Հայաստանի դեղագործական ոլորտը 2013 թ. հունվարի 1-ից պետք է անցնի GMP Ստանդարտներին (Պատշաճ արտադրական գործունեություն)։ 

Դա թույլ կտա ավելացնել դեղի արտահանումը ոչ միայն ԱՊՀ երկրներ, այլեւ Եվրոպա կամ ԱՄՆ։ Ավելին՝ Ռուսաստանը պատրաստվում է օրենսդրորեն արգելել GMP ստանդարտներին չհամապատասխանող դեղերի ներկրումը։ Չի բացառվում, որ դրան հետեւեն ԱՊՀ այլ երկրներ եւս։

Սակայն հայկական դեղագործական ընկերություններից շատերը դեմ են GMP ստանդարտների ներդրմանը։ Նրանցից ոչ մեկը դա բացահայտ չի խոստովանում, որպեսզի չվնասի իմիջին, սակայն մասնավոր զրույցներում դժգոհողները շատ են։ 

Դժգոհությունները 2 պատճառ ունեն։ Առաջին՝ նոր ստանդարտները պահանջում են հավելյալ ներդրումներ; Իսկ Հայաստանում ներդրումների համար գումար հայթայթելը հեշտ խնդիր չէ։ Ըստ որոշ գնահատականների՝ GMP ստանդարտներին լիարժեք անցում կատարելու համար ընդհանուր առմամբ անհրաժեշտ է մոտ 30 մլն դոլարի ներդրում՝ առկա հզորությունների սահմաններում։ Այն տոկոսադրույքները, որով առեւտրային բանկերը վարկ են տրամադրում, ուղղակի սարսափեցնում են դեղագործներին։ Հայաստանում գործող մոտ 2 տասնյակ դեղագործական ընկերությունների մեծ մասը փոքր է, նրանք լրջորեն մտահոգվում են, որ կուլ կգնան այլ, ավելի խոշոր ընկերություններին։

Մյուս մտահոգոությունը կապված է հնարավոր բյուրոկրատական քաշքշուկների հետ։ GMP-ի ներդրումը ենթադրում է որակի նկատմամբ հսկողության ուժեղացում, սակայն դեղագործներից շատերը լավ չեն պատկերացնում, թե դա ինչ հետեւանքներ կունենա, արդյո՞ք չի հանգեցնի վարչարարության խստացման։

Նշենք, որ ստանդարտների ներդրման ուղղությամբ դեղագործակլան ընկերություններին խորհրդատվական աջակցություն է ցուցաբերում USAID/CAPS ծրագիրը։

Սամվել Ավագյան