News
Լրահոս
News
Ուրբաթ
Մարտ 29
Տեսնել լրահոսը

Մեծ Բրիտանիայի գիտնականները ընդհանրացրել են ուժեղ երկրաշարժերից հետո սեյսմիկ ալիքների տարածման մասին տվյալները ու դրանց հիման վրա ներկայացրել են երկրային կեղեւի հաստության նոր գնահատական, հայտնում է Science-ը։

Այս պահին երկրաբանները միանշանակ տվյալներ չունեն կեղեւի հաստության մասին մայրցամաքային հին պլատֆորմաների շրջանում, որոնք ժամանակակից մայրցամաքների հիմքում են։ Դրանք կես միլիարդ տարեկան են, դրա համար էլ կոչվում են հին։ Սովորաբար դրանց հաստությունը գնահատվում է 130-400 կմ, սակայն դրանք կտրուկ տարբերվող թվեր են, որոնց հիման վրա բարդ է օրինակ գնահատել հրաբխային ակտիվության հավանականությունը այս կամ այն շրջանում։ Դրա համար էլ հետազոտողները վաղուց են փորձում պարզաբանել այդ հարցը ու նվազեցնել առկա անորոշությունը։ Դա անելը բարդ է՝ նման խորությունների վրա հորատումը տեխնիկապես հնարավոր չէ։

Նոր աշխատության հեղինակները փորձել են ճշգրտել գնահատականը, օգտագործելով երկրաշարժերից հետո սեյսմիկ ալիքները։ Դրանց տարածման արագությունը փոխվում է, երբ դրանք անցնում են տարբեր բաղադրության ապարների միջով։ Մայրցամաքային ապարները իրենց կազմով կտրուկ տարբերվում են օվկիանոսայիններից, ինչն էլ հենց որոշում է դրանց հաստությունը։ Համադրելով, թե ինչպես է փոխվում հին պլատֆորմաների միջով անցնող սեյսմիկ ալիքների արագությունը ՝ գիտնականները կարողացել են ավելի ճշգրտորեն որոշել դրանց հաստությունը ։

Պարզվել է, որ սեյսմիկ ալիքների տարածման արագությունը կտրուկ փոխվում է 130-190 կմ խորության վրա։ Դա նշանակում է, որ այնտեղ պետք է սկսվի նաեւ մայրցամաքային հին պլատֆորմաների անցումն ապարներին ։ Մի շարք ավելի հին գնահատականներ, որտեղ կեղեւի հաստությունը գնահատվում էր մինչեւ 400 կմ, այսպիսով, չեն հաստատվել։

Հին պլատֆորմաների հաստությունից է կախված սալիկների տեկտոնիկան ընդհանրապես ու մոլորակի մակերեսին ածխածնային ցիկլը, որը կարգավորում է կլիման։ 

!
Այս նյութը հասանելի է նաև   Русский
Տպել
Ամենաշատ