Այստեղով պատերազմող շատ նվաճողներ են անցել: Ամրոցը կործանել են, եւ վերստին կառուցել, մինչեւ այն վերջնականապես ընկել է Լենկթեմուրի արշավանքի ժամանակ: Այս ավերակները հայկական թագավորության վերելքների եւ անկումների համր վկաներն են (ֆոտոռեպորտաժ):

Արագածի հարավային լանջին Արքաշեն եւ Ամբերդ գետերի կիրճերի միացման տեղում եռանկյունաձեւ հրվանդանն ասես հատուկ է ստեղծվել պաշտպանական անառիկ կառույցներ հիմնելու համար: Պատահական չէ, որ այստեղ առաջին ամրոցը կառուցվել է  դեռեւս Ուրարտական թագավորության տարիներին: Ամբերդ քրիստոնեական ամրոցի կառուցումն արդեն մեր թվարկության 7-րդ դարին է վերաբերում եւ կառուցվել է Կամսարական իշխանների կողմից: Հայերն այստեղ պաշտպանվել են հռոմեացիներից եւ պարթեւներից, այնուհետեւ բյուզանդացիներից, պարսիկներից, մոնղոլ-թաթարներից եւ թուրքերից:

Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունու գրավոր վկայության համաձայն՝ 10-րդ դարասկզբին ամրոցը շրջակա կառույցների հետ արդեն  Պահլավունիների տոհմին է պատկանել: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին կառուցել է Վահրամ Պահլավունին՝ 1026 թվականին:

1070-ական թվականներին Ամբերդը նվաճել են սելջուկ թուրքերը եւ զորանոցների վերածել: Այն հայ-վրացական միավորված զորքերը՝ Զաքարե Զաքարյանի գլխավորությամբ ետ են նվաճել 1196 թվականին: Զաքարյաններն ամրոցն ամրացրել են եւ դղյակը բարեկարգել:

1215 թվականից Ամբերդը դարձել է Զաքարյանների համախոհների՝ Վաչուտյանների տոհմի վարչական կենտրոնը: 1236 թվականին ամրոցը գրավել եւ լիովին ավերել են մոնղոլները, սակայն Վաչուտյանները դարձյալ այն կառուցել են: Ամրոցը վերջանականապես ամայացել է եւ իր երբեմնի նշանակությունը կորցրել 14-րդ դարի վերջին՝ Լենկթեմուրի արշավանքների ժամանակ:

Անցյալ հարյուրամյակի 30-ական թվականներին Ամբերդում սկսված պեղումները ցույց են տվել, որ ամրոցն ունեցել է հաղորդակցության զարգացած համակարգ՝ ամրոցից դեպի կիրճ են տարել բազմաթիվ ստորգետնյա մուտքեր, այն նաեւ ունեցել է ջրատար երկար ձգվող համակարգ: Հայտնաբերվել են նաեւ ամրոցի կիրճի կողմի կամարաձեւ դարպասները:

Միջնադարյան ամրոցի եւս մեկ տեսարժան վայրն էլ բաղնիքն է:

Այն ջեռուցվում էր հին հռոմեական հիպոկաուստ համակարգով. վառարանի ծուխն անցնում էր հատակի տակով եւ դուրս գալիս պատերի մեջ տեղադրված ծխնելույզներով՝ տաքացնելով բաղնիքի հատակը եւ պատերը:

Լեռնային լանդշաֆտի ամբողջ գեղեցկությունը եւ հայ իշխանների հնագույն ամրոցի վեհությունը ներկայացված են անօդաչուով նկարահանված տեսակադրերում: