Այն որ այս պահին առկա ամուսնալուծությունները կանխող եղանակները կամաց-կամաց թուլացնում են իրենց նշանակությունը եւ ազդեցությունը, փաստ է: Հարկավոր է մշակել ծանրակշիռ մեխանիզմներ՝ հանուն հայ ընտանիքի ամրության եւ պահպանման: Այս մասին NEWS.am-ին հայտնեց Արդարադատության նախարար Հովհաննես Մանուկյանը:
Պարոն Մանուկյան, 2012-ի համեմատ՝ 2014-ին ամուսնալուծությունների թիվն աճել է գրեթե 30 տոկոսով: Ինչո՞վ է սա պայամանավորված:
Առաջին հերթին ամուսնալուծությունը քաղաքակրթական ֆենոմեն է: Այն ժամանակակից աշխարհին հետաքրքրող համընդհանուր խնդիրների առաջին հնգյակում է: Մեր օրերում ընտանիքի ինստիտուտը կարծես թուլացրել է իր ավանդական ընկալումը, ինչի արդյունքում սոցիալական, հոգեբանական կամ ցանկացած բնույթի անհամաձայնություն կարող է վերաճել ամուսնալուծության: Այսօր ամուսնալուծությունների լուրջ պատճառ են նաեւ հոգեբանական եւ ֆիզիկական բռնությունները: Չեմ խոսում էլ այնպիսի քաղաքակրթական «առաջընթացի» մասին, ինչպիսին էմանսիպացիան է:
Այն, որ աշխարհում մենք նման խնդիր ունեցող միակ երկիրը չենք, բացարձակ չի մխիթարում: Ընդհակառակը՝ հասկանալի է դառնում, որ այս հարցում եւս չենք ցանկանում ետ մնալ աշխարհից, չենք փորձում պահպանել հանդուրժողականության, ընտանիքի ամրության մեր ազգային ամուր ժառանգությունը:
Ինչպե՞ս են այլ պետություններ կարգավորում կամ զսպում ամուսնալուծությունները: Կա՞ արդյոք միջազային փորձի լավագույն օրինակ:
Օրինակները, ինչպես նաեւ պետությունների կողմից պայքարի ձեւերը բազմազան են: Երկրներ կան, որտեղ ամուսնալուծվելու համար բարձր պետական տուրքեր են սահմանված: Օրինակ Իտալիայում, Գերմանիայում ամուսնալուծվելը բավական թանկարժեք գործընթաց է: Սրանով է նաեւ պայմանավորված այդ երկրների ամուսնալուծությունների համեմատաբար քիչ լինելը: Երկրներ կան, որոնց թվում է նաեւ Հայաստանը, որտեղ զույգին ժամանակ է տրվում նման քայլ կատարելուց առաջ երկար մտածելու, խորհելու:
Հետաքրքիր է, որ որոշ երկրներում էլ շատ հանգիստ, չեզոք են վերաբերում այդ խնդրին, ավելին՝ ամուսնալուծվող, անգամ երեխաներ ունեցող ընտանիքը համարում են պարզապես ամուսնալուծվող զույգ: Մի շարք եվրոպական երկրներում արդեն իսկ նորմալ երեւույթ են մոնո՝ միածնող ընտանիքները: Ինչ վերաբերում է ընտանիքի պահպանմանն ուղված լավագույն փորձին, այն շատ հարաբերական է, քանի որ յուրաքանչյուր պետություն՝ կախված ձեւավորված ավանդույթներից, ընտանիքի հանդեպ ունեցած վերաբերմունքից, յուրովի է փորձում հարցին լուծում գտնել: Օրինակ Չեխիայում, որտեղ ամուսնալուծվում են ամուսնացածների գրեթե կեսը, վաղուց գործում է «Ամուսնության ազգային շաբաթ» պետական ծրագիրը, որը քարոզում է օրինական եւ գրանցված ամուսնությունները: Յուրօրինակ «քրիստոնեական» լուծում է գտել Մալթան՝ Եվրոպայի միակ երկիրը, որտեղ արգելված են ամուսնալուծությունները։ Կաթոլիկ բնակչություն ունեցող այս երկրի ամուսիններն ազատ կարող են բաժանվել, բայց կրկին չեն կարող ամուսնանալ ուրիշի հետ: Չեմ ցանկանա այստեղ հիշատակել մուսուլմանական գերակշիռ բնակչություն ունեցող, առավել եւս իսլամական պետությունների փորձը, որը թեեւ «դրական արդյունքի» տեսակետից շոշափելի է, սակայն արժեբանական առումով մեր ազգային բնութագրին հարիր չէ:
Խնդիրն, այո, համամարդկային է, սակայն լուծումները խիստ անհատական են: Սա երեւի եզակի դեպքերից է, երբ միջազգային փորձ կիրառելուն խիստ վերապահումներով է պետք մոտենալ:
Անդրադառնալով ամուսնալուծությունների աճին՝ ասել էիք, թե դրա պատճառը Ձեր ղեկավարած գերատեսչության աշխատանքը չէ: Եթե այս տեմպերով շարունակվի, ո՞ւր ենք հասնելու:
Վիճակագրությունը զուտ չոր թվերի առումով, իրոք մտահոգիչ է: Սակայն հարցի էությունն ուսումնասիրելով՝ հանդիպում ենք հետաքրքիր պատկերի: Տեսեք. գաղտնիք չէ, որ միջանձնային խնդիրներով պայմանավորված ամուսնալուծություններից բացի, քիչ չեն գործարքային ամուսնալուծությունների եւ ամուսնությունների դեպքերը: Գործարքային ամուսնալուծությունները պայմանավորված են հիմնականում արտագնա աշխատանքով, երբ մարդիկ այլ երկրներում որոշակի խնդիրներ, աշխատանքային տեղաշարժերը կարգավորելու նպատակով դիմում են արհեստական, գործարքային ամուսնալուծման եղանակին: Սա է նաեւ ամուսնալուծությունների թվի աճի պատճառներից մեկը:
Այն որ այս պահին առկա ամուսնալուծությունները կանխող եղանակները կամաց-կամաց թուլացնում են իրենց նշանակությունը եւ ազդեցությունը, փաստ է: Հարկավոր է մշակել ծանրակշիռ մեխանիզմներ՝ հանուն հայ ընտանիքի ամրության եւ պահպանման: Այս հարցում իրենց անելիքն ունեն թե՛ պետությունը, թե՛ քաղաքացիական հասարակության առանձին ինստիտուտներ, թե՛ հատկապես Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին:
