Հյուսիսատլանտյան դաշինքի (ՆԱՏՕ) գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը կոչ է անում Ռուսաստանին, Չինաստանին, ԱՄՆ-ին եւ աշխարհի առաջատար այլ տերություններին սկսել ռեժիմներ մշակել նոր տեսակի զենքերի, այդ թվում` հիպերձայնային եւ ինքնավար համակարգերի վերահսկման համար: Նա դա հաստատել է երեքշաբթի օրը վաշինգտոնյան Defense Writers Group-ի համար ինտերնետային ճեպազրույցի ժամանակ, հաղորդում է ՏԱՍՍ-ը:
«Մենք, իհարկե, ողջունում ենք ռազմավարական հարձակողական սպառազինությունների նոր պայմանագրի (ՌՀՍՊ) երկարաձգումը: Բայց մեզ զենքի վերահսկողություն է պետք, որն ավելի շատ զինամթերք է ընդգրկելու, հատկապես հիմա, երբ մենք Միջին եւ փոքր հեռահարության հրթիռների վերացման մասին պայմանագիր (ՄՓՀՀ) այլեւս չունենք»,- հայտարարել է Ստոլտենբերգը: Նա նկատի ուներ փետրվարին Մոսկվայի եւ Վաշինգտոնի կողմից ռազմավարական հարձակողական զենքի հետագա նվազեցման եւ սահմանափակման միջոցառումների մասին երկկողմ պայմանագրի երկարաձգումը: Ռուսաստանում այս պայմանագիրը առավել հաճախ ոչ ֆորմալ կերպով անվանվում է ՌՀՍ-3: Միացյալ Նահանգներում այն հայտնի է որպես Նոր ՌՀՍՊ: Ստոլտենբերգի կողմից նշված «Միջին եւ փոքր հեռահարության հրթիռների վերացման ռուս-ամերիկյան պայմանագիրը» (ՄՓՀՀՊ) դադարել է գոյություն ունենալ, երբ Վաշինգտոնը դուրս եկավ դրանից 2019-ի օգոստոսին ՝ մեղադրելով Մոսկվային համաձայնագիրը չկատարելու մեջ: Ռուսաստանը կտրականապես մերժեց Միացյալ Նահանգների նման եզրակացությունները:
«Մենք պետք է ինչ-որ փուլում սկսենք քննարկել զենքի նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնելու հարցը, որոնք վերաբերում են նոր կործանարար տեխնոլոգիաներին` հիպերձայնային զենքի կամ արհեստական բանականության կամ ինքնավար համակարգերի հետ»,- համոզված է Հյուսիսատլանտյան դաշինքի գլխավոր քարտուղարը: «Սա,- նշել է Ստոլտենբերգը,- նոր գլուխ է բացում, նոր հարթություն, թե ինչպես ենք մենք քայլեր ձեռնարկում սպառազինությունների վերահսկման գործում»:
«Դեռ շատ աշխատանք կա անելու: Բայց երբ տեսնում ես ռազմական ոլորտում օգտագործվող տեխնոլոգիաների հիմնարար փոփոխությունները, հասկանում ես, որ պետք է զբաղվել այն հարցով, թե ինչպես կարելի է նշանակալից համաձայնագրեր կազմել զենքի վերահսկման ոլորտում, որոնք ուղղված կլինեն այդպիսի նոր սպառազինության համակարգերին»,- ասել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը «Ինչ-որ փուլում,- շեշտեց նա, - մենք պետք է համոզվենք, որ Չինաստանը զենքի վերահսկման արդյունավետ գլոբալ համաձայնագրերի կողմնակիցն է»:
«Հուսով ենք, որ հնարավոր է առաջընթաց գրանցել զենքի վերահսկման ոլորտում: Մենք ողջունում ենք Միացյալ Նահանգների եւ Ռուսաստանի որոշումը` նոր ՌՀՍ պայմանագիրը երկարաձգելու վերաբերյալ: Բայց սա միայն առաջին քայլն է: Իհարկե, անհրաժեշտություն կա անկեղծ ջանքեր գործադրել` զենքի վերահսկման բոլոր այլ ասպեկտներին եւ զենքի վերահսկման այլ հարթություններին անդրադառնալու համար»,- ասել է Ստոլտենբերգը: Երկուշաբթի ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը, նրա խոսքով, «ակտիվորեն աջակցել է նրան, որ [ԱՄՆ նախագահ Ջո] Բայդենը եւ [Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր] Պուտինը հանդիպում են «Ժնեւում, եւ «որ զենքի վերահսկումը նրանց օրակարգում զբաղեցնում է առաջին տեղերից»:
