Գիտնականների միջազգային խումբը ուսումնասիրել է սոցիալական լրատվամիջոցներն ու լրատվական կայքերը՝ պարզելու, թե ինչպես է COVID-19-ի մասին ապատեղեկատվությունը շրջանառվում առցանց հարթակներում, եւ ամենակարեւորը՝ ինչպես է այն ազդում մարդկանց վրա: Ընդհանուր առմամբ, փորձագետները հայտնաբերել են ավելի քան 2300 կեղծ հաղորդագրություն՝ կապված COVID-19-ի հետ, որը կրկնվում է 87 երկրում՝ 25 լեզվով, հայտնում է Popmech-ը:
Այս «լուրերից» ոչ մեկը օգտակար չէ (նույնիսկ այն դեպքում, երբ տեղեկատվության հեղինակները ասում են, որ դա կարող է փրկվել կորոնավիրուսից), եւ դրանց մեծ մասը կարող է վնաս հասցնել առողջությանը: «Օրինակ՝ տարածված առասպելն այն մասին, որ բարձր խտությամբ ալկոհոլը կարող է ախտահանել մարմինը եւ սպանել վիրուսը, տարածվել է աշխարհի տարբեր մասերում»,- գրում են հեղինակները իրենց ուսումնասիրության մեջ: «Այս ապատեղեկատվության հետեւանքով մահացել է մոտ 800 մարդ, 5876-ը հոսպիտալացվել են, իսկ 60-ը լիովին կուրացել են մեթանոլ օգտագործելուց հետո՝ որպես կորոնավիրուսի բուժում»: Այս դեպքը տեղի է ունեցել Իրանում եւ, հավանաբար, տեղեկատվության պատճառով մահվան, վնասվածքների ու տառապանքների «ամենավատ» օրինակն է: Դժբախտաբար, սա միակ դեպքը չէ, որ գտել է թիմը:
Նմանատիպ միջադեպ, որի հետեւանքով զոհվել է 30 մարդ, կատարվել է Թուրքիայում, ասում են հետազոտողները, եւ Կատարում երկու տղամարդ մահացել է ախտահանիչ միջոցի օգտագործումից: Հնդկաստանում 12 մարդ հիվանդացել է այն բանից հետո, երբ դուրմանի թունավոր սերմերից պատրաստված ալկոհոլ է օգտագործել` սոցիալական ցանցերում տեսանյութ դիտելուց հետո, դրանում ասվում էր, որ այն կբարձրացնի կորոնավիրուսի դեմ նրանց իմունիտետը: Նրանցից հինգը երեխաներ են եղել։
Ուսումնասիրության հեղինակները նշում են, որ չնայած համացանցի ոչ բոլոր ապատեղեկատվություններն են հանգեցնում մահվան, բայց դեռ կան բազմաթիվ այլասերված գաղափարներ, որոնք, մարդկանց կարծիքով, ինչ-ինչ պատճառներով կարող են բուժել կամ կանխել կորոնավիրուսը: Դրանց մեջ կարելի է կովի մեզի հետ սպիտակեցնող նյութ խմելու եւ գոմաղբ ուտելու, արծաթ կուլ տալու կամ մարմնին քլոր քսելու խորհուրդներ գտնել:
Նույնիսկ անմեղ գործողությունները կարող են վնաս հասցնել մարդկանց. «Հարավային Կորեայի եկեղեցին աղաջուր է օգտագործել ախտահանելու համար, ինչը հանգեցրել է ծխականներից ավելի քան 100-ի վարակմանը, քանի որ ջուրը աղտոտված է եղել»,- ասում է թիմը:
Ցավոք, ինֆոդեմիան կենտրոնանում է ոչ միայն հենց բուժման վրա: Համացանցում կան նաեւ շատ լուրեր կորոնավիրուսի ծագման եւ տարածման մասին: Այս առասպելներից շատերը կարող են ռասիզմ եւ խտրականություն առաջացնել: Հաճախ կարելի է տեղեկություններ գտնել, որ կորոնավիրուսը կատաղության տեսակ է, բջջային հեռախոսները կարող են փոխանցել կորոնավիրուսը, կորոնավիրուսը կենսաբանական զենք է եւ արվել է պատվաստանյութ վաճառելու համար, կորոնավիրուսը արտադրվել է Բիլ եւ Մելինդա Գեյթսերի/Դոնալդ Թրամփի/ՀԴԲ-ի/ Չինաստանի (եւ այլնի) կողմից, կորոնավիրուսը բնակչության թվի վերահսկման միջոց է․․․
«Ապատեղեկատվությունը, որը խթանվում է լուրերի եւ դավադրության տեսությունների կողմից, կարող է լուրջ հետեւանքներ ունենալ անհատի եւ մեր ամբողջ հասարակության համար, եթե նրան առաջնահերթություն տրվի գիտականորեն հիմնավորված ուղեցույցների նկատմամբ»,- իրենց եզրակացություններում գրում են նոր աշխատանքի հեղինակները: «Առողջապահական հիմնարկները պետք է իրական ժամանակում վերահսկեն COVID-19-ի մասին ապատեղեկատվությունը եւ ներգրավեն տեղական համայնքներին ու կառավարությանը՝ լուրերը հերքելու համար»։
