Մեկուկես ամսվանից էլ քիչ է մնացել Եվրասիական տնտեսական միության գործարկմանը, որտեղ, անխոս, գերակայելու է մեր ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանը: Ինչպես կարելի է ենթադրել, վերջինիս համար Հայաստանի մասնակցությունը ավելի շատ կրում է քաղաքական, քան տնտեսական նշանակություն: Քանի որ մեր օրինակը ցուցադրական է լինելու այլ պետությունների, այդ թվում եւ հատկապես՝ ԱՊՀ երկրների համար:
Ասենք, օրինակ, Ռուսաստանը հանեց մեր երկիր առաքվող բնական գազի մաքսատուրքը: Ճիշտ է, տեղական սպառողների համար դրույքաչափը մնաց նախկինը, այսինքն ավելացված (անցած տարվա հուլիսի 7-ից) մակարդակում: Փոխարենը «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ եկամուտները աճեցին: Դրա շնորհիվ ընկերությունը զբաղեցրեց առաջատարի տեղը Հայաստանի 1000 խոշոր հարկատուների ցանկում: Բնականաբար, աճել են ընկերության սեփականատիրոջ՝ ռուսաստանյան «Գազպրոմ» ԲԲԸ-ի դիվիդենտները:
Սակայն Ռուսաստանը նոր կազմակերպությունում իր դերը ստանձնում է ոչ ամենալավ վիճակում: Ինչպես հայտնի է, նրա տնտեսությունը ներկայումս գտնվում է մի ամբողջ շարք բացասական գործոնների, ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին ազդեցության տակ:
Վերջերս ՌԴ նախագահ Վլադիմիր պուտինը խոստովանել էր, թե ընթացիկ տարում սպասվում է բավական համեստ տնտեսական ճա՝ 0,5-06 տոկոսի սահմաններում: Նշենք, որ ամիսներ առաջ նույն Պուտինը հայտարարում էր, թե 1,5-2 տոկոս աճը չի բավարարում իրեն, եւ պետք է ավելի մեծ «դինամիկա» ապահովել: Նշենք, որ ՌԴ ԿԲ ներկայիս գնահատականները առաջիկայի համար ավելի համեստ են, քան երկրի նախագահինը:
Հաջորդ տարվա սկզբին գնաճը Ռուսաստանում կարող է կազմել 10 տոկոս, ընդ որում՝ մթերային բաղադրիչն ավելի բարձր կլինի: Աշխատավարձի աճը հաստատապես զիջելու է գնաճին, եւ բնակչության իրական վճարունակությունը նվազելու է: Ռուբլին կորցնում է քաշը, եւ անգամ բարձրաստիճան պաշտոնյաները խորհուրդ են տալիս ռուսաստանցիներին իրենց խնայողությունների երկու/երրորդը պահել դոլարով կամ եվրոյով:
Հայաստանի արտահանման պոտենցիալը համադրելի չէ Ռուսաստանի շուկայի ծավալի հետ, ուստի արտահանումը ՌԴ Հայաստանի համար որոշակի հեռանկարներ ունի: Որոնք, ի դեպ, շաղկապված են մեր ազգային շուկայի համար բացասական հետեւանքների հետ՝ որոշ ապրանքների գծով: Արդյունքները դեռ հուսադրող չեն: Հունվար-սեպտեմբերի արդյունքներով, մեր արտահանումը Ռուսաստան կրճատվել է 15,3 մլն դոլարով, կամ 6,5 տոկոսով: Հիմնականում դա կապված է մրգերի արտահանման կտրուկ նվազման (2,4 անգամ), նաեւ սպիրտային խմիչքների նվազման (8,5 տոկոս) հետ:
Ընդ որում, մրգերի արտահանման կրճատումը հանգեցրել է Ռուսաստանի արտահանման 3,9 տոկոս նվազման, իսկ ալկոհոլի կրճատումը՝ 3,7 տոկոս նվազման: Չնայած դրան, վերջինն ապահովում է Ռուսաստան մեր արտահանման 40 տոկոսը:
Նշենք, որ առաջին կիսամյակում թունդ ալկոհոլային խմիչքների արտահանումը բնական ցուցիչներով կրճատվել է 20,2 տոկոսով, իսկ 3-րդ եռամսյակում աճել է 7,7 տոկոս: Բայց նախավերջին եռամսյակի քանակական դրական ցուցանիշը չի հանգեցրել արտահանման աճի՝ գնային ցուցիչներով: Բանն այն է, որ միջին մաքսային գնի անկումը նշված ժամանակահատվածում կազմել է 10,8 տոկոս տարեկան կտրվածքով: Այսինքն, թանկարժեք կոնյակի բաժինը նվազել է: Չի բացառվում, որ այստեղ իր բացասական հետքն ունի ռուսաստանցիների վճարունակության անկումը:
