Հայաստանի Անկախության հռչակագրի 7-րդ կետում, ինչպես նաեւ Սահմանադրության ներածականում ամրագրված է, որ Հայաստանի ազգային հարստությունը, նրա ընդերքը, օդային տարածքը, ջրային պաշարները ժողովրդի սեփականությունն են, սակայն Սահմանադրության 10-րդ հոդվածի 2-րդ կետում նշված է, որ բնական պաշարները պետության բացարձակ սեփականությունն են: Այս մասին հուլիսի 21-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց «Թանիկ» ՀԿ ղեկավար Հրայր Մելքոնյանը:
Նա նշեց, որ ընթացիկ տարվա ապրիլին իրենց ղեկավարած ՀԿ-ն նամակ է ուղարկել երկրի նախագահին՝ հայտարարելով, որ Սահմանադրության տվյալ կետը հակասում է Անկախության հռչակագրին եւ Սահմանադրության ներածականին:
«Մենք երկրի նախագահին առաջարկում ենք Սահմանադրության 10-րդ հոդվածի 2-րդ կետը խմբագրել Հայաստանի Անկախության հռչակագրի 7-րդ կետի համաձայն, մասնավորապես՝ դրանում ամրագրել, որ Հայաստանի ազգային հարստությունը, նրա հողը, ընդերքը, օդային տարածքը, ջրային եւ այլ բնական պաշարները ժողովրդի անօտարելի սեփականությունն են»,- ասաց Հրայր Մելքոնյանը:
Նա նշեց, որ իրենց ներկայացրած ՀԿ-ից բացի, մյուս հասարակական կազմակերպությունները եւս այս հարցը բարձրացրել են եւ համապատասխան նամակով դիմել, մասնավորապես, Բնապահպանության նախարարություն, որտեղից պատասխան են ստացել, որ Սահմանադրության մեջ համանման փոփոխությունների կատարումը որոշակի դժվարություն է ներկայացնում, քանի որ զգալի օրենսդրական փոփոխություններ է ենթադրում:
«Նախագահին հղած մեր նամակը վերահասցեագրվել է Արդարադատության նախարարություն, որտեղից բավականին հետաքրքիր պատասխան ենք ստացել՝ 2015 թվականի Սահմանադրության 202-րդ հոդվածի համաձայն՝ նշված հոդվածում փոփոխություններ կարելի է կատարել երկրի 200 հազար քաղաքացիների պահանջի հիման վրա: Նման նախաձեռնությամբ կարող են հանդես գալ նաեւ կառավարությունը եւ խորհրդարանը»,- նշեց ՀԿ ղեկավարը:
Նրա խոսքով՝ այս խնդիրը պետք է հասարակական լայն արձագանք առաջացնի, եւ ՀԿ-ները պետք է հստակեցնեն՝ ինքնուրո՞ւյն հանդես գան նման նախաձեռնությամբ, թե՞ նախագահի ու իշխանությունների համագործակցությամբ:
«Մենք մտադիր ենք նաեւ նախագահին հայտնել, որ պատրաստ ենք քաղաքացիական հասարակության աջակցության լայն շրջանակներ ստեղծել, հասարակական կազմակերպություններ, հիմնադրամներ եւ այլն»,- նշեց Հրայր Մելքոնյանը:
Իրավաբան Գեւորգ Նալբանդյանն իր հերթին նշեց, որ Սահմանադրության 10-րդ հոդվածի 2-րդ մասը ոչ իրավաչափ է, քանի որ մարդու անբաժանելի բնական իրավունքները կախված չեն գրված օրենքներից:
«Մարդն իր բնական պահանջմունքների բավարարման համար է օգտագործում բնական պաշարները, ջուրը, օդը, իսկ Սահմանադրությունը փաստացի ամրագրել է, որ այդ պաշարները պատկանում են պետությանը: Ստացվում է, որ մարդը իր բնական պահանջմունքները բավարարելու համար պետք է պետությունից թույլտվություն հայցի: Բնական պաշարները պետք է պատկանեն ժողովրդին, իսկ պետությունը պետք է հանդես գա կառավարչի դերում»,- նշեց իրավաբանը:
Նա հավելեց, որ դրանից զատ, պետությունը ոչ միայն մարդուց վերցրել է իր իրավունքները, այլ ավելի հեռուն է գնացել՝ հարկում է բնական պաշարների օգտագործումը:
«Խազեր» ՀԿ անդամն իր կողմից նշեց, որ հասարակական կազմակերպություններն առաջարկում են ներդրումային հիմնադրամ ստեղծել, որը կհամակարգի բնական պաշարների օգտագործման հետ կապված ծրագրերը:
«Սա անհրաժեշտ է, որպեսզի, օրինակ, հանքերը շահագործելիս սերունդներին չթողնենք ամայի վայրեր, որտեղ նույնիսկ խոտ չի աճում»,- շեշտեց նա:
