2015 թվականի մարտի 27-ին Ժնեւում ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդի 28-րդ նստաշրջանում կոնսենսուսով ընդունվեց Հայաստանի նախաձեռնած Ցեղասպանության կանխարգելման վերաբերյալ բանաձեւը (“Prevention of genocide”): Հայաստանին են միացան եւ բանաձեւը համահեղինակեցին վաթսունչորս պետություն, որոնք ներկայացնում են Մարդու իրավունքների խորհրդի տարածաշրջանային բոլոր խմբերը: Բանաձեւը համահեղինակելու համար բաց կմնա դեռեւս երկու շաբաթ:
Բանաձեւը վերահաստատում է, որ ցեղասպանության եւ մարդկության դեմ ոճրագործությունների անպատժելիությունը խրախուսում է նման հանցագործությունների կրկնությունը եւ լուրջ խոչընդոտ է հանդիսանում միջազգային խաղաղության եւ անվտանգության ապահովման ուղղությամբ ժողովուրդների համգործակցության համար եւ ընդգծում է անպատժելիության դեմ պայքարը՝ որպես կանխարգելման կարեւոր գործիք:
Հայաստանի նախաձեռնած բանաձեւում ընդգծվում է, որ ցեղասպանության հանցագործության ժխտման եւ արդարացման փորձերը վտանգում են անպատժելիության դեմ պայքարը, խոչընդոտում են ցեղասպանության կանխարգելմանն ուղղված ջանքերին:
Բանաձեւում վերահաստատվում է Համընդհանուր պարբերական դիտարկման մեխանիզմների կարեւորությունը` հրավիրելով պետություններին իրենց ազգային զեկույցներում ներկայացնելու տեղեկատվություն ցեղասպանության եւ այլ զանգվածային ոճրագործությունների կանխարգելման ուղղությամբ ձեռնարկված քայլերի մասին:
Բանաձեւը կոչ է անում ՄԱԿ-ի անդամ երկրներին՝ ցեղասպանությունների կանխարգելման նպատակով ամրապնդել համագործակցությունը գործող մեխանիզմենրի շրջանակներում, ցեղասպանությունների վերաճելու հավանականություն ունեցող մարդու իրավունքների զանգվածային, լուրջ եւ պարբերական խախտումները կանխելու նպատակով:
Փաստաթուղթն ընգծում է կրթության կարեւորությունը ցեղասպանությունների կանխարգելման գործում եւ կոչ է անում անդամ երկրների կառավարություններին համապատսպան կրթական ծրագրերի միջոցով նպաստել ցեղասպանությունների իրազեկմանը եւ դրանց միջոցով կանխարգելմանը:
Որպես կանխարգելիչ միջոցառում բանաձեւը կոչ է անում ՄԱԿ-ի անդամ երկրների կառավարություններին սահմանել անցյալում կատարված ցեղասպանությունների զոհերի հիշատակի ազգային օրեր` որպեսզի նման հանցագործությունները երբեք չմոռացվեն եւ բոլորը հնարավորություն ունենան անցյալի դասերի հիման վրա նպաստել առավել ապահով ապագայի կերտմանը:
Բանաձեւով Մարդու իրավունքների խորհուրդն առաջարկում է ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեային դեկտեմբերի 9-ը՝ Ցեղասպանության հանցագործության կանխարգելման եւ պատժման մասին կոնվենցիայի ընդունման օրը, սահմանել ցեղասպանության հանցագործության զոհերի հիշատակի օր:
Բանաձեւի համաձայն, նախատեսվում է նաեւ ցեղասպանության կանխարգելման հարցերով համակարգողների համաշխարհային ցանցի ստեղծում:
Հատկանշական է, որ Հայաստանի նախաձեռնությամբ միջազգային այս կարեւոր բանաձեւն ընդունվում է Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախաշեմին:
