Ամանորին նախորդող օրերը միշտ ուղեկցվել են գների աժոիոտաժով: Դրանից զատ, արտերկրից արտարժույթ ստացող ընտանիքների համար գնողունակության առումով վիճակը վատանում էր դեկտեմբերին դոլարի փոխարժեքի նվազման պատճառով: Բայց այս տարվա դեկտեմբերն իր բացասական երեւույթներով գերազանցել է նախորդ տարիների «ձեռքբերումները», ընդ որում որակական փոփոխություններով: Հայաստանում ԱՄՆ դոլարը «հանկարծակի» սկսեց ամրապնդվել, ընդ որում անհավատալի տեմպերով:
Դոլարային տրանսֆերտներ ստացողները շատ կասկածելի շահ ստացան դոլարի կտրուկ արժեւորումից: Այդ «պլուսը» արագ վերածվեց «մինուսի», մանրածախ գների կտրուկ բարձրացման հետեւանքով, հատկապես ամանորյա սեղանի սննդամթերքի գների:
Այժմ հասարակությանը փորձում են հանգստացնել հավաստիացումներով, թե իբր մրցակցությունն ամեն բան իր տեղը կբերի, սակայն բոլորն էլ գիտեն, որ անգամ շուկայում կանաչի ծախողներն են պայմանավորվում գների շուրջ: Էլ ինչ ասես խոշոր ընկերությունների մասին, որոնք շահագրգռված են գերծահույթներ ստանալու մեջ:
Այդ ամենից զատ, արտարժույթի փոխարժեքի կտրուկ թռիչքը լավ հնարավորություն տվեց լայնամասշտաբ սպեկուլյացիաների համար: Եթե «ինչ-որ մեկը» իր ունեցած դրամը փոխարկեր դոլարի ասենք նոյեմբերի 1-ին, իսկ հետո այն վաճառեր դեկտեմբերի 17-ին (այդ ժամանակ դոլարի փոխարժեքը հասել էր մաքսիմումի), ապա «եկամուտը» կկազմեր 28 տոկոս: Վատ «վաստակ» չէ 1,5 ամսվա համար, եթե այդ գործում մեծ կապիտալ ներդրվեր:
Ստորեւ ներկայացված գրաֆիկներից մեկում ներկայացվում է արտաքին պետական պարքտի փոփոխությունների դինամիկան: Այդ տեղաշարժերը, հաշվի առնելով մարումը, որոշակի աստիճանով բնորոշում են վարկերի գծով արտարժույթի հոսքը: Նկատենք, որ վերջին 5 տարիներին արտաքին պարտքի ցուցանիշի հետեւողական նվազումը կապված է ոչ թե դրանց հաջող վերադարձի, այլ օտարերկրյա վարկերի նվազման հետ: Նկատենք, որ արտաքին պարտքի մեծությունը, այս տարվա սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ անցել է 3,7 մլրդ դոլարից:
Երկարաժամկետ հեռանկարում դոլարի փոխարժեքի դինամիկայի գիծը նվան է լատինական V տառին: Նվազագույն մակարդակը (306 դրամ) եղել է 2008-ին: Այս ամենի արդյունքում դրամը դոլարի նկատմամբ 5 տարում ամրապնդվել է 1,9 անգամ:
Այս «ռեկորդը», որն արժանի է Գինեսի գրքում գրանցվելու, շոշափելիորեն կրճատել է տրանսֆերտներ ստոցողների իրական գնողունակությունը, միաժամանակ ցույց է տալիս արժութային շուկայում Հայաստանի ԿԲ-ի ոչ վատ հնարավորությունները:
Այսուհետ այդ գերատեսչությունը կկարողանա՞ կանխել ազգային արժույթի թուլացումը, միաժամանակ իրականացնելով գնաճի զսպման իր կարեւորագույն գործառույթը, ցույց կտա ապագան: