News
Լրահոս
News
Երեքշաբթի
Մարտ 19
Տեսնել լրահոսը

NEWS.am-ն ընթերցողի ուշադրությանն է ներկայացնում Հայաստանի Իրանի Իսլամական հանրապետության արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Մոհամմեդ Ռեիսի հետ հարցազրույցը:

Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ հարաբերությունները երկար պատմություն ունեն. ավելի քան 20 տարի այս պետությունները հուսալի դաշնակիցներ են: Ինչպե՞ս եք գնահատում միջպետական հարաբերությունների ներկա մակարդակը:

Իրականում անկախությունից ի վեր Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ լավ հարաբերություններ են հաստատվել: Հայաստանը միշտ պատրաստակամություն է հայտնել զարգացնել Իրանի հետ փոխգործակցությունը: Վերջերս նոր Կառավարության ձեւավորումից հետո նույնպես հարաբերությունները հաջողությամբ զարգանում են, բացի հեռախոսազրույցներից, նաեւ փոխայցելություններ են կայացել: Վստահ եմ, որ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի կառավարման ընթացքում երկու երկրների հարաբերություններում դրական առաջընթաց կարձանագրվի: Ներկայում մենք պատրաստվում են միջկառավարական հանձնաժողովի 12-րդ նիստն անցկացնել, եւ ես վստահ եմ, որ այդ նիստի շրջանակում արդյունավետ աշխատանք կկատարվի: Նիստի անցկացման հստակ ժամկետները դեռեւս հայտնի չեն, բակց կարող եմ վստահաբար ասել, որ այն կկայանա այս տարվա ընթացքում:

Ինչպե՞ս կարելի է բնութագրել երկու երկրների տնտեսական փոխգործակցությունը, հատկապես՝ էներգետիկ անվտանգության ոլորտում:

Հաշվի առնելով ե՛ւ Իրանում, ե՛ւ Հայաստանում տեղի ունեցած փոփոխությունները, ես վստահ եմ, որ տնտեսական հարաբերությունները զարգանալու են: Էներգետիկ ոլորտում գոյություն ունեն մի շարք նախագծեր, որոնք իրականացման փուլում են, այդ թվում՝ բարձրավոլտ էլեկտրահաղորդիչների 3-րդ գծի շինարարությունը, Մեղրիի ՀԷԿ-ի կառուցումը, որը ֆինանսավորում է իրանական կողմը: Բնականաբար, այս ամենը մեծ դեր է խաղալու նաեւ Հայաստանի էներգետիկ անվտանգության ապահովման հարցում: Չնայած ես գոհ չեմ երկու երկրների միջեւ գոյություն ունեցող ապրանքաշրջանառության ցուցանիշներից. ապրանքաշրջանառությունը պետք է նվազագույնը երեք անգամ ավելի լիներ: Իհարկե, Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցությունից հետո նոր հնարավորություններ են ստեղծվում, սակայն որոշ համաձայնագրերի ստորագրումից առաջ մենք պետք է ուշադրություն դարձնենք նաեւ այդ խնդիրներին: Մենք պետք է ազատվենք առեւտրի ոլորտում գոյություն ունեցող խոչընդոտներից, ինչպես, օրինակ, անհրաժեշտ է ընդունելի սակագների հաստատել, հարկավոր է ազատ առեւտրի գոտու մասին պայմանագիր ստորագրել: Այս ամենի շուրջ համաձայնություն դեռեւս չկա: Նշված խոչընդոտների վերացումից եւ Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցությունից հետո մեր հարաբերությունները կարող են ընդայնվել: Նշված խոչընդոտներն իրանցի գործարարներին չեն խրախուսում ներդրումներ կատարել կամ Հայաստանի ապրանքներ արտահանել:

Ի՞նչ փուլում է Մեղրիի ՀԷԿ-ի շինարարությունը:

Վերջերս Հայաստան այցելեց Իրանի էներգետիկայի փոխնախարարը, եւ այդ հարցը նույնպես քննարկվեց: Վստահ եմ, որ Հայաստանի էներգետիկայի նախարար Երվանդ Զախարյանի՝ առաջիկայում Իրան նախանշված այցի շրջանակում կքննարկվեն նաեւ այդ ծրագրի մանրամասներն ու փոփոխությունները, որոնք պետք է կատարվեն, եւ նախագիծը կսկսի իրականացվել:

Ի՞նչ աշխատանքներ են արդեն արվել Իրան-Հայաստան երկաթուղու շինարարության ուղղությամբ:

Ինչպես հայտնի է, Իրանի երկաթուղին հայ-իրանական սահմանից ընդամենը 60 կմ հեռավորությամբ է գտնվում, այսինքն՝ հարկավոր է կառուցել եւս 60 կմ, եւ երկաթուղին կհասնի մինչեւ Հայաստանի սահման: Եթե հայկական կողմը սկսի իր տարածքում երկաթուղի կառուցել, մենք խոստացել ենք, որ անհապաղ մեր տարածքում կսկսենք շինարարությունը: Հայկական կողմի գնահատականներով, երկաթուղու կառուցման համար ավելի քան 3 մլրդ դոլարի ներդրում է անհրաժեշտ, որպեսզի այն հասնի հայ-իրանական սահմանին: Մեզ համար շատ կարեւոր է հայկական եւ իրանական երկաթուղիների միավորումը. բացի տնտեսական մեծ նշանակությունից, այն նաեւ մեծ ռազմավարական նշանակություն է ունենալու: Այդպիսով, Պարսկական ծոցի երկաթուղին կմիանա Սեւ ծովին: Այդ չափազանց կարեւոր նախագիծ է ոչ միայն երկու երկրների, այլեւ մի շարք այլ պետությունների համար: Մենք պատրաստակամ ենք, որպեսզի Թեհրանում միջկառավարական հանձնաժողովի առաջիկա նիստի ժամանակ մասնագետները քննարկեն այդ նախագիծը:

Երկու երկրների հարաբերություններում որեւէ փոփոխություն հնարավո՞ր է Եվրասիական տնտեսական միությանը Հայաստանի անդամակցությունից հետո:

Բոլոր դեպքերում այդ դրական ազդեցություն է ունենալու, քանի որ մի կողմից՝ Իրանը 75 միլիոնանոց շուկա է, մյուս կողմից՝ ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցության դեպքում ստեղծվելու է 200 միլիոնանոց շուկա, ինչը դրական դեր է խաղալու առեւտրի եւ ապրանքաշրջանառության հարցում: Իհարկե, հարկավոր է հաշվի առնել, որ մինչ պետք է պայմանագրային-իրավական դաշտ ստեղծել, հակառակ դեպքում՝ կարող են խնդիրներ առաջանալ:

Պարոն դեսպան, ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հեռանկարներ տեսնո՞ւմ եք՝ հաշվի առնելով Բաքվի ռազմատենչ հռետորաբանությունը եւ վերջին շրջանում սահմանին լարված իրավիճակը:

Բոլորի համար հասկանալի է, որ ղարաբաղյան հիմնախնդիրը շատ բարդ հարց է: Իրանը միշտ հանդես է եկել միջազգային սկզբունքների հիման վրա հակամարտության խաղաղ կարգավորման օգտին: Իհարկե, տարածաշրջանային խնդիրները տարածաշրջանային լուծում ունեն: Ես կարծում եմ, որ ղարաբաղյան հակամարտության լուծման միակ ուղին խաղաղ բանակցություններն են: Բախումներով եւ լարված իրավիճակ ստեղծելով խնդիրները չեն լուծվում: Իրանը միշտ հայտարարել է, որ պատրաստ է նպաստել խնդրի խաղաղ կարգավորմանը, եթե կողմերը դիմեն իրեն:

Հաշվի առնելով Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ վերջին գործընթացները, ինչպես նաեւ լարվածության թուլացումը, կարելի՞ է, արդյոք, ասել, որ խնդիրը մոտ է կարգավորմանը:

Անձամբ ես կարծում եմ, որ եթե խնդիրը չքաղաքականացվի, իսկ Արեւմուտքը մի կողմ թողնի իր մաքսիմալիստական ձգտումները, մենք կարող ենք լուծել խնդիրը: Իրանը Միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագրի անդամ է: Եթե բանակցություններն անցկացվեն այդ պայմանագրի շրջանակում, այսինքն՝ իրավական եւ տեխնիկական տեսանկյունից, ապա խնդիրը լուծելի է: Ցավոք, որոշ երկրների մաքսիմալիզմը խոչընդոտ է հանդիսանում խնդրի արագ կարգավորման համար: Իրանը երբեք միջուկային զենք ստեղծելու ծրագրեր չի ունեցել: Իրանը միշտ պատրաստակամություն է հայտնել իր միջուկային գործունեությունն ամբողջությամբ թափանցիկ դարձնել: Իրանն աշխարհում առաջին երկիրն է, որը միջազգային համաժողով է կազմակերպել Մերձավոր Արեւելքում եւ ամբողջ աշխարհում միջուկային զենքը բացառելու թեմայով: Եվ, ընդհանուր առմամբ, զանգվածային ոչնչացման զենքի արտադրությունը մեզ համար անընդունելի է կրոնական տեսանկյունից:

Զրուցեց՝ Տաթեւիկ Ղազարյանը

!
Այս նյութը հասանելի է նաև   Русский
Տպել
Կարդացեք նաև
Ամբողջը
Իրանի պաշտպանության նախարարը զեկուցել է Հայաստանի հետ ռազմական կապերի քննարկումների մասին
Ռազմական տեխնիկայի արտահանումը վերջին երկու տարվա ընթացքում աճել է 4-5 անգամ, ասել է գեներալ Մոհամմադ Ռեզա Աշտիանին...
ՀՌՀ-ում կայացել է իրանցի մեծ բանաստեղծ Նիզամի Գյանջավիի հիշատակին նվիրված գիտաժողով
Միջոցառմանը մտքերի փոխանակում է տեղի ունեցավ Նիզամի Գյանջավիի կյանքի և ստեղծագործության...
Իրանը պատրաստ է ռազմական միջամտության՝ Հայաստանի տարածքով միջանցքի բացումը կանխելու համար. Հոսեյնի
Նա հիշեցրեց, որ Իրանի գերագույն առաջնորդը և՛ Պուտինին, և՛ Էրդողանին ասել է, որ Թեհրանը թույլ չի տա կտրել Հայաստանի հետ դարավոր սահմանը...
Իրանը պատրաստ է հակաքայլերի, եթե փոխվի Հայաստանի ողջ սահմանը, այլ ոչ միայն Սյունիքը. փորձագետ
Իրանը պատրաստ է միջնորդ դառնալ հայ-ադրբեջանական բանակցություններում...
Քննարկվել են շինարարական տարբեր նյութերի հայ-իրանական արտադրության ստեղծման հնարավորությունները
Քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Դավիթ Գրիգորյանը...
Սյունիքի մարզպետն ընդունել է իրանցի գործարարների պատվիրակությանը. Քննարկել են հնարավորն համագործակցության շրջանակը
Հյուպատոս Վարամինը նշեց, որ հյուպատոսարանի գործունեության ընթացքում սա տվյալ ոլորտում ամենամեծ պատվիրակությունն է, որ…
Ամենաշատ