NEWS.am-ը կրճատումներով ընթերցողի ուշադրությանն է ներկայացնում Հայաստանի Դիվանագիտական դպրոցի աշխատակից, միջազգային հարաբերությունների մասնագետ Անդրանիկ Իսրայելյանի՝ «Foreign Policy Journal»-ում հրապարակված հոդվածը:
2000-ական թվականների սկզբին թուրքական արտաքին քաղաքականությունն աշխարհում ամենից գովաբանվողն էր: Նորընտիր Արդարություն եւ զարգացում կուսակցության (ԱԶԿ) օրոք թուրքական դիվանագիտությունը հանդես եկավ մի շարք նոր նախաձեռնություններով: Երկկողմ մակարդակով Թուրքիան սատարեց Կիպրոսի վերամիավորման շուրջ «Անանի ծրագիրը» եւ Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթաց սկսեց: Դավութօղլուն դա իր «զրո խնդիր» քաղաքականության իրականացման լավագույն օրինակ համարեց: Բայց այսօր այդ քաղաքականությունը փակուղում է, այն դեպքում, երբ համաշխարհային յոթ մայրաքաղաքներում թուրք դեսպաններ չկան:
Երբ ԱԶԿ-ն ամրապնդեց իշխանությունն ու 2007 թվականի ընտրություններից հետո բանտարկեց տասնյակ գեներալների, Թուրքիան կորցրեց ԵՄ-ին անդամակցության, ինչպես նաեւ բարիդրացիական քաղաքականության խթանը: Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտնի է ոչ միայն միապետական կառավարմամբ, այլեւս դվանագիտության եւ դիվանագետների հանդեպ ատելությամբ: էրդողանի զայրալից հռետորաբանությունը հաճախ հանգեցնում է այլ պետությունների, այդ թվում՝ հարեւանների հետ Թուրքիայի հարաբերությունների վատթարացմանը:
Թուրքիան իր արտաքին քաղաքականության մեջ նոր փուլ է թեւակոխել՝ բազմաթիվ հարեւանների հետ խնդրահարույց հարաբերություններով: Այդ երկրի թուլացած զինվորականությունն ի վիճակի չէ ԱԶԿ-ին մղել ԵՄ-ի պահանջած բարեփոխումների իրականացմանն ու հարեւանների հետ հաշտեցման: Դավութօղլուն եւ Էրդողանը շարունակում են նաեւ իրենց պանիսլամիստական քաղաքականությունը:
Էրդողանի՝ արտաքին քաղաքական հարցերով խորհրդարան Իբրահիմ Կալինը թուրքական արտաքին քաղաքականության այդ նոր փուլն անվանում է «արժեքավոր միայնություն», քանի որ միջազգային հարաբերություններում «անբարո» խաղացողների դեմ «արժեքների» վրա հիմնված քաղաքականություն է:
Որպեսզի այս ժամանակաշրջանը տեղը զիջի նոր քաղաքականությանը, հարկավոր է փոփոխություն ակնկալել կա՛մ աշխարհում, կա՛մ Թուրքիայում: Թուրքիայի բարեկամությունը «վաստակելու» համար աշխարհը պետք է ավելի «արժեքավոր» դառնա: Մերձավոր Արեւելքը պետք է իսլամիստական կառավարություն ունենա, Արեւմուտքը պետք է սանձի Թուրքիային քննադատող լրատվամիջոցներին, ԱՄՆ-ն պետք է ճնշի Իսրայելի լոբբին, Հայաստանը պետք է լռի ցեղասպանության մասին եւ, ավելի թարմ օրինակ, աֆրիկյան որոշ պետություններ պետք է փակեն իրենց երկրներում Գյուլենի դպրոցները:
Այդ «արժեքավոր միայնության» քաղաքականության շտկման մյուս սցենարը կապված է Թուրքիայում փոփոխությունների հետ: Որպեսզի Թուրքիան փոխի իր քաղաքականությունը, ԱԶԿ-ն պետք է հետին պլան մղվի: Այս ամիս կայացած խորհրդարանական ընտրությունները ցույց տվեցին, որ դա այնքան էլ երկարաժամկետ հավանականություն չէ, ինչպես դիտորդներն էին կարծում: Կուսակցությունը կորցրեց խորհրդարանում բացարձակ մեծամասնությունը եւ ստիպված է կոալիցիոն կառավարություն ձեւավորել: Այդ դեպքում ԱԶԿ-ն, ամենայն հավանականությամբ, ավելի չափված կլինի, ինչպես տասը տարի առաջ էր:
