Վերջերս հրապարակված պաշտոնական տվյալների համաձայն, Հայաստանում սոխի բերքն անցյալ տարի կազմել է 49.8 հազար տոննա, սխտորինը՝ 12.8 հազար տոննա: Նախորդող տարվա համեմատ, սոխի բերքն ավելացելէ գրեթե 4.4 հազար տոննայով (կամ 9.7%-ով), իսկ սխտորինը կրճատվել է 0.2 հազար տոննայով (կամ 1.6%-ով): Նույն ժամանակահատվածում սոխի եւ սխտորի արտահանումն ավելացել է 1.3 հազար տոննայով (կամ 17.7%-ով):
Այդ տարվա մանրամասն տվյալները դեռեւս հրապարակված չեն, այդ պատճառով դիտարկենք նախորդող տարվա տեղեկատվությունը: 2013 թվականին սոխի եւ սխտորի ներկրման ընդհանուր ծավալում վերջինի մասնաբաժինը կազմել է 1%-ից պակաս: Այսինքն՝ մաքսային հայտարարագրերում միայն սոխի մասին է նշվում: Նկատենք, որ սխտորի միջին մաքսային գինը գրեթե 3 անգամ ավելի է, քան սոխինը. 1 կգ-ը 1.22 դոլար՝ 0.42 դոլարի դիմաց: Դա նույնպես գործոն է:
Սոխի բերքի աճի մասին պաշտոնական տվյալներից դատելով՝ դրա ներկրումը պետք է կրճատվեր: Մնում է սխտորի խնդիրը, որի բերքն աննշան կրճատվել է: Սակայն ինչպես են ներկրողներն այդքան հստակ արձագանքել այդ փաստին եւ կտրուկ կերպով ավելացրել ներկրումը՝ գաղտնիք է մնում:
Հասկանալի չէ նաեւ, թե անցյալ տարվա սոխի այդքան փայլուն բերքի պարագայում, ինչպես է մայրաքաղաքում դրա մանրածախ գինը փետրվարին աճել ավելի քան 1.3 անգամ: Եվ ինչպես է սխտորը մեկ տարում թանկացել 1.5 անգամ:
Հայտնի է, որ մեր տնտեսության ամենից արդիական խնդիրներից է ներկրման փոխարինումը: Սակայն ինչ «ներկրման փոխարինման» մասին կարելի է խոսել, երբ այդպիսի չնչին ապրանքներ ենք ներկրում:
Եթե հետ հայացք նետենք, ասենք՝ հինգ տարի, ապա ներկրման ընդհանուր ռեսուրսներում այդ ապրանքների մասնաբաժինը կրճատվել է: Սակայն անցյալ տարի այդ ցուցանիշը, ի տարբերություն նախորդող տարվա, աճել է 1 տոկոսային կետով եւ հասել 12%-ի: Եթե հաշվի առնենք միայն տեղական արտադրության ռեսուրսների ապրանքային բաժինը, ապա ներկրման տեսակարար կշիռն այդ տոկոսներից ավելի կլինի:
2014 թվականին սոխի եւ սխտորի ներկրման ծավալը հասել է գրեթե 3.8 մլն դոլարի: Առաջին հայացքից, փոքր մեծություն է՝ արտաքին առեւտրաշրջանառության հսկայական բացասական սալդոյի ֆոնին (ավելի քան 2.8 մլրդ դոլար՝ վերոնշյալ տարում): Սակայն տասնյակ եւ նույնիսկ հարյուրավոր նման «մանրուքներ» իրենց անցանկալի «ներդրումն» են ունենում այդ անհավասարակշռությունում:
