Ինչ-որ ժամանակ Հայաստանի ԿԲ-ն « էր սահմանում հայկական դրամի պաշտոնական փոխարժեքը»։ Այսպիսով՝ այդ գերատեսչությունն էր «որոշում» դրամի փոխարժեքը։ Դա հիշում են բոլորը։ Իսկ նրանց համար, ովքեր չեն հիշում, նշենք, որ անցյալ տասնամյակի ընթացքում դրամը ԱՄՆ դոլարի հանդեպ կայունացել էր գրեթե 1.9 անգամ։
Այժմ Կենտրոնական բանկի գործառույթը նվազել է եւ սահմանափակվում է «արժութային շուկաներում» դրամի միջին փոխարժեքը հրապարակելով։ Արժութային շուկաները մեր երկրում ներկայացված են միակ NASDAQ OMX Armenia ֆոնդային բորսայի տեսքով։
Սկզբունքորեն, դրամի միջին արժեքի եւ նրա փոխարժեքի միջեւ որոշակի ներդաշնակություն պիտի լինի։ Այդ ներդաշնակության կապակցությամբ բերենք դոլարի առքի գնի որոշ տվյալներ։ Սկզբում նշենք, որ դրամի միջին փոխարժեքը հրապարակվում է ժամը 16։00-ի սահմաններում եւ աշխատանքային օրերին։
Այսպես՝ փետրվարի 21-ին ժամը 18։00-ից մինչեւ փետրվարի 25-ը ժամը 12։00-ն ընկած հատվածում Հայաստանում ԱՄՆ դոլարի արժեքը նվազել էր .032 դրամով։ Դրանից ելնելով՝ կարելի էր ակնկալել փոխարժեքի ադեկվատ նվազում։ Սակայն շատ առեւտրային բանկեր, ըստ rate.am-ի տվյալների, ուղղակի անտեսեցին այդ շարժը, աննշան, սակայն դրամի կայունացմանն ուղղված երկար սպասած շարժը։
Այս ժամանակահատվածում դոլարի առքի միջին գինը այս փոխանակման կետերում աճեց 0.26 դրամով։ Ընդ որում, Հայաստանի 21առեւտրային բանկերից դոլարի փոխարժեքն ավելացավ 10-ում։ Եւս 2 բանկերում դոլարի առքի գինը նվազեց, իսկ մյուսներում մնաց անփոփոխ։
Նույն ժամանակահատվածում դոլարի առքի եւ վաճառքի միջեւ տարբերությունը մեծացավ աննշան 0.1 դրամով։ Սակայն երկու բանկերում այդ ցուցանիշը զգալի աճ գրանցեց՝ 1.5 դրամով, իսկ 4 բանկերում՝ 0.5 դրամով։ Հասկանալի է, որ արժույթի զանգվածային առքուվաճառքի դեպքում դա լրացուցիչ պաշար է ապահովում։