«Lоs Angeles Times»-ի թղթակից, հայազգի Ռալֆ Վարդապետյանն իր հոդվածում անդրադարձել է Հայաստանի տուրիստական ներուժին արշավների սիրահարների համար։
«Իմ որդու` Մարկի հետ արդեն մի քանի ժամ դժվարությամբ քայլում էինք ձյան հաստ շերտի միջով, եւ երբ քամին հաղթահարելով՝ հասանք բլրի գագաթին, ապա 8մ-ից ավելին մառախուղի միջից չէր երեւում: Մեր առջեւում էլ այն հրաբխային գագաթն ու ժայռերն էին, որոնց ուզում էինք հասնել, սակայն, Հայաստանի Կովկասյան լեռների բարձր գագաթներից մեկին կանգնած` հպարտ էինք, որ այդքան հեռու էինք հասել», - գրում է Ռալֆ Վարդապետյանը: (http://www.latimes.com/travel/la-tr-armenia-hiking-20181014-htmlstory.html)
Նրա խոսքով` նախկին ՀՍՍՀ-ն ոչ ոք չէր համարում լեռնագնացության վայր: Սակայն, անկախության մոտ տասնամյակում ուժեղացող ժողովրդավարական կառավարության շնորհիվ Հայաստանը դարձել է լեռնագնացության հետաքրքրաշարժ եւ ապահով վայր: Հեղինակը պատմում է, որ լեռնագնացության ընթացքում մի քանի օրում հանդիպել է լեռնագնացների Ֆրանսիայից, Անգլիայից, Կանադայից, Բելգիայից եւ Ավստրալիայից:
Վարդապետյանը Դիլիջանի ազգային պարկը համեմատում է ԱՄՆ-ի «Գրեյթ Սմոքի Մաունթինս» ազգային պարկի հետ, Արագածը` Սիեռա Նեւադայի բարձրադիր լեռների հետ` իր զառիվայրերով եւ ձյունածածկ գագաթներով: Հեղինակը գրում է, որ Սեւանա լիճը երկու անգամ ավելի մեծ եւ 300մ ավելի բարձր է Թահո լճից, եւ չնայած որ նույնքան զուլալ չեն Սեւանի ջրերը, սակայն շրջակայքը զերծ է մեքենաների խիտ հոսքից եւ կողք կողքի կառուցված բազմաթիվ առանձնատներից:
Վարդապետյանը նաեւ գրում է, որ լեռնագնացության ընթացքում հնարավոր է այցելել բազմաթիվ հնամենի տաճարներ եւ աշխարհի հնագույն քրիստոնեական եկեղեցիներ: Սակայն կլինեն նաեւ մարտահրավերներ, ինչպես օրինակ` անկանխատեսելի եղանակը, լեռնային չընդգծված ճանապարհները, անծանոթ բնությունը, տոպոգրաֆիկ քարտեզների հայերեն լեզուն եւ, իհարկե, Հայաստան հասնելու երկարատեւ թռիչքը:
«Բայց երկիրը փոխհատուցում է նրանց, ովքեր պատրաստակամ են հաղթահարել այդ բոլոր խոչընդոտները», - գրում է Վարդապետյանը: - «Ես վաղուց էի պատճառ փնտրում, որպեսզի այցելեմ Հայաստան: Դեթրոիթում մանկությանս տարիներին հայրս հաճախ էր պատմում, որ 20-րդ դարի սկզբին մեծացել է Կովկասի լեռներում»:
Նա որդու հետ մեկ շաբաթ ուներ Հայաստանում անցկացնելու համար, որի ընթացքում քայլել են Երեւանով, այցելել են Սեւանավանք, Դիլիջանի ազգային պարկ, Գոշ լիճ, որը Տրանսկովկասյան արահետի (TCT) մաս է կազմում:
Նշվում է, որ TCT-ն, ի վերջո, կձգվի Վրաստանից մինչեւ Հայաստան եւ ավելի` միացնելով գոյություն ունեցող եւ հետագա ազգային պարկերը: Վարդապետյանները այցելել են Ջուխտակ վանք, սակայն նրանց հիմնական թիրախն Արագած լեռն էր: Երկար ուսումնասիրություններից հետո Հայաստան գալով` ի վերջո ամեն ինչ տեղն է ընկել. Քարի լճի մոտ վրանում գիշերելով` նրանք հանդիպել են բելգիացի լեռնագնացների, ում ուղեկցում էր Նվեր Ավետիսյան անունով լեռնագնացության ուղեկցորդը: Եղանակային բարդ պայմանների եւ առատ ձյան պատճառով` նրանք որոշել են մագլցել Արագածի հարավային կողմը եւ չեն փոշմանել:
«Մեր լեռնագնացության ընթացքում շատ փոքր մասն ենք հասցրել տեսնել այն ամենից, ինչ Հայաստանի 4 ազգային պարկերը կարող էին մեր առջեւ բաահայտել… Գուցե մի օր կրկին կփորձեմ բարձրանալ Արագածը հյուսիսից` իմանալով, որ դրա համար ավելի շատ ժամանակ կպահանջվի», - գրում է Ռալֆ Վարդապետյանը:
