Նախագահ Սերժ Սարգսյանը բացառիկ հարցազրույց է տվել Business FM-ի գլխավոր խմբագիր Իլյա Կոպելեւիչին: Հարցազրույցի ժամանակ շոշափվել են Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցության հարցերը, ինչպես նաեւ Հայաստանի եւ ԵՄ համաձայանագրի ստորագրումը: Ներկայացնում ենք հարցազրույցի մի հատվածը:
Մենք այսօր Spayka ընկերությունում էինք, որը հավանաբար Հայաստանի գյուղատնտեսական արտադրանքի խոշորագույն արտահանողն է: Ես առաջին հերթին հարցրել եմ ահա թե ինչի մասին. մենք բաժանված ենք Վրաստանով, այն Եվրոպական միության հետ ազատ առեւտրի գոտու մի մասն է: Նրանցից իմացա, որ ոչ մի խնդիր չունենք: Իսկապես առեւտրաշրջանառությունն աճում է եւ նախատեսվում է, որ շատ արագ կաճի: Այնումամենայնիվ այդ տարածքը հատելու եւ Վրաստանի գործոնն ի սկզբանե նախատեսվե՞լ է: Այն կարո՞ղ է արգելակող լինել Ռուսաստանի եւ հայաստանի միջեւ առեւտրի զարգացմանը:
Եթե մենք Վրաստանի հետ վատ հարաբերություններ ունենայինք, իհարկե, կարող էր: Բայց այդպիսի դեպքեր չեն եղել: Ներկայումս Հայաստանը հնարավորություն չունի առեւտրայիին հարաբերություններ (ԵՄ երկրների հետ) վարել այլ կերպ, քան Վրաստանով:
Ի սկզբանե այն մարդիկ, ովքեր զբաղվում էին եւ´ Մաքսային միության եւ´ Եվրասիական տնտեսական միության կազմավորման հարցերով, հավանաբար մտածում էին, որ դա մեծ խոչընդոտ է:
Սակայն, հետագայում նրանք հասկացան, որ դա այդպես չէ: Իհարկե դա որոշ իմաստով կարողէ լինել տեխնիկական խոչընդոտ, սակայն այն կարելի է հաղթահարել:
Առեւտրատնտեսական շրջանառությունը ցույց է տալիս, որ վրացական կողմը շատ լավ է կատարում իր ինչպես հարեւանական, այնպես էլ այլ պարտավորությունները: Հետեւաբար, իհարկե, խոչընդոտն այս դեպքում որակապես այնքան էլ լավ վիճակում չգտնվող ճանապարհն է: Ես նկատի ունեմ լեռնային ճանապարհը. անձրեւներ, ձյուն եւ ամեն ինչ: Այժմ մենք մտածում ենք, թե ինչպես երկրորդ ճանապարհը ստեղծենք:
Գիտեք, գործարարներն ինձ այնպիսի բաներ պատմեցին, որոնք ինձ վրա մեծ տպավորություն թողեցին: Գյուղատնտեսական արտադրանքի առաքումը, ինչքան արագ, այնքան լավ, անհամեմատ հեշտացել է, բայց միեւնույն է Վրաստանի եւ Ռուսասատանի հետ սահմանին՝ Վերին Լարսում հայկական արտադրանքն առանց զննության, առանց մաքսատուրքի է անցնում, վրացականը՝ ենթարկվում է մաքսային զննության, եւ նրանք հաճախ բոլորի հետ նույն հերթում են կանգնում:
Այո: Իհարկե, մենք պարբերաբար այդ հարցերը բարձրացնում ենք: Մենք մի կողմից պետք է բարելավենք անցակետերի աշխատաքնը, մյուս կողմից՝ այդ արտադրանքները ռուսական շուկա հասցնելու համար այլընտրանքային ուղիներ գտնենք: Միշտ չէ, որ ամեն ինչ ստացվում է եւ ցանկացած աշխատանքի կատարելագործման համար ժամանակ է պետք:
Ո՞ր ճյուղերն են Հայաստանում Մաքսային միության շնորհիվ ավելի ակտիվ զարգանում:
Առաջին հերթին գյուղատնտեսությունը: Մենք այժմ լրջորեն զբաղվում են արդյունաբերական կոոպերացիայով:
Մենք վստահ ենք, որ գործիքաշինության, ռադիոէլեկտրոնիկայի, մեքենաշինության ոլորտում համատեղ կարող ենք մրցունակ արտադրանք ունենալ:
Այդպիսի հնարավորություն կա: Մենք արդեն մեր ռուս գործընկերների հետ բանակցում ենք, արդեն զբաղվում ենք այդ հարցով:
Վերջերս մեզ մոտ էր պարոն Մանթուրովը, այդ թեմայով նրա հետ խոսել ենք:
Այստեղ մենք ուզում ենք մեր մրցակցային առավելությունն օգտագործել:Այն իմաստով, որ հայերի երկու երրորդը Հայաստանից դուրս են ապրում: Եվ քանի որ նրանք հեշտությամբ են ինտեգրվում այն երկրների հասարակություններում, որտեղ ապրում են , նրանք լուրջ հաջողությունների են հասնում: Այդ թվում եւ արդյունաբերության մեջ: Բնականաբար, մրցունակները: Մենք օգտագործում ենք այդ հնարավորությունը:Մենք մեր երկրի տարածում ստեղծում ենք համատեղ ձեռնարկություններ, իսկ հետագայում հնարավոր է ռուսական ձեռնարկությունների հետ դրանց կոոպերատիվները ստեղծենք:
Հետեւաբար այստեղ մեծ ներուժ կա, այն օգտագործելու ենք: Հսկայական ներուժ: Փետրվարից մենք որոշում ենք ընդունել Հայաստանում ներքին անձնագրերով Ռուսաստանի քաղաքացիների մուտքի մասին:
Այսինքն առանց սահմանը հատելու կնիքի՞:
Առանց ոչ մի բանի: Ցույց ես տալիս ներքին անձնագիրը, ասում են՝«Խնդրեմ, բարի գալուստ Հայաստան»: Կնիքը մենք չենք դնում ոչ թե նրա համար, որ վախենում ենք նախանշաններից: Մենք այն չենք դնում, որովհետեւ իսկապես ցանկանում ենք, որ ռուսաստանցիները իրենց ներքին անձանգրերով առանց խոչընդոտների Հայաստան այցելեն: Ով ցանկանում է, խնդրեմ, այլ անձանգրերով, արտասհմանյան անձնագրերով է գալիս, բայց այստեղ՝ ներքին անձնագրերով:
