Ինչպես հայտնի է, բազմաբնակարան շենքերի մեկ քառորդից ավելին (25,3%) Երեւանում է գտնվում։ Քանի որ մայրաքաղաքում բարձրահարկ շենքերը ավելի շատ են, քան ծայրամասերում, բնակարանային ֆոնդում դրա մասնաբաժինը զգալիորեն բարձր է՝ 52 տոկոս։ Օրինակ բնակչության թվաքանակով երկրորդ քաղաքում՝ Գյումրիում, տեսակարար կշիռը զգալիորեն քիչ է, բազմաբնակարան շենքերի մասով՝ 8․3 տոկոս, բնակարանների քանակով՝ 5․7։
Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ հրապարակվել է Երեւանում բնակարանների միջին գինը։ Հաշվարկն իրականացվել է մայրաքաղաքի բնակարանային ֆոնդում վարչական համայնքների մասնաբաժինների ու այդ թաղամասերում բնակարանների միջին մակերեսի հիման վրա։ Օգտագործվել են բնակարանների մեկ քառակուսի մետր մակերեսի միջին շուկայական գները մայիսի համար, որոնք ներկայացված էին պաշտոնական փաստաթղթերում։
Նույնատիպ հաշվարկ է կատարվել հանրապետության 47 մարզային քաղաքների համար (տես աղյուսակը)։ Ընդ որում՝ յուրաքանչյուր քաղաքի համար առանձին հաշվարկվել է բնակարանների միջին մակերեսը։ Ստացված տվյալները կարող են օգտագործվել մարզում բնակարանների միջին արժեքի համեմատության համար։
Հասկանալի է, որ «քառակուսու» գների մակարդակից բացի, բնակարանի հաշվարկային արժեքի վրա ազդում է նաեւ դրա մակերեսի մեծությունը։ Ընդհանուր առմամբ՝ հանրապետությունում «միջին» բնակարանի մակերեսը հավասար է 64 ք.մ.-ի (կլորացված)։ Իսկ ահա Վեդիում այդ ցուցանիշը հասնում է 68 ք.մ.-ի, Թումանյանում՝ 72 քառ. մետրի։ Բնակարանների ամենափոքր միջին մակերեսը Դաստակերտ փոքր ավանում է՝ ընդամենը 35 քառ. մետր։
Բնականաբար, հաշվետու ժամանակաշրջանում ոչ բոլոր քաղաքներում են իրականացվել բնակարանների առքուվաճառքի գործարքներ։ Նման դեպքերում Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեն «քառակուսու» գինը որոշում է առաջարկի գների հիման վրա։
Օրինակ, գնորդների համար ոչ գրավիչ՝ վերոնշյալ Դաստակերտի դեպքում, 8 հին շենքերում 84 բնակարաններով հանդերձ, պաշտոնական հրապարակումներում բնակարանների միջին գինը (մոտավորապես 600 դոլար) արդեն երկար ժամանակ պահպանվում է։ Սակայն, ինչպես կարելի է ենթադրել, դա հենց առաջարկի գինն է։
Մարզերում՝ «միջին» բնակարանի արժեքով՝ մրցակիցներից մեծ տարբերությամբ առաջատար է Ծաղկաձոր հանգստավայրային քաղաքը, որը մայրաքաղաքից 60 կմ հեռավորության վրա է գտնվում։ Ինչպես երեւում է աղյուսակում՝ բնակարանների գներն այստեղ մոտեցել են երեւանյան գներին։
Սմբատ Գրիգորյան