Ռուս-իսրայելցի բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինը Ուրուգվայում եղել է հայկական ամենահին» կուսակցություններից մեկի՝ «Հնչակյան» կուսակցության կենտրոնակայանում: Այս մասին նա գրել է իր՝ «Փոքրիկ Հայաստանը էկզոտիկ Ուրուգվայում» հոդվածում:
«Ուրուգվայ, ինչ ասոցիացիաներ է ձեզ մոտ առաջացնում այս երկիրը: Մեծ մասի մոտ՝ ոչ մի: Կլինեն մարդիկ, որ չեն հիշի, թե որ մայրցամաքում է գտնվում այս երկիրը: Մինչդեռ Հարավային Ամերիկայի շատ հարուստ երկիր է, որի 95 տոկոս կազմող սպիտակամորթ բնակչությունը իտալացի, իսպանացի եւ գերմանացի գաղթականների ժառանգներն են, ունի ժողովրդավարության 200-ամյա ավանդույթներ: Ի թիվս այլոց, երկրում բնակվում է 20-հազարանոց հայկական սփյուռք, որն առավելապես կազմված է 1915-1920 թվականներին Ցեղասպանության ժամանակ փրկված Օսմանյան կայսրությունից փախստականների թոռներից եւ ծոռներից: ԽՍՀՄ փլուզումից հետո այստեղ են ժամանել արդեն անկախ Հայաստանից մի քանի հարյուր ներգաղթյալներ: Ուրուգվայում հայերը, չնայած փոքրաթիվ լինելուն (հարեւան Արգենտինայում ապրում է 200 հազարից ավելի հայ), զգալի ազդեցություն ունեն երկրի քաղաքական եւ հասարակական կյանքի վրա: Նրանց թվում արտասովոր բարձր է կրթական մակարդակը, իսկ ամենահարուստ ուրուգվայցիների տասնյակի մեջ են մտնում երկու էթնիկ հայեր»,- գրում է բլոգերը:
Գրեթե բոլոր ուրուգվայցի հայերը բնակվում են երկրի մայրաքաղաք Մենտեվիդեոյում, որը Ատլանտյան օվկիանոսի ափին է: Քաղաքի կենտրոնից արեւելք մեծ պերճաշուք շրջանն այդպես էլ կոչվում է՝ Armenia, ըստ էության այնտեղ էլ բնակվում է ուրուգվայցի հայերի մեծ մասը:
«Նրանք Ուրուգվայի մեծ հայրենասերներ են եւ հիշում են, որ այս երկիրը եղել է այն սակավաթիվներից մեկը, որն ընդունել է Հայոց ցեղասպանությունը վերապրածներին՝ նրանց տանիք եւ բոլոր իրավունքները տալով: Ուրուգվայը նաեւ աշխարհի բոլոր երկրներից առաջինն է ճանաչել Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանությունը եւ 1965 թվականին Թուրքիային դատապարտել Ցեղասպանության հերքման համար, ինչով հարուցել է Թուրքիայի խիստ արձագանքը, որն ի նշան բողոքի Մոնտեվիդեոյում իր դեսպանատունը փակել է: Ի դեպ, հարցն ամենեւին Ուրուգվայի հայամետ դիրքորոշումը չէ: Սկզբունքորեն այս երկիրը արդեն երկար տարիներ կոշտ դիրքորոշում է որդեգրել աշխարհում ցեղասպանության ցանկացած ձեւին եւ մարդու իրավունքների խախտումներին հակազդելու հարցում: Լինի դա Ռուանդան, Պաղեստինը, Կոսովոն կամ Սուդանը: Հենց այս հարցով էլ ես ժամանել էի Ուրուգվայ, որ հանդիպեմ Ուրուգվայի խորհրդարանի սենատորներին, որոնք ժամանակին բողոք են հայտնել ադրբեջանական ռեժիմի կողմից իմ կալանավորման դեմ»,- պատմում է Լապշինը:
Բլոգերը նաեւ իր տպավորություններն է հայտնել «Հնչակյան» կուսակցության մասին. «Նրանք պայքարել են Օսմանյան կայսրության իշխանությունների դեմ, որն արդյունքում հասել է բացահայտ զինված հակամարտության, եւ 1915 թվականին Կոստանդնուպոլսում կուսակցության 15 ակտիվիստների թուրքերը կախաղան են բարձրացրել: ԽՍՀՄ տարիներին չնայած բացի ԽՄԿԿ-ից, բոլոր կուսակցություններն արգելված էին, այս տղաները կարողացել են խորհրդային իշխանության հետ կոնսենսուս պահպանել եւ անգամ երկար ժամանակ աջակցել են Լենինին: Հետագայում ԽՍՀՄ-ում կուսակցության ազդեցությունը վերացել է, եւ նրանք ստիպված էին ամբողջությամբ սփյուռք անցնել: Մինչ օրս «Հնչակների» համեմատաբար մեծաթիվ հետեւորդներ կան Լիբանանում եւ նույնիսկ երկու պատգամավորով ներկայացված են երկրի խորհրդարանում: Ղարաբաղյան պատերազմի տարիներին նրանք պաշտպանել են Զանգեզուրը: Ներկայումս Հայաստանում կա կուսակցության ընդամենը մոտ 5 հազար անդամ, Լիբանանում մի փոքր ավելին են, Ուրուգվայում, Արգենտինայում եւ Ֆրանսիայում՝ եւս մի քանի հազար: Կոպիտ ասած՝ կուսակցությունը հիմա վերածվել է պատմական ժառանգության, սակայն քաղաքականության մեջ նրա ազդեցությունը նվազագույն է»:
