ԵԽԽՎ հունվարյան նստաշրջանի ընթացքում ԵԽԽՎ հայկական պատվիրակության անդամ Նաիրա Զոհրաբյանը հարց էր ուղղել Եվրոպական խորհրդարանի նախագահ Մարտին Շուլցին՝ Եվրոպական խորհրդարանի կողմից 2011 թվականի ապրիլի 7-ին ընդունված բանաձեւի կապակցությամբ, ուր նշված էր, որ ԵՄ կառույցները պետք է չճանաչված պետություններում վստահություն ներշնչող ծրագրեր իրականացնեն եւ երկխոսություն ծավալեն քաղաքացիական հասարակության հետ։ Հայ պատգամավորը փորձել էր ճշտել, թե ինչո՞ւ մինչ օրս որեւէ նման ծրագիր չի իրականացվում Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետությունում եւ ինչո՞ւ ԵՄ ինստիտուտները չեն կատարում իրենց իսկ խորհրդարանի կողմից ընդունված բանաձեւը։
Ի պատասխան հայ պատգամավորի բանավոր հարցի, նախօրեին Եվրոպական խորհրդարանի նախագահ Մարտին Շուլցը գրավոր նամակ է ուղարկել հայ պատգամավորին: Նամակում, մանսավորապես, ասվում է.
«Հարգելի Նաիրա Զոհրաբյան,
Շնորհակալություն եմ հայտնում Ձեր կողմից փետրվարի 4-ին ուղարկված նամակի համար, որտեղ, հղում անելով եվրոպական խորհրդարանի կողմից ընդունված բանաձեւին, ասվում էր, որ ԵՄ-ն պետք չճանաչված պետություններում ներգրավվի եւ զարգացնի այնպիսի ծրագրեր, որոնք կնպաստեն վստահության եւ երկխոսության ամրապնդմանը չճանաչված պետություններում հասարակությունների միջեւ։ Դուք հատուկ ընդգծել էիք Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը, որին ես խոստացա պատասխանել գրավոր:
07.04.2011-ի ընդունված՝ Եվրոպական հարեւանության քաղաքականության վերանայման վերաբերյալ բանաձեւի շրջանակներում ես կցանկանայի ընդգծել, որ այս հարցը բազմիցս քննարկվել է անցյալում եւ մի շարք բանաձեւեր են ընդունվել: Այսպիսով, Եվրոպական խորհրդարանի համար ԵՄ-ի հիմնական նպատակն է խթանել վստահության ամրապնդմանը եւ քաղաքացիական հասարակության ներգրավվածությանը ոչ միայն առաջնորդների, այլեւ քաղաքացիական կազմակերպությունների միջեւ: Լիագումարը, այսպիսով, կոչ է անում Եվրոպական հանձնաժողովին աջակցել քաղաքացիական հասարակությանն ուղղված ծրագրերին, որոնք միտված են խթանելու հաշտությանը եւ տեղական բնակչության միջեւ շփումներին:
Ավելին, 2012 թ-ին ընդունած 2 օրենքներում, որոնք վերաբերում էին Լեռնային Ղարաբաղին, Եվրոպական խորհրդարանը պահանջում է, որ Եվրոպական հանձնաժողովը եւ ԱԳԵԾ-ն (Արտաքին գործերի եվրոպական ծառայություն) աջակցեն վստահության ամրապնդման միջոցառումներին, որոնք կտարածեն երկկողմանի խաղաղության, հաշտության, վստահության գաղափարներ: Բացի այդ, ԵՄ-ի ֆինանսավորած ծրագրերը նպատակ ունեն խթանելու փոխզիջմանը եւ խաղաղ կարգավորմանը:
Ես ուրախ եմ մատնանշելու, որ այս խոսքերը գործ են դարձել: ԵՄ-ն այժմ ֆինանսավորում է «Եվրոպական համագործակցություն հանուն Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման» ծրագիրը:
Այս բացառիկ նախաձեռնությունը նպատակ ունի դրական ազդեցություն ունենալ հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա՝ իրականացնելով բազմազան ծրագրեր տեղական գործընկերների հետ՝ խթանելու տարածաշրջանում տեւական խաղաղությանը: «Եվրոպական համագործակցություն հանուն Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման» ծրագիրը համակարգում է այն գործողությունները, որոնք իրականացվում են տարածաշրջանում 5 հիմնական եվրոպական կազմակերպությունների կողմից՝ համագործակցելով տեղական գործընկերների հետ: Տեղական ՀԿ-ները, ինչպես նաեւ անհատները, որոնց հուզում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը, կարող են մասնակցություն ունենալ:
Իրապես, ԵՄ պատվիրակությունը Երեւանում 15.11.2013 թ-ին ծրագրային առաջարկներ է ներկայացրել ԵՄ տարածաշրջանային դրամաշնորհների նախաձեռնության սխեմայի երկրորդ փուլում իրականացնելու համար: Առաջին փուլում, ըստ տեղեկատվության, բազմաթիվ սեմինարներ են կազմակերպվել, որոնք համախմբել են երիտասարդներին, կանանց, տեղահանվածներին, քաղաքացիական հասարակության ակտիվիստներին, քաղաքական գործիչներին, լրագրողներին՝ խթանելու վստահության ամրապնդմանը:
Ուստի, ես հույս ունեմ, որ քաղաքական խթան տալով նման նախաձեռնություններին, որոնց մենք լիովին հավատարիմ ենք մնում, Եվրոպական խորհրդարանը ամրապնդել է Եվրոպական միության միջնորդական կարողությունները՝ ուղղված հակամարտության կարգավարմանը, քանի որ մենք զգում ենք, որ դրանք անհրաժեշտ են երկխոսության արդյունավետության համար, ինչը թույլ կտա վերանայել անցյալի իրադարձությունների պատկերացումները, հաղթահարելու ատելությունն ու վախը՝ մաքսիմալիստական դիրքորոշումների շուրջ փոխզիջումների գնալու համար»,- նշել է Շուլցը:
