Միջերկրական ծովի արեւելյան հատվածում լարվածությունը եւ Թուրքիայի հետ հարաբերությունները 2020 թվականին ԵՄ մեծագույն մարտահրավերներից մեկն էին, եւ կշարունակեն, հավանաբար, այդպիսին մնալ նաեւ 2021 թվականին, իր բլոգում նշել է ԵՄ արտաքին գործերի բարձրագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը:
«Զարմանալի չէ, որ Եվրոպական խորհրդի վերջին նիստում սա քննարկվել է որպես արտաքին քաղաքականության հիմնական հարցերից մեկը:
Եվրոպական ինտեգրացիան պայմանավորված է պետությունների միջեւ հակամարտությունների դինամիկայի հաղթահարման նպատակով, որոնք դարեր շարունակ բնութագրել են եվրոպական պատմությունը էվոլյուցիայի ենթարկվող սոցիալ-քաղաքական ձեւաչափերի պայմաններում: Իրենց ստեղծման օրվանից Օսմանյան եւ Ռուսական կայսրությունները եղել են այդ հավասարման մասը: Իսկ այսօր, այնուամենայնիվ, ակնհայտ է, որ Եվրամիությունը չի կարողանա աշխարհամասում կայունության հասնել, եթե չգտնի ճիշտ հավասարակշռություն Թուրքիայի և Ռուսաստանի Դաշնության հետ իր հարաբերություններում:
Զսպման վրա հիմնված պաշտպանական դիրքերը երկարաժամկետ լուծումներ չեն ապահովում: Լավագույն դեպքում դրանք առաջարկում են որոշակի տարածք: Մեր խնդիրն ու փոխադարձ շահը եւ իմ՝ որպես Եվրահանձնաժողովի գերագույն ներկայացուցչի ու փոխնախագահի պարտականությունն է անվստահության, մրցակցության կամ առճակատման դինամիկան փոխակերպել ընդհանուր շահերի եւ համագործակցության վրա հիմնված հարաբերությունների:
Ակնհայտ է, որ Եվրամիությունը չի կարողանա աշխարհամասում կայունության հասնել, եթե Թուրքիայի հետ իր հարաբերություններում ճիշտ հավասարակշռություն չգտնի»,- մասնավորապես ասել է Բորելը:
ԵՄ ներկայացուցիչն իր հայտարարության մեջ մեկնաբանել է նաեւ Միջերկրական ծովի արեւելյան հատվածում ստեղծված իրավիճակը՝ հիշեցնելով այն կարգավորելու ԵՄ ջանքերի մասին:
«Այնուամենայնիվ, թուրքական հորատման եւ հետախուզական նավերի շարունակական տեղակայումը՝ լինի Կիպրոսին հարող ջրերում թե Հունաստանում, ստեղծել է միանգամայն բացասական իրադրություն, որը խոչընդոտել է դրական օրակարգի մշակմանը: Դա հանգեցրել է այն բանին, որ հունիսի վերջին ես ուղեւորվեցի Հունաստան, Կիպրոս եւ Թուրքիա: Իմ նպատակը պարզ էր. ես ցանկանում էի գլխավոր գործող անձանց հետ միասին ուսումնասիրել իրական երկխոսություն սկսելու հնարավորությունը, որը կօգներ վերացնել չլուծված խնդիրները: Բացի ինչպես Եվրոպական խորհրդի նախագահի, այնպես էլ Հանձնաժողովի նախագահի վճռական աջակցությունից, ես կցանկանայի այստեղ նաեւ ընդգծել այն նշանակալի դիվանագիտական էներգիան, որը ներդրել է Գերմանիան`սկսած կանցլեր Մերկելից եւ իմ լավ ընկեր ու գործընկեր` ԱԳ նախարար Հայկո Մաասից»,- նշել է նա:
«Թուրքիայի հետ հարաբերությունները պատմական խոր արմատներ ունեն: Սակայն նրա շարժման ներկայիս ուղղությունը, կարծես, նրան ԵՄ-ից հեռացնում է: Սա վերաբերում է նրա ներքին իրադարձություններին, հատկապես հիմնարար ազատությունների հետ կապված, բայց նաեւ Թուրքիայի արտաքին փոխգործակցության հետ կապված: Վերջին ուղղությունն է՛լ ավելի մեծ արդիականություն ձեռք բերեց 2020 թվականին՝ լինի դա Սիրիայում եւ Իրաքում, Լիբիայում, որտեղ նա երկրի կառավարության համար չափազանց դժվար պահերին Ազգային համաձայնագրում էջը շրջեց, կամ Լեռնային Ղարաբաղում, որտեղ նրա աջակցությունը հանգեցրեց Ադրբեջանի մեծ հաղթանակին:
Ես կարող էի շարունակել եւ հիշատակել Արեւելյան Աֆրիկայի, Սահելի կամ Արեւմտյան Բալկանների վերաբերյալ նրա ծրագրերի մասին: Թուրքիան դարձել է տարածաշրջանային տերություն, որի հետ պետք է հաշվի նստել, եւ անժխտելի հաջողությունների է հասել: Ցավոք, բավականին շատ դեպքերում Թուրքիայի միջազգային օրակարգն այնքան էլ լավ չի համաձայնեցվում ԵՄ օրակարգին, եւ դրա մեթոդները ԵՄ մեթոդներ չեն»,- շեշտել է Ժոզեպ Բորելը:
