Մայրաքաղաքում եւ մարզերում եկամուտների տարբերությանը հնարավոր է ծանոթանալ ստորեւ ներկայացված գծապատկերից:
Իսկ ընդհանուր առմամբ, կարելի է զարմանալ միայն տնտեսության ոլորտներում զբաղվածների բոլոր տարիքային խմբերի նման ցածր եկամուտների ծավալից: Անգամ հաշվի առնելով հարցվածների թվում հարուստների բացակայությունը, այս ցուցանիշը հուսադրող չէ:
Իսկ եթե հաշվի առնենք, որ զբաղվածություն ունեցող անձի եկամուտը բաժանվում է նաեւ ընտանիքի չաշխատող անձանց վրա, ստացվում է խորհրդանշական թիվ:
Ալբերտ Խաչատրյան