Դեկտեմբերի 14-ին Հայաստանում բացված ԳԼՕՆԱՍՍ կայանը թույլ կտա զգալիորեն բարձրացնել նավիգացիոն համակարգերի ճշգրտությունը եւ ազդեցություն կունենա շատ ոլորտների վրա՝ աերոնավիգացիայից մինչեւ գյուղատնտեսություն:
Կայանի բացման հանդիսավոր արարողության ժամանակ տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների փոխնախարար Արմեն Արզումանյանը նշեց, որ սա չափազանց կարեւոր իրադարձություն է Հայաստանի համար, որը շատ նոր հնարավորություններ է բացում երկրի համար:
«Մենք նոր դարաշրջան ենք մտնում, եւ սկսում ենք տիեզերքը որպես նոր հնարավորությունների դաշտ դիտարկել», - ասաց փոխնախարարը` հիշեցնելով, որ այս նախագիծը իրականացվում է Ռուսաստանի միջեւ միջկառավարական համաձայնագրի շրջանակում` տիեզերական տարածության խաղաղ օգտագործման մասին:
Բյուրականի աստղաֆիզիկական աստղադիտարանի տարածքում գործող ցամաքային կայանը ներառում է արբանյակների հաղորդակցման երեք աշտարակներ (ներկայումս ուղեծրում 24-ն են), ինչպես նաեւ ստացված տվյալների վերամշակման սերվերային կենտրոն:
Այս ամենը շահագործելու են ռուս մասնագետների կողմից պատրաստված հայ մասնագետները:
Ներկայումս ԳԼՕՆԱՍՍ-ի հետ աշխատում է 24 արբանյակ, եւ գտնվելու վայրը որոշելու ճշգրտությունը կազմում է 3-ից 7 մետր: Նոր կայանի աշխատանքը կօգնի նավիգացիոն ծառայությունների ճշգրտությունը մինչեւ սանտիմետրերի բարձրացնել:
Ինչպես նշեց «Ինկրիպտ» ընկերության փոխտնօրեն Արթուր Խաչատրյանը, որը զբաղվելու է նոր կայանի սպասարկմամբ, այսօր շատ ոլորտներում օգտագործվում են նավիգացիոն համակարգերը. նրանց շնորհիվ են սմարթֆոնների քարտեզներն աշխատում, դրանք կարեւոր դերակատարություն ունեն նաեւ գյուղատնտեսության մեջ: Նույնիսկ դրոնները հիմնվում են նավիգացիոն համակարգերի տվյալների վրա:
Տվյալ նավիգացիոն համակարգերի ճշգրտության բարձրացումը կազդի այդ բոլոր ոլորտների վրա: Սովորական օգտագործողներին, օրինակ, ավելի հարմար կլինի, օգտագործել բարձրորակ քարտեզներ եւ դրոն տեսախցիկները ճիշտ տեղում տեղադրել՝ առանց լուրջ շեղումների, որոնք այսօր հաճախ տեղի են ունենում:
«Ռոսկոսմոսի»-ի գլխավոր տնօրենի տեղակալ Սերգեյ Սավելեւը լրագրողներին տված հարցազրույցում նշեց, որ բացի Հայաստանում բացված կայանից ՌԴ-ից դուրս այսօր կա եւս 10 բացված կայան: Մոտ ապագայում «Ռոսկոսմոմը» նախատեսում է մի քանի տասնյակ նման կայաններ տեղակայել Ռուսաստանի սահմաններից դուրս: Հայաստանում նոր կայանը նախատեսվում է շահագործել առնվազն մինչեւ 2030 թվականը:
Առավել ճշգրիտ տվյալներ ստանալու համար, մասնագետների կարծիքով, անհրաժեշտ է յուրաքանչյուր 500 կմ-ում մեկ կայան ունենալ: Այս պահին Հայաստանի մոտակա կայանը գտնվում է Կրասնոդարում:
Ինչպես նշեց Սավելեւը, Հայաստանում ԳԼՕՆԱՍՍ կայանի բացումը միայն առաջին քայլն է տիեզերական տեխնոլոգիաների բնագավառում երկու երկրների միջեւ համագործակցության շրջանակներում. Առջեւոմ շատ այլ ծրագրեր կան:
«Ռուսաստանն ու Հայաստանը տիեզերքում՝ սա է մեր նպատակը: Առաջիկա տարիներին մենք կխորացնենք մեր փոխգործակցությունը այս ուղղությամբ», - ասաց նա:
