Մեսսիի ու Ռոնալդուի համեմատության արձագանքներն այնքան բուռն ստացվեցին, որ որոշեցի համեմատել նաեւ ֆուտբոլային աշխարհի մյուս լուրջ «հակամարտությունները»: Հիշեցնեմ, որ համեմատում եմ միայն այն ֆուտբոլիստներին, ում անձամբ տեսել եմ: Համեմատում եմ միայն անձնական տպավորություններով, ոչ թե նրանց խաղային մակարդակները, այլ երկրպագուների հետ շփումը եւ մարդկային կողմերը:
Այսօր «դատարանի առջեւ» կանգնում են Զինեդին Զիդանն ու Մարկո Մատերացին: Երկուսին տեսնելու բախտը վիճակվել է: Բայց մինչեւ նրանց համեմատելը, պատմեմ, թե ում կողմ էր իմ համակրանքը, 2006-ի Աշխարհի առաջնության այն ճակատագրական եզրափակչում: Չգիտեմ, ինչու, Զիդանին այն ժամանակ չէի հավանում: Երեւի նրանից էր, որ Ֆրանսիայի հավաքականին այդքան էլ չէի համակրում: 2006-ի ԱԱ-ին, երբ իմ սիրած հավաքականը դուրս մնաց, մեկ ցանկություն ունեի, որպեսզի Գերմանիան չդառնա չեմպիոն: Իսկ Գերմանիային, ինչպես հիշում եք, շատ գեղեցիկ կերպով դուրս թողեց հենց Իտալիան: Այդ պատճառով էլ եզրափակչում ուզում էի նրանք հաղթեին: Եզրափակչի օրը ես Երեւանի փողոցներում ռեպորտաժ էի պատրաստում, թե ինչպես են հայ երկրագուները դիտում խաղը: Սակայն մտովի ցանկանում էի, որ Իտալիան հաղթի: Երբ Զիդանին դուրս հանեցին դաշտից, ես ուրախացա: Իտալիան հաղթեց, եղավ այնպես, ինչպես ես էի ցանկանում: Հետո ես տարբեր ֆորումներում իմ կարծիքն էի հայտնում, որ Զիդանը պետք է իրեն զսպեր, նրա մեղքով թիմը պարտվեց եւ այլն: Իսկ Մատերացին՝ չնայած ոչ գեղեցիկ արարքին, կարելի է ասել միայնակ Իտալիային դարձրեց չեմպիոն՝ գոլ, 11 մետրանոց եւ հեռացված Զիդան:
Անցան տարիներ: Այս երկուսը ավարտեցին կարիերան: 2013-ին ես մեկնեցի Լոնդոն, որտեղ «Ուեմբլի» մարզադաշտում տեղի էր ունենալու ՉԼ-ի եզրափակիչը: Խաղից առաջ քաղաքի մյուս ծայրում կազմակերպվել էր ֆուտբոլային միջոցառում՝ խաղեր, մրցույթներ, գավաթի հետ լուսանկարում: Հանկարծ հայտարարեցին, որ մինի ֆուտբոլի մրցաշարին ներկա է լեգենդար Զինեդին Զիդանը: Ինձնից անկախ ոտքերս ինձ տարան այն հատված որտեղ նա էր: Քանի որ լրագրողի անցաթուղթ ունեի առավելագույնս մոտեցա Զիդանին եւ փորձեցի հեռվից լուսանկարել իրեն: Այդ պահին նա շուռ եկավ դեպի ինձ, տեսավ, որ ցանկանում եմ լուսանկարել իրեն եւ ժպտաց : Հիանալի կադր ստացվեց: Բայց ավելի հիանալին այն էր, որ իմ ձեռքերում սովորական սիրողական տեսախցիկ էր, ես հերթի մեջ անհարմար կանգնած, իսկ նա հասկացավ` ինչ եմ ուզում իրենից եւ սիրով կատարեց իմ ցանկությունը: Նրա հայացքից հասկացա, որ նա չի մերժի, երբ իր հետ լուսանկարվեմ: Խաղն ավարտվեց, նա դանդաղ վեր կացավ որպեսզի գնա եւ պատանիներին հանձնի գավաթը: Բայց այնքան դանդաղ դա արեց, կարծես զգում էր, որ մոտենալու եմ նկարվեմ: Միակ մարդը ես էի, ով կարողացավ ճեղքել թիկնապահների շղթան եւ մոտենալ իրեն:
Մոտեցա եւ ասացի՝ կարելի՞ է լուսանկարվել: Բարի, համեստ եւ շատ գեղեցիկ ժպիտով ասաց՝ այո, իհարկե: Երբ նկարվեցինք, ուրախությունից նայեցի դեմքին, ասացի՝ Աստված օրհնի Ձեզ: Այդ նույն բարի ժպիտով ասաց՝ շնորհակալ եմ: Այդ պահից սկսած իմ պատկերացումը եւ վերաբերմունքը Զիդանի հանդեպ փոխվեց: Նրա համար չէ, որ լուսանկարվեց իմ հետ: Ես մինչ այդ տեսել ու լուսանկարվել էի Աշխարհի չեմպիոնների՝ իսպանացիների հետ: Բայց Զիդանը լիովին այլ էր՝ նրա բարի ու հանգիստ աչքերը, մի տեսակ շատ տղամարդկային թվացին ինձ, անգամ իդեալին մոտ: Հենց առաջին պահից, երբ զգաց, որ ցանկանում եմ լուսանկարել իրեն, հետո երբ զգաց որ մոտենալու եմ ու սպասեց, առաջ չգնաց: Իսկ լուսանկարում այնպես էր երեւում, ասես նա է ուրախ ինձ հետ լուսանկարվելու համար: Հետո խիղճս սկսեց տանջել: Հիշում էի այդ չարաբաստիկ եզրափակիչը, փորձում այդ դրվագին նայել իր աչքերով: Վերապրել իր զգացածն այդ պահին:
Անցավ եւս երկու տարի: 2015-ի մարտին Խորեն Հովհաննիսյանի 60-ամյա հոբելյանին Հայաստան ժամանեցին մի շարք աստղեր: Ես նրանց բոլորի հետ բացառիկ հարցազրույցի իրավունք ունեի, ինչի համար հավերժ երախտապարտ եմ միջոցառման կազմակերպիչներին: Մատերացիի հետ ստացվեց փոքր հարցազրույց անել, լուսանկարվել իր հետ: Իհարկե Զիդանի մասին ոչ մի խոսք: Չնայած Եվգենի Լովչեւը կրկնեց Մատերացիի հարվածը հենց իտալացու վրա: Մատերացին ինձ վրա թողեց զուսպ մարդու տպավորություն: Հարցազրույցում շեշտեց, որ ամենից կարեւորն իր համար ընտանիքն է: Նա առանց որեւէ խնդրի լուսանկարվում էր իրեն մոտեցող երկրպագուների հետ: Խաղից հետո տեղի ունեցած ճաշկերույթի ժամանակ մեծ ուշադրությամբ հետեւում էր հայկական երաժշտական խմբերի ելույթներին: Անգամ ոտքի էր կանգնել, որպեսզի դիտեր դրանք: Մի խոսքով ոչ ոքի չհարվածեց Մարկոն, այլ հակառակը՝ կարծում եմ տիֆոզիներին բավական մեծ ուրախություն պարգեւեց: Բայց այն ինչը տեսա ու զգացի Զիդանի մոտ, այդպես էլ չգտա նրա մեջ: Գուցե դա նորմալ էր ու բնական: Բայց Զիդանի այդ հայացքը, այդ բարությունը, վեհությունը, որ կանգնեց, ասես զգալով, որ ես պետք է ճեղքեմ թիկնապահների շղթան ու մոտենամ իրեն եւ վերջում էլ կարծես ինքը ինձ շնորհակալ լիներ: Այդ դեպքից հետո, երբ լսում եմ Զիդանի անունը, միշտ դեմքիս ժպիտ է գալիս եւ չնայած Իտալիայի կողմից էի, բայց Մատերացիի հանդեպ բարկութուն էի զգում:
Որպես ֆուտբոլիստ այս երկուսին համեմատելն էլ տեղին չէ: Ո՞ւր Զիդանը, ո՞ւր Մատերացին: Զիդանը ֆուտբոլի պատմության լավագույն ֆուտբոլիստներից է: Շատերի համար նա լավագույնն է, իսկ Մատերացին ֆուտբոլիստ է, ով իր երկիրը դարձրեց աշխարհի չեմպիոն եւ այդ առումով նա արդեն հերոս է Իտալիայում: Այդ դրամատիկ եզրափակչից անցել է 9 տարի: Այսօրվա խելահեղ ֆուտբոլը մոռանալ է տալիս եզրափակչի այդ տգեղ պահը, բայց այդ պահին երբ Մատերացին հայհոյում էր Զիդանին, երեւի չէր էլ մտածում, որ այդ մի քանի վայրկյանը կմնան ֆուտբոլի պատմության ամենահիշվող ու դրամատիկ պահերից մեկը: Ես էլ այդ պահին ֆուտբոլը դիտելիս երբեք չէի մտածի, որ տարիներ անց այդքան կհամակրեմ Զիդանին, իսկ նրա բարի հայացքը այդպես էլ դուրս չի գա իմ հիշողությունից…
Զիդանի և Մատերացիի արձանը Փարիզում
Վերա Մարտիրոսյան / Vera&Football
