Վերջերս Հայաստանի վարչապետը «Արի տուն» ծրագրի երկրորդ փուլի փակման արարողության ժամանակ արտերկրից ժամանած սփյուռքահայ երիտասարդներին հայտարարեց, որ այս այցը նրանց ամուր կապեց Հայրենիքի հետ:
Մեզ մոտ, սակայն, հակառակ երեւույթն է. արտագաղթ: Այդ գործընթացը վաղուց է սկսվել, դեռեւս խորհրդային տարիներին: Ավագ սերնդի ներկայացուցիչները կհիշեն, թե ինչպես էին հայրենադարձները հեռանում ԱՄՆ՝ ընտանիքի վերամիավորման անվան տակ: Բայց այն ժամանակ արտագաղթը, մի շարք պատճառներով, այսքան զանգվածային բնույթ չէր կրում:
Հիմա երկիրը բախվել է նոր իրավիճակի՝ կախված Սիրիայից փախստականների հոսքի հետ: Նրանց մեծ մասը, ամեն դեպքում, չի կարողանում հաստատվել իր պատմական հայրենիքում: Անցյալ տարի Հայաստան է ժամանել շուրջ 4.500 Սիրիայի քաղաքացի, իսկ հեռացել է առնվազն 2.300-ը: Այսինքն՝ սիրիացի փախստականների կեսից ավելին (ավելի քան 51%-ը) հեռացել է: Ընդմիշտ, թե ժամանակավորապես՝ պարզ չէ:
Փախստականի կարգավիճակը հնարավորություն է տալիս ժամանակավորապես բնակվել Եվրոպայի բարեկեցիկ երկրներում: Սակայն այնտեղ հաստատվել ցանկացողների թիվը գերազանցում է այդ պետությունների քվոտաները: Այսպես, օրինակ, երբ այս տարեսկզբին Գերմանիան հայտարարեց Սիրիայից լրացուցիչ 5 հազար փախստականի ընդունելու պատրաստակամության մասին, համապատասխան կարգավիճակ տրամադրելու մասին 10 անգամ ավելի շատ դիմում ստացվեց. 50 հազար: Նրանց թվում, անկասկած, նաեւ սիրիահայեր կային:
Իհարկե, տեղեկություն կա այդ փախստականներին մեր պետության աջակցության մասին: Բայց նաեւ այլ տեղեկատվություն կա: Սիրիահայերն իրենց ծննդավայրում զբաղվել են հիմնական արհեստներով (այդ թվում՝ ոսկերչությամբ), ինչպես նաեւ վաճառականությամբ: Գործունեության այդ ոլորտները (հատկապես՝ առեւտուրը) մեզ մոտ աշխատանքի տեղավորման հարցում առանձնապես մեծ պոտենցիալ չունի: Իսկ, ասենք, գյուղատնտեսությամբ զբաղվել փախստականները (ովքեր, որպես կանոն, քաղաքաբնակ են) չեն համաձայնում:
Սիրիահայերը, ովքեր առանձնանում են օրինապահությամբ եւ գործարար հարաբերություններում ազնվությամբ, մեր երկրում հաճախ բախվում են իրենց համար անսովոր երեւույթների: Վերջերս NEWS.am-ը պատմել էր նման մի դեպքի մասին: Հավաստիության առումով ոչինչ ասել չենք կարող, սակայն պատմությունը մեր իրականության համար սովորական է:
Բանն այն է, որ մեր նոր հարուստներից մեկը սիրիահային պատվեր է տվել, սակայն չի վճարել աշխատանքի համար: Նման դեպքերը հիասթափեցնում են նորմալ աշխատանք գտնելու հույս ունեցող փախստականներին: Եվ, իհարկե, խթանում են երկրից արտագաղթը:
