Հայաստանը, ՀՆԱ-ում ունենալով գյուղատնտեսության ամենամեծ տեսակարար կշիռը (13,3%), պարենային ինքնաբավության ամենացածր մակարդակն ունի, ամենաինքնաբավը Բելառուսն է (90%)։

Գյուղատնտեսությունը Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների տնտեսությունների ռազմավարական նշանակության ոլորտներից է, քանի որ ապահովում է պարենային անվտանգությունը։ ԵԱՏՄ անդամ պետությունների գյուղատնտեսական շրջանառության մեջ է գտնվում մոտ 315 մլն հեկտար հող, իսկ ընդհանուր շուկան ունի մոտ 183 մլն սպառող։

ԵԱՏՄ անդամ երկրների գյուղատնտեսության ամենամեծ տեսակարար կշիռը ՀՆԱ-ում ունի Հայաստանը՝ 13.3% և Ղրղզստանը՝ 12.3%: Բելառուսում այն մոտ 8% է, Ղազախստանում՝ 4.3%, իսկ Ռուսաստանում՝ 4%:

Միաժամանակ հարկ է նշել, որ միությունը առանձին գյուղատնտեսական նշանակության արտադրատեսակների արտահանման մասով զբաղեցնում է առաջատար դիրքեր։ Մասնավորապես՝ հացահատիկի մասով Միության անդամ պետություններն ավանդաբար առաջատար արտահանողների ցանկում են, մասնավորապես ցորենի մասով՝ 1-ին տեղում, իսկ արևածաղկի ձեթի, ձկան և ցորենի ալյուրի մասով՝ 2-րդ տեղում, գարու մասով՝ 3-րդ տեղում։

Պարենային անվտանգության ապահովումը հանդիսանում է ԵԱՏՄ անդամ պետությունների տնտեսական, քաղաքական և սոցիալական կյանքի առանցքային խնդիրներից մեկը։ Ներկայում Միությունում հիմնական գյուղատնտեսական ապրանքներով ապահովվածության մակարդակը կազմում է մոտ 90%։

Միության անդամ պետություններն ի հաշիվ սեփական արտադրության ամբողջությամբ բավարարում են ցորենի, բուսական յուղի, հավկիթի և շաքարի ներքին պահանջարկը։ Առաջիկայում սպասվում է ինքնաբավության ապահովում թռչնի ու խոզի մսի, կաթի, ինչպես նաև մրգերի և հատապտուղների մասով։

ԵԱՏՄ անդամ պետությունները տարբերվում են հիմնական պարենային ապրանքների բնակչության կողմից սպառման և պարենային ինքնաբավության մակարդակով։ Այսպես, պարենային ինքնաբավության ամենաբարձր մակարդակն ունի Բելառուսը՝ 89.7%, նրան հաջորդում է Ռուսաստանի Դաշնությունը՝ 88.2%, այնուհետև Ղազախստանը՝ 83.8% և Ղրղզստաանը՝ 81.9%, իսկ Հայաստանում ապահովվածության մակարդակը կազմում է 72.9%: Նման իրավիճակը պայմանավորված է Միության անդամ պետությունների ԱԱՀ զարգացման տեխնիկական ապահովվածության և տեխնոլոգիական մակարդակի, մասնագիտացման տարբերություններով։

2021 թվականի առաջին կիսամյակում ԵԱՏՄ անդամ պետությունների կողմից արտադրված գյուղատնտեսական արտադրանքի ծավալը կազմել է 33.7 մլրդ ԱՄՆ դոլար՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճելով 0.6%-ով։ ԵԱՏՄ անդամ պետություններում գյուղատնտեսական արտադրանքի աճ ամենաշատը գրանցվել է Հայաստանում՝ 6.4%, այնուհետև՝ Ղազախստանում՝ 3.2% և Ղրղզստանում՝ 0.2%:

Հիշեցնենք նաև, որ պաշտոնական վիճակագրությամբ 2021 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսներին Հայաստանում միայն սննդամթերքի գները աճել են 9,3%-ով, ինչը, անշուշտ, էլ ավելի է խորացրել սոցիալական խնդիրները։

Արամ Աճեմյան