Եվրոպական խորհրդի խորհրդարական վեհաժողովում (ԵԽԽՎ) հոկտեմբերի 12-ին քննարկվել է Ադրբեջանում սեպտեմբերի 26-ին տեղի ունեցած հանրաքվեն:
NEWS.am-ի հատուկ թղթակիցը Ստրասբուրգից հաղորդում է, որ քննարկմանը մասնակցելու համար Ադրբեջանից Ֆրանսիա էին եկել քաղաքացիական ակտիվիստներ եւ իրավապաշտպաններ: Նիստը վարող դանիացի Նիկոլայ Վիլումսենն առաջին հերթին ամոթանք տվեց ԵԽԽՎ այն պատգամավորներին, որոնք բավարար են համարում Ադրբեջանում անցկացված հանրաքվեն:
«Ես ամաչում եմ այդ մարդկանց փոխարեն, ուղղակի ամաչում եմ: Եվրոպայի խորհուրդն ու խորհրդարանական վեհաժողովը պետք է մանրամասն ուսումնասիրեն Ադրբեջանում կատարվող իրադարձությունները»,- ասաց Նիկոլայ Վիլումսենը:
Իրավապաշտպաններն Ադրբեջանում տիրող իրավիճակը բնութագրեցին՝ բռնապետական, որի վառ ապացույցն էլ Սահմանադրական հանրաքվեն էր: Անցկացված հանրաքվեն, Ազգային եւ միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի ներկայացուցիչ Լեյլա Ալիեւայի գնահատմամբ, խախտում է Եվրոպական կոնվենցիայի բոլոր նորմերը:
«Մինչեւ Սովետական Միության քանդվելը՝ շատ երկրներ ավելի ժողովրդավարական էին, այդ թվում Ադրբեջանը, քան այսօր: Այս հանրաքվեով մենք հետ գնացինք, ոչ թե առաջ»,- ասաց նա:
Նշենք, որ Ադրբեջանում վերջին 15 տարիներին սա արդեն երրորդ հանրաքվեն էր: Սրանով փորձագետների կարծիքով Ալիեւն ապահովում է իր «ընտանեկան» իշխանությունը. իրենից հետո նախագահ կդարձնի որդուն կամ ընտանիքի մեկ այլ անդամի ու այս կերպ կշարունակի պաշտոնավարել:
«Մենք Եվրոպայի խորհրդի անդամ առաջին երկիրն ենք, որ անդամագրվելուց հետո 3 Սահմանադրություն ենք փոխում: Ալիեւները Սահմանադրությունը փոխում են այնպես, ինչպես իրենց ընտանիքներին է հարմար, ինչպես որ իրենց ընտանիքներն են ուզում: Ինչո՞վ է Ադրբեջանը տարբերվում Հյուսիսային Կորեայից: Մենք Եվրոպայի խորհրդի անդամ երկիր ենք, խորհրդարանական վեհաժողովի անդամ երկիր ենք, սակայն տարբերությունը կարծես չենք զգում: Ադրբեջանում ճնշումների են ենթարկվում լրագրողները, իրավապաշտպանները»,- իր հերթին ընդգծեց Լրագրողների ազատության եւ անվտանգության ինստիտուտի տնօրեն Էմին Հուսեյնովը:
Բանախոսներն ընդգծեցին նաեւ, որ մեծ հույսեր չունեն հանրաքվեից եւ համոզված են, որ գնալով վատթարանալու է վիճակը:
Նշենք, որ Ադրբեջանում այս տարվա սեպտեմբերի 26-ին տեղի է ունեցել սահմանադրական հանրաքվե, որը ներկայացրել էր ինքը՝ Իլհամ Ալիեւը: Այն ենթադրում է երկրի հիմնական օրենքի 29 հոդվածների փոփոխություն, այդ թվում՝ նախագահի պաշտոնավարման ժամկետը 5-ից 7 տարվա հասցնելու առաջարկ, նախագահ առաջադրվելու համար առնվազն 35 տարեկան լինելու պահանջի չեղարկում եւ փոխնախագահների պաշտոնների սահմանում:
Բացի այդ, փոփոխությունների փաթեթում առաջարկվում է նախագահին տալ օրենսդիր մարմինը՝ Միլի մեջլիսը ցրելու եւ նախագահի արտահերթ ընտրություններ նշանակելու իրավունք:
Ընդդիմությունը պնդում է, որ ստանալով այդ նոր լծակները՝ Իլհամ Ալիեւը եւ նրա ընտանիքը գործնականում կստեղծեն միապետություն, որտեղ խորհրդարանին կվերապահվի օրենքներ կնքելու սոսկ արարողակարգային պարտականություն:
Խորհրդարանում իսպառ կանհետանա ընդդիմադիր կարծիքներ հայտնելու հնարավորությունը: Նախագահի կինը՝ Մեհրիբան Ալիեւան, դուստրերը՝ Արզուն եւ Լեյլան, հարկ եղած դեպքում կարող են դառնալ փոխնախագահներ:
Աիդա Հովհաննիսյան, Ստրասբուրգ
