Մեծ Բրիտանիայի հնագույն բնակիչները, որոնք կառուցել են հայտնի նեոլիթական Սթոունհենջ համալիրը, խորհրդավոր կերպով անհետացել են մի քանի դարերի ընթացքում, եւ կղզիների բնակչությունը գրեթե ամբողջությամբ փոխարինվել է մայրցամաքային Եվրոպայից եկած վերաբնակիչներով: Նման եզրակացությունների է հանգել 144 եվրոպական եւ ամերիկյան գիտնականներից կազմված միջազգային խումբը, որոնք իրականացրել էր նախապատմական Եվրոպայի բնակիչների ԴՆԹ-ի մինչ այս ամենալայնածավալ ուսումնասիրությունը, հաղորդում է «ՏԱՍՍ»-ը՝ վկայակոչելով The Independent-ը:
Նեոլիթի դարաշրջանի մարդիկ, ովքեր կառուցել են Սթոունհենջը, ժամանակին եկել էին Բրիտանիա մայրցամաքի տարածքից՝ իրենց հետ ձուլելով մեզոլիթի տեղի սակավաթիվ որսորդ-հավաքորդներին: Հենց նրանք էլ իրենց հետ բերել են հողագործությունը: Ինչպես պարզել են մասնագետները, Սթոունհենջի շինարարները մուգ մաշկ եւ մուգ մազերով մարդիկ էին, իսկ գենետիկ տեսանկյունից շատ նման էին Պիրենեյան թերակղզու նույն դարաշրջանի բնակիչներին, որը և կարող էր նրանց հայրենիքը լինել: Իրենց գալուց հետո 15 հազար տարվա ընթացքում նրանք, ըստ գիտնականների, կազմում էին նեոլիթական Բրիտանիայի բնակչության գրեթե 100 տոկոսը:
Սակայն մ.թ.ա. 2500-2000 թվականներին տեղի ունեցան իրադարձություններ, որոնք արմատապես փոխեցին տարածաշրջանի դեմքը: Գենետիկայի տվյալների համաձայն՝ բնակչությունը 90 տոկոսով փոխարինվեց ամբողջովին այլ բնակչությամբ, որը եկել էր Կենտրոնական Եվրոպայից ժամանակակից Նիդերլանդների տարածքով եւ պատկանում էր այսպես կոչված զանգականման գավաթների հնագիտական մշակույթին: «Անպայման չէ, որ դա արյունալի նվաճման պատմություն լիներ: Բնակչության թվաքանակի կրճատման եւ անտառների տարածքի աճի մասին որոշակի փաստեր կան, ինչը խոսում է գյուղատնտեսության անկման մասին: Կարելի է դիտարկել կլիմայի փոփոխության տարբերակը եւ նույնիսկ՝ արտաքին հիվանդության համաճարակը, որին նրանք չէին կարող դիմադրել»,- նշել է ուսումնասիրության՝ Բրեդֆորդի համալսարանից համահեղինակ Յան Արմիտը:
Զանգականման գավաթների մշակույթը, որը դուրս է մղել Մեծ Բրիտանիայի նեոլիթական բնակչությանը, այդպես է կոչվել, քանի որ դրա ներկայացուցիչների համար բնորոշ էին շրջած զանգակի ձևով խեցեգործական գավաթները:
