Վերջին օրերին ԱՄՆ դոլարի պաշտոնական փոխարժեքը մոտեցել է 60 ռուբլի հոգեբանական նիշին եւ նույնիսկ փոքր-ինչ գերազանցել է այն (նոյեմբերի 16-ից 60,249 ռուբլի):
Իրականում այս գերազանցումը սենսացիա չէ: Ընթացիկ տարվա անցած ամիսներին դոլարը հաճախ գերազանցում էր 60 ռուբլին (նախավերջին անգամ օգոստոսի առաջին տասնօրյակում): Սակայն շատ փորձագետների հետաքրքրել է այն, որ Ռուսաստանում դոլարն ամրապնդվել է նավթի համաշխարհային գների նկատելի աճի ֆոնին:
Այսպիսով, Brent-ի չափանմուշային նավթի ֆյուչերսային գները հոկտեմբերի վերջին՝ այս տարի առաջին անգամ, գերազանցել են բարելի համար 60 դոլար նիշը ( նույնպես դարձել է հոգեբանական): Նոյեմբերի վերջին օրերին Brent-ի բարելի օրական միջին գները շարունակում էին տատանվել 60,48 դոլարից (նոյեմբերի 1) մինչեւ 64,27 դոլար (նոյեմբերի 6): Հինգշաբթի՝ նոյեմբերի 23-ին, այս բրենդի նավթի գինը մեկ բարելի դիմաց կազմել է մոտ 63 դոլար: Հիշեցնենք, որ ռուսական Urals-ի նավթի արտահանման գները գնահատվում են Brent-ի գների նկատմամբ զեղչով:
Գաղտնիք չէ, որ ռուբլու՝ դոլարի փոխարժեքի նկատմամաբ կրկնակի անկման հիմնական պատճառը նավթի համաշխարհային գների անկում էր: Սակայն, ինչպես նախկինում նշվել է, այժմ ռուսական ռուբլու դոլարի փոխարժեքը այլեւս կապված չէ նավթի համաշխարհային գների հետ:
Դոլարի ամրապնդումը, խթանելով արտահանումը, միեւնույն ժամանակ, հանգեցնում է ներմուծման թանկացմանը: Օրինակ, Ռուսաստանում մեր հիմնական արտահանման ապրանքը` կոնյակը, մյուս բոլոր հավասար պայմանների հետ մեկտեղ` գնային առումով այնտեղ դառնում է ավելի քիչ մատչելի:
Այստեղ իրավիճակը վատթարանում է նաեւ վճարունակ պահանջարկի բացասական միտումներով, ինչը վերջին տարիներին նկատվում է Ռուսաստանում:
Ընթացիկ տարվա վերջին ամիսները նույնպես բացառություն չեն. հունվար-հոկտեմբերին ռուսների եկամուտները կրճատվել են տարեկան հաշվարկում 1,3 տոկոսով:
Ռուսաստանից Հայաստան դրամական փոխանցումների նշանակությունը մեր տնտեսության համար հայտնի է:
Ամեն դեպքում ,համեմատենք երկու ցուցանիշ:
Այս տարվա հունվար-սեպտեմբերին Ռուսաստանից Հայաստան կատարված դրամական փոխանցումների գումարը կազմել է շուրջ 755 մլն դոլար, իսկ արտահանումը Հայաստանից Ռուսաստան ` 338 մլն դոլարից պակաս , այսինքն` 2,2 անգամ քիչ:
Իսկ ինչպե՞ս է փոխվում դրամական փոխանցումների գումարը, թեկուզ, առաջին հայացքից, Ռուսաստանում ԱՄՆ դոլարի փոխարժեքի աննշան փոփոխության դեպքում: Օրինակ, այս տարվա հունվար-սեպտեմբերին Ռուսաստանից մի փոքր ավելի, քան 744,8 մլն դոլար է փոխանցվել է Հայաստանում ֆիզիկական անձանց: Ենթադրենք, Ռուսաստանում այս ժամանակահատվածում դոլարի միջին փոխարժեքը գործողից ընդամենը 1 ռուբլով էր բարձր: Իսկ սկզբնական գումարը ռուբլիով անփոփոխ թողնենք: Սակայն, այդ ռուբլիները «թանկացած» ԱՄՆ դոլարով փոխանակելու ընթացքում Ռուսաստանից փոխանցումների ծավալը կկրճատվեր 11 մլն դոլարով կամ 1,5 տոկոսով:
Հասկանալի, որ նման սցենարները չափազանց անցանկալի են մեր երկրի համար: Քանի որ վերջին տարիների ընթացքում Ռուսաստանում հենց դոլարի ամրապնդման գործոնը հանգեցրեց այդ երկրից Հայաստան մասնավոր դրամական փոխանցումների անկմանը:
Սմբատ Գրիգորյան