2019թ. օգոստոսից առ այսօր կառավարությունում ձևավորված հանձնաժողովը որևէ պատասխան չի տալիս օտարերկրյա ներդրումային ծրագրին։ Երկու փուլից բաղկացած ծրագրով այս ընկերությունը պատրաստակամություն է հայտնել Հայաստանում կատարել տասնյակ միլիոնավոր դոլարների ներդրում։ Միայն առաջին փուլով նախատեսվում էր ստեղծել հարյուրավոր աշխատատեղեր մեքենաշինության ոլորտում՝ հարկերից ազատվելու թույլտվության պարագայում:

NEWS.am-ի հետ զրույցում First Industrial Zone միջազգային ընկերության պրոյեկտ մենեջեր Հրայր Նարիմանյանը ներկայացրեց խնդիրը։

Պարոն Նարիմանյան, կառավարությանն եք ներկայացրել ներդրումային ծրագիր: Ի՞նչ փուլում է դիմումը։

2019թ. օգոստոսի 28–ին ներդրումային բիզնես ծրագիրը ներկայացվել է ՀՀ կառավարությանը։ Կդժվարանամ ասել՝ ինչ փուլում է գտնվում բիզնես ծրագիրը կառավարությունում, քանի որ առ այսօր պատասխան չունենք։ Բայց մեր ունեցած տեղեկություններով, սահմանված կարգի համաձայն, 20 աշխատանքային օրվա ընթացքում պետք է պատասխան ստանայինք, արդեն անցել է երկար ժամանակ, սակայն պատասխան չունենք։ Բազմիցս դիմել ենք Էկոնոմիկայի նախարարությանը, կառավարությանը, որպեսզի հասկանանք՝ ինչ փուլում է գտնվում դիմումը, բայց պաշտոնական որևէ պատասխան դեռ չենք ստացել։  Ամեն դեպքում, պատասխան ստանալու բոլոր ժամկետները խախտված են։

Կարծում եք՝ կառավարության պատասխանը բացասակա՞ն կլինի։

Մենք ակնկալում էինք դրական պատասխան, քանի որ ասում էին, որ Հայաստանում իրավիճակ է փոխվել, և մտածում էինք, որ մեր նախաձեռնած լավ գաղափարը պետք է դրական արձագանք ստանա։ Բայց նույնիսկ մերժման պատասխանը մենք հիմա չունենք։ Մեր ներկայացրած բիզնես ծրագիրն ուսումնասիրելու համար կառավարության աշխատակազմի կողմից ստեղծվել է հանձնաժողով։  Այդ հանձնաժողովում ընդգրկված պաշտոնյաներից որևէ մեկը ներդրողների հետ հանդիպում չի ունեցել։ Երկու տարի բանակցել ենք, բայց այդ ընթացքում նրանցից որևէ մեկի հետ չենք հանդիպել, չենք քննարկել ծրագրի մանրամասները և արդյունավետությունը։ Այդ հանձնաժողովում ներառված են 9 գերատեսչությունների ներկայացուցիչներ, սակայն նրանց մեջ կան մարդիկ, որոնք ընդհանրապես առնչություն չունեն մեր ներկայացրած ծրագրի հետ, և առնվազն զարմանալի է այն փաստը, որ հանձնաժողովի կազմում ներառված չեն համապատասխան գերատեսչությունների, մասնավորապես՝ ՊՆ-ի կամ Ռազմաարդյունաբերության Կոմիտեի ներկայացուցիչներ։

Հնարավոր համարո՞ւմ եք, որ այս վիճակը ինչ–որ տեխնիկական խնդրի պատճառով է, թե՞ հակված եք մտածել, որ թիմային սխալ աշխատանքի հետևանք է։

Կարծում եմ՝ պատճառը թիմի ոչ ճիշտ, ոչ լիարժեք, ոչ պրոֆեսիոնալ մոտեցման արդյունք է։ Եթե ամեն ներդրողի ամիսներով սպասեցնեն ու թողնեն անպատասխան, ոչ ոք չի գա Հայաստան ներդրումներ անելու։ Տեխնիկական սխալ չի կարող լինել, քանի որ բազմաթիվ հեռախոսազանգեր եմ ունեցել հանձնաժողովի քարտուղարի հետ, ինձ վստահեցրել են, որ դիմումը ընթացքի մեջ է, բիզնես ծրագիրը կհաստատվի, սակայն, ըստ իմ ունեցած տեղեկությունների, ծրագիրը չի հավաքել համապատասխան անցումային միավորներ։ Սակայն, դա չի նշանակում, որ ծրագիրն է ոչ լիարժեք, այլ հանձնաժողովի կազմում ընդրգկված մասնագետներն են ոչ կոմպետենտ, մարդիկ, որոնք ընդհանրապես առնչություն չունեն տվյալ ոլորտի հետ և հետևապես չեն կարող  մասնակից լինել ծրագրի հաստատման կամ մերժման գործընթացին։ Մենք համապատասխան գերատեսչության հետ մեկ տարի բանակցություններ ենք վարել, և եթե եղել են խնդիրներ, համապատասխան գերատեսչության նախարարի և փոխնախարարների մակարդակով արձագանքվել և շտկվել են դրանք։ Բացի այդ, ներդրողները հանդիպում են ունեցել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ, և վարչապետն իր լիակատար աջակցությունն է հայտնել ծրագրի օրինական և ամբողջական իրականացմանը։ Բայց դիմումը Կառավարություն մուտք անելուց հետո ես ծրագրի նկատմամբ ոչ պրոֆեսիոնալ մոտեցում եմ տեսնում հանձնաժողովի կողմից։  Ես բազմիցս դիմել եմ հանձնաժողովին, որպեսզի ներկա գտնվեմ նիստերից գոնե մեկին, որոնք, ըստ իմ տեղեկության, եղել են չորսը, որպեսզի պատշաճ կերպով ներկայացնեմ ներդրումային ծրագիրը, պատասխանեմ նրանց հարցերին, սակայն ապարդյուն։

Ի՞նչ է նախատեսվում ներդրումային ծրագրով։

Մեր նպատակն է հիմնել արդյունաբերական գոտի, և այնտեղ լինել առաջին օպերատորը։ Ներդրողներից մեկը ոլորտում առաջատար մեքենաշինական Streit Group ընկերությունն է, իսկ մյուսը՝ հայազգի խոշոր գործարարներից մեկը, ինչով էլ հենց պայմանավորված է ներդրումային ծրագիրը Հայաստանում իրականացնելու միտքը, այլ ոչ օտար  զարգացած այլ երկրում։ Բայց քանի որ գործընթացը սպառել է բոլոր խելամիտ ժամկետները, ներդրողները հիասթափված են նման ոչ պրոֆեսիոնալ գործելաոճից։

Ինչի՞ց է հրաժարվում Հայաստանի իշխանությունը, ներդրումների ի՞նչ ծավալից։

Բիզնես ծրագիրը նախատեսում է երկու փուլ. առաջինով նախատեսվում է կառուցապատում 10 հա տարածքում, իսկ երկրորդով՝ ևս 15 հա։ Միայն ցանկապատվող 10 հա տարածքը իր ներքին ճանապարհներով, կառուցվածքներով, 5000 քմ. տարածք զբաղեցնող գործարանով, արդեն իսկ միլիոնավոր դոլարների ներդրում է, հարյուրավոր նոր աշխատատեղերի ստեղծում, Հայաստանի կողմից նման պրոդուկտ ունենալու, այն արտահանելու և դրանով իսկ Հայաստանի տնտեսության զարգացմանը նպաստելու լավ հնարավորություն։

Ես արդեն քաջատեղյակ եմ, որ ամենայն հավանականությամբ, ծրագիրը մերժվել է ՀՀ կառավարության կողմից և, անկեղծ ասած, ցավալի է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը մերժում է նման հեռանկարային, եկամտաբեր, խոշոր ներդրումային ծրագիրը՝ դրանով իսկ հրաժարվելով մեծաթիվ աշխատատեղերի ստեղծումից, մրցունակ արտադրանքի արտահանումից, ինչը միանշանակ մեծ թափ էր հաղորդելու Հայաստանի տնտեսությանը։