Նույնիսկ այն մարդիկ, որոնք ֆուտբոլի սիրահար չեն, գիտեն, որ այսօր մեկնարկում է Եվրոպայի ֆուտբոլի առաջնությունը: Բավական է միայն մտնել google եւ պարզ կդառնա, թե որն է այս պահին ամենից շատ քննարկվող թեման աշխարհում:

NEWS.am-ը սկսում է «Եվրո 2016»-ի լուսաբանումը Ֆրանսիայի տարբեր քաղաքներից: Մեկ ամիս կապրենք աշխարհի համար մեկ մարզաձեւով, կիմանանք, թե ինչ է կատարվում մարզադաշտերում եւ նրանցից դուրս, ինչպես է աշխարհի նորաձեւության մայրաքաղաքը անցկացնում «Եվրոն»:

Ծովից ծով ինտերնետ ռոմինգում Ucom-ի հետ Մինչև սեպտեմբերի 15-ն օգտվեք շարժական ինտերնետից 39 դրամ/ՄԲ և մուտքային զանգերից 150 դրամ/րոպե սակագներով նշված ծովափնյա երկրներում: Ամբողջական ցանկը` այստեղ

«Եվրո 2016»-ի մասին խոսելիս նախ պետք է հիշել, որ առաջին անգամ Եվրոպայի առաջնությունն անցկացվել է հենց Ֆրանսիայում, սակայն այս անգամ մրցաշարից առաջ ամեն բան նրա դեմ էր ընթանում: Ամենից դաժան օրինակն, իհարկե, նախորդ տարվա նոյեմբերին Փարիզում տեղի ունեցած ահաբեկչություններն էին, երբ մահացան ու վիրավորվեցին հարյուրավոր մարդիկ: Ի դեպ, ահաբեկիչների թիրախներից մեկը ֆուտբոլասերներն էին, որոնք գնացել էին դիտելու Ֆրանսիա-Գերմանիա ընկերական հանդիպումը Փարիզի «Ստադ դե Ֆրանս» մարզադաշտում, որը գտնվում է Փարիզի ամենավտանգավոր արվարձանում: Դրա մասին մենք դեռ կխոսենք: Ահաբեկչություններից հետո հարց առաջացավ, արդյոք Ֆրանսիան կկարողանա՞ պատշաճ կերպով կազմակերպել «Եվրոն», կկարողանա՞ ապահովել երկիր ժամանող հարյուր հազարավոր երկրպագուների անվտանգությունը: Իսկ հենց մրցաշարից առաջ Փարիզին սպասում էր նոր տհաճ անակնկալ: Սենա գետի ջրերը բարձրացան եւ դուրս եկավ ափերից: Արդյունքում քաղաքի փողոցներն ու մայթերը սկսեցին հիշեցնել Վենետիկը, բայց բախտի բերմամբ դա եղավ մրցաշարի մեկնարկից մի քանի օր առաջ եւ հունիսի 10-ին Փարիզը լրիվ պատրաստ է Եվրոյին:

Սենային հետեւեցին նաեւ տեղական արհմիությունները: Ֆրանսիայում գործադուլները սովորական երեւույթ են, սակայն երբ գործի են անցում գնացքների ու ավտոբուսների վարորդները, հարց է առաջանում, ինչպես են քաղաքից քաղաք տեղափոխվելու երկրպագուները: Այսօր էլ գործադուլների վտանգը դեռ պահպանվում է, չնայած երեկ Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը հանդես եկավ ելույթով՝ կոչ անելով բոլորին լինել ավելի պատասխանատու իրենց գործում, ըմբոստության այս ալիքի ժամանակ:

Իհարկե, Փարիզով քայլելիս ցանկություն է առաջանում ականջակալներով լսել Պիաֆի կամ Ազնավուրի երգերը, խմել անուշաբույր սուրճ եւ ուտել թարմ կրուասան, պատկերացնել, թե ինչպես էր մեկ դար առաջ այստեղ ապրում բոհեմական Եվրոպան: Բայց այսօր ամեն քայափոխի տեսնում ենք հրացաններով զինված ժանդարմների: Նրանք ամենուր են՝ մետրոյում, փողոցներում: Նախնական տվյալներով 30 հազար ոստիկան է պահպանելու երկրպագուների անդորրը: 

Ֆրանսիա ժամանող երկրպագուների մի մասն այդպես էլ չեկավ խաղերին՝ վախենալով ահաբեկչությունից: Ասում են՝ ոստիկանները ավելի շատ զգուշանում են ոչ թե մարզադաշտերում ահաբեկչություններից, այլ ֆան գոտիներում, որտեղ հավաքվելու են հազարավոր մարդիկ ու դիտեն խաղերը բաց երկնքի տակ: Այդ իսկ պատճառով անգամ ֆան գոտի մտնելու համար պետք է անցնել մի քանի հսկման կետերով: Ցավով պետք է փաստենք, որ այդպիսին է այսօրվա Եվրոպան… Եվ ինչպես ցույց է տալիս ժամանակը, տարեցտարի այն կդառնա ավելի վտանգավոր:

Անկախ ֆուտբոլից, Փարիզն ինչպես եւ միշտ, լի է զբոսաշրջիկներով, որոնցից շատերի այցելությունը կապ չունի ֆուտբոլի հետ: Այսօր էլ եթե ցանկանում եք մտնել Notre Dam կամ Լուվր, պետք է երկար հերթեր կանգնեք: Բայց ուշադիր զբոսաշրջիկները նկատում են, որ Փարիզի հիմնական տեսարժան վայրերը այսօր մի քիչ այլ են: Էյֆելյան աշտարակից կախված է հսկայական գնդակ: Կոնկորդ հրապարակում գտնվող հսկայական անիվը պատված է «Եվրոյի» մասնակից երկրների երկրպագուների դիմանկարներով: Այն, որ Ֆրանսիան շատ է սպասել այս «Եվոյին» ու պատրաստ է նրան, ֆրանսիացիներն ապացուցեցին մրցաշարի բացման նախօրեին: Էյֆելյան աշտարակի հարեւանությամբ գտնվող Մարսյան այգիները վերածվեցին Եվրոպայի ամենամեծ ֆան-գոտու, որը կարող է տեղավորել մոտ 100 հազար երկրպագու:

Խաղերի բացման նախորդ երեկոյին այստեղ տեղի ունեցավ մեծ շոու՝ ֆրանսիական ժամանակակից հայտնի երգիչների մասնակցությամբ: Իսկ հետո սկսվեց աննկարագրելին: Աշխարահռչակ DJ Դեւիդ Գետան պարզապես «պայթեցրեց» Փարիզը: Այնպես, ինչպես ոչ մի ահաբեկիչ իր երազում չէր կարող տեսնել: Ողիղ մեկ ժամ հարյուր հազար մարդ, հավասար ցատկոտում էին ու երգում: Իսկ Էյֆելյան աշտարակն անընդհատ փոխում էր իր գույները՝ մեկ «հագնելով» Ֆրանսիայի դրոշը, մեկ՝ այլ գեղեցիկ գույներ: Ի դեպ Փարիզի ղեկավարությունը հրաշալի նվեր է մատուցել ֆուտբոլասերներին: Աշտարակն ամեն օր վերջին խաղից տասը րոպե հետո կլուսավորվի այն երկրի դրոշի գույներով, որի երկրպագուները ավելի ակտիվ կքվեարկեն Twitter-ում:

Ինչպես հայտնում է Twitter-ի մամուլի քարտուղարությունը յուրաքանչյուրը կարող է սատարել իր թիմին հեշթեգերի օգնությամբ, իսկ օրվա լավագույն մեկնաբանությունները կհնչեն աշտարակից:

               Դեւիդ Գետայի համերգը

Ֆրանսիայի տասը քաղաքների 11 մարզադաշտերը լիովին պատրաստ են խաղերին: Ամենից նորը Լիոնի «Ստադ դե Լյումիեր» մարզադաշտն է, որը բացվեց այս տարվա հունվարին: Նիսի Ալյանս Ռիվիերան նույնպես նոր կառուցված մարզադաշտ է: Նրանք բնականաբար կառուցված են գերժամանակակից տեխնոլոգիաներով եւ շատ հարմարավետ են, բայց գտնվում են քաղաքի կենտրոնից բավական հեռու: Հատկապես Նիսի մարզադաշտը, որտեղ անցյալ տարի խաղ էր անցկացնում Հայաստանի ազգային հավաքականը տրանսպորտի խնդրի առաջ է կանգնում:

Հիմնական ուշադրությունն, իհարկե, «Ստադ դե Ֆրանսի» վրա է, որի կբացի եւ կփակի մրցաշարը: Այստեղ կանցկացվեն մրցաշարի յոթ հանդիպումներ:

Եվ հենց այստեղ վերադառնանք այն կետին, որտեղից սկսել էինք: ԱԱ 98-ի համար որոշվեց կառուցել նոր մարզադաշտ: Փարիզում արդեն կա «Պարկ դե Պրենսը», որտեղ իր հանդիպումներն է անցկակնում ՊՍԺ ակումբը: «Ստադ դե Ֆրանսը» կառուցվեց Փարիզի կենտրոնից ինը կմ հեռավորության վրա գտնվող Սեն Դենիում, որը համարվում է  ամենից շատ միգրանտներով լի արվարձանը: Այստեղ բնակչության մեծամասնությունը Աֆրիկայից եկած միգրատներն են: Սեն Դենին համարվում է ամենավտանգավոր ու կրիմինալ հատվածը: Մարզադաշտի կողքին դա չի նկատվում, քանի որ այն շրջապատված է ռեստորաններով ու հյուրանոցներով: «Ստադ  դե Ֆրանսին» կից գործում է մետրոյի կայարանը, բայց, դե Սեն Դենի այցելողը անպայման ցանկանում է տեսնել նաեւ տեղի գլխավոր տեսարժան վայրը՝ Սեն Դենիի հանրահայտ բազիլիկը, որը կառուցվել է դեռեւս 12-րդ դարում: Այստեղ են հանգչում Ֆրանսիայի թագավորները, ինչպես նաեւ հայկական վերջին թագավոր Լեւոն Վեցերորդ Լուսինյանը:

Բանն այն, է որ ես ճամփորդել սիրող մարդ եմ ու երբեք վտանգավոր թաղամասերից չեմ վախեցել, սակայն Սեն Դենիում կարողացա մնալ միայն մի քանի րոպե: Արագ հետ վազեցի մետրո ու բառիս բուն իմաստով փախա: Անգամ կենտրոնական փողոցում ՝ Rue de la republic-ում, ուժեղ գարշահոտ էր գալիս: Մինչ այդ եղել էի Նիսի մարզադաշտում, որը նույնպես քաղաքի լավ հատվածում չէր գտնվում, բայց ոչ մի բան տեսածներից չէր համեմատվի Սեն Դենիի հետ:

                                         Սեն Դենիի կենտրոնը

Նկարագրածի մռայլությունը փարատելու համար արժե ասել, որ «Ստադ դե Ֆրանսը» հիանալի մարզադաշտ է, լիովին պատրաստ խաղին: Այստեղ տեսա, երեւի թե, ամենաերկար խառը գոտին (վայր, ուր լրագրողները խաղից հետո հարցազրույցներ են վերցնում խաղացողներից):

                                        Ստադ դե Ֆրանս մարզադաշտը

18 տարի առաջ Ֆրանսիան կարողացավ կազմակերպել ֆուտբոլի պատմության մեջ լավագույն աշխարհի առաջնություններից մեկը: Հիմա էլ պետք է ապացուցի, որ այս «Եվրոն» լինելու է իսկապես լավագույնը:

«Եվրոն» շատ բաներով է արդեն առանձնանում: Առաջին անգամ պատմության մեջ մրցաշարին կմասնակցի ոչ թե 16, այլ  24 թիմ: Առաջին անգամ մրցաշարին մասնակցում են Իսլանդիան, Ալբանիան, Հյուսիսային Իռլանդիան եւ Ուելսը: Փոխարենը չկա Եվրոպայի ուժեղագույն թիմերից Հոլանդիան: Սա արդեն իսկ մեծ նշան է, որ այս «Եվրոն» լինելու է բոլորից տարբեր: Փարիզի, Բորդոյի, Լիլի, Լիոնի, Մարսելի, Նիսի, Սեն Դենիի, Սենթ Էթիենի եւ Թուլուզի մարզադաշտերը սպասում են հազարավոր երկրպագուների:

Անգլիացիներն արդեն երեկ Մարսելում հասցրել են անկարգություններ անել: Սպասվում է նաեւ, որ թուրք եւ արեւելյան Եվրոպայի երկրպագուները նույնպես չեն առանձնանա կարգապահությամբ: Բայց դե, սա ֆուտբոլ է, ու երբ սեփական երկրիդ հավաքականն է խաղում, դժվար է սառը գլխով դիտել խաղերը: Տա Աստված՝ մի օր մենք էլ զգանք այդ բերկրանքը:

Օնորե դե Բալզակն ասում էր՝ տեսնել Փարիզն ու մահանալ: Եկեք հուսանք, որ շատերը կտեսնեն Փարիզը եւ ոչ ոք չի մահանա: Իսկ Ֆրանսուա դե Լարոշֆուկոն էլ իր հերթին ասում էր, որ ամեն բան հնարավոր է Ֆրանսիայում: Հուսանք, այս անգամ Ֆրանսիայում հնարավոր կլինի միայն մեծ ֆուտբոլը, գեղեցկությունը եւ բազմաթիվ գոլերը….

Նշենք, որ Եվրո 2016-ի լուսաբանման գլխավոր հովանավորն է UCOM ընկերությունը:

Վերա Մարտիրոսյան