NEWS.am-ն ընթերցողի ուշադրությանն է ներկայացնում Արցախի Հանրապետության արդարադատության նախարար Արարատ Դանիելյանի հետ հարցազրույցը:
Ձեր կարծիքով, ինչպիսի՞ն է մարդու իրավունքների իրավիճակը ԼՂՀ-ում:
ԼՂՀ-ն հռչակման օրից միշտ ձգտել է, որպեսզի պետական իշխանության կողմից ձեռնարկվող բոլոր քայլերը համապատասխանեն միջազգային չափանիշներին: 1991 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Հանրապետության հռչակումն ու 1992 թվականի հունվարի 6-ին Անկախության հռչակագրի ընդունումն այդ նպատակներն էին հետապնդում: Պատահական չէ, որ դրանցում հղում է արվում միջազգային փաստաթղթերին եւ կոնվենցիաներին: Մեկուկես ամիս առաջ ԼՂՀ Արդարադատության նախարարությունը վավերացրեց Մարդու իրավունքների եւ ազատությունների եվրոպական կոնվենցիան: Առայժմ միակողմանի կարգով: Կոնվենցիայի վավերացումը բխում է ԼՂՀ Սահմանադրության 7-րդ հոդվածի պահանջներից:
ԼՂՀ պետական մարմինները ժողովրդավարության ուղին են ընտրել, եւ այդ գործընթացում առաջնահերթ ուշադրություն է հատկացվել մարդու իրավունքներին: Որքանով է դա մեզ հաջողվել, ցույց կտա ժամանակը: Սակայն մոտեցումները, ինչպես արդեն ասացի, արտացոլված են Սահմանադրությունում: Իսկ մարդու իրավունքների ոլորտում եվրոպական կոնվենցիաների վավերացումը լրացուցիչ պարտականություն է իշխանությունների համար:
Կարելի՞ է, արդյոք, ասել, որ ԼՂՀ օրենսդրությունը նման է Հայաստանում գործող օրենսդրությանը:
Հիմնական ռազմական գործողությունները սկսվեցին ԼՂՀ հռչակումից հետո: Հայաստանի հետ վերամիավորման գաղափարը չի չեղարկվել: Բայց անկախության ճանապարհով գնալը հարկադրված միջոց էր՝ Հայաստանին պատժամիջոցներից եւ ագրեսիայի մեջ մեղադրելուց զերծ պահելու համար: Սակայն շատ բան է զոհաբերվել, որպեսզի կարողանանք հրաժարվել արցախյան պետության զարգացման գաղափարից: Գործում է երկրի սեփական օրենսդրությունը, որը զգալիորեն տարբերվում է Հայաստանի օրենսդրությունից:
Որպես օրինակ նշեմ, որ ԼՂՀ-ում, ի տարբերություն Հայաստանի, Քրեակատարողական հիմնարկները ենթարկվում են ոչ թե Արդարադատության նախարարությանը, չնայած դա է պահանջում եվրոպական մոտեցումը, այլ ոստիկանությանը: Մենք մի քանի անգամ բարձրացրել ենք հարցը: Այն դիտարկվում է:
Արցախի Հանրապետությունը, բացի Հայաստանից, արտասահմանյան այլ գործընկերների համագործակցո՞ւմ է:
Այո, համագործակցությունը զարգանում է: ԼՂՀ-ն իրավական օգնության ցուցաբերման մասին Մինսկի կոնվենցիայի մաս չի կազմում, սակայն մտադիր է վավերացնել այդ փաստաթուղթը: Մենք առանձին անձանց վերաբերյալ պարբերաբար հայտեր ենք ստանում Ռուսաստանից, ԱՊՀ այլ երկրներից: Նման համագործակցությունը նպաստում է ԼՂՀ-ի մասին տեղեկացվածության բարձրացմանն ու ճանաչմանը:
Իսկ ինչպիսի՞ն է հանցավորության մակարդակը ԼՂՀ-ում:
Վիճակագրական վերջին տվյալների համաձայն, հետխորհրդային տարածքում հանցավորության մակարդակն Արցախում ամենացածրն է: Եվ միշտ է այդպես եղել: Դա կապված է իրավապահ մարմինների, իշխանության բոլոր համակարգերի գրագետ աշխատանքի հետ, քանի որ միայն պատժամիջոցների կիրառմամբ նման արդյունքի հասնելն անհնար է: Հարկավոր է աշխատել իրավագիտակցության բարձրացման ուղղությամբ:
Հարցումների համաձայն, ԼՂՀ բնակչության 80%-ը վստահում է դատական համակարգին: Քաղաքացիները վստահ են, որ իրենց խախտված իրավունքները դատարանում կվերականգնվեն: Բացի այդ, չճանաչված լինելու հանգամանքը ստիպում է ավելի զգայուն վերաբերվել մարդու իրավունքներին եւ դատարանների օբյեկտիվությանը: Երբ մարդը վստահ է, որ օրենքը կիրառվում է, վստահում է իշխանություններին:
