Ադրբեջանը նախազգուշացրել է ԵՄ-ին, որ կկարողանա բավարարել իր վառելիքի արտահանումը միություն միայն այն դեպքում, եթե իր խողովակաշարերի համար ֆինանսավորում եւ երկարաժամկետ պայմանագրեր ստանա, գրում է FT-ն։

«Հուլիսին Բրյուսելը եւ Բաքուն մինչեւ 2027 թվականը տարեկան 20 միլիարդ խորանարդ մետր մատակարարումները կրկնապատկելու մասին համաձայնագիր են ստորագրել, որը ԵՄ-ի վերջին առաջարկներից մեկն է։

Սակայն Հարավային գազային միջանցքի (ՀԳՄ) ընդլայնումը 3500 կմ-ով՝ Կասպից ծովից մինչեւ Ադրիատիկ ծով, պահանջում է միլիարդավոր դոլարների ֆինանսավորում եւ գնումների պայմանագրեր կնքում եվրոպական ընկերությունների հետ, ասել է Ադրբեջանի փոխարտգործնախարար Էլնուր Մամեդովը:

«Ով շահագրգռված է ներդրումներ կատարել, լինի դա պետական թե մասնավոր, նրանք [պետք է] գումար դնեն սեղանին, որպեսզի մենք կարողանանք մեծացնել հնարավորությունները»,- ասել է նա: «Ես չէի ասի, որ կան տարաձայնություններ [ԵՄ-ի հետ], բայց դա այս գլուխկոտրուկի կարեւոր մասն է»:

Մամեդովն ասել է, որ թեեւ Ադրբեջանը պատրաստ է ներդնել պարտադիր ֆինանսավորման իր մասնաբաժինը, ինչպես նաեւ ակնկալում է, որ ԵՄ-ն կակտիվանա, բայց նշել է, որ կոնկրետ թվեր չգիտի։

ՀԳՄ-ի ընդհանուր արժեքը, որը սկսել է վառելիք մատակարարել Իտալիա 2020 թվականին, կազմել է մոտ 40 միլիարդ դոլար:

S&P Global Commodity Insights-ից Լորան Ռուսեկասը հայտարարել է, որ թեեւ Ադրբեջանը կարճ ժամանակահատվածում կարող է փոքր-ինչ բարելավել վառելիքի արտահանումը Իտալիա եւ Բուլղարիա, զգալի լրացուցիչ ծավալները զգալի ֆինանսավորում կպահանջեն ինչպես վառելիքի արտադրության, այնպես էլ փոխադրման համար: «Ոչ մի երկիր չի պատրաստվում միլիարդավոր դոլարների զարգացման ռիսկ վերցնել իր վրա՝ առանց իմանալու, որ երկարաժամկետ գնորդ ունի,- ասել է Ռուսեկասը,- Սա ավելի լայն քննարկման մի մասն է. մենք գիտենք, որ Եվրոպան կարճ եւ միջնաժամկետ հեռանկարում ավելի շատ գազի կարիք ունի, բայց երկարաժամկետ հեռանկարները շատ ավելի քիչ պարզ են՝ հաշվի առնելով բնապահպանական նպատակները»:

ԵՄ-ի պաշտոնական ներկայացուցիչն ասել է, որ «հաշվի առնելով գազի հետ կապված ԵՄ ներկայիս իրավիճակը եւ հեռանկարները», դաշինքը վստահ է եղել, որ գազամուղի ընդլայնումը «հնարավորություններ կստեղծի ներգրավված բոլոր գործընկերների համար, քանի որ Ադրբեջանի էներգետիկ ռեսուրսներն ավելի մեծ մուտք կունենան դեպի ԵՄ շուկա»: «Հիմնվելով էներգետիկ համագործակցության դրական փորձի եւ վճռորոշ պահին Հարավային գազային միջանցքով գազի մատակարարումների հաջող մեկնարկի վրա՝ ԵՄ-ն Ադրբեջանին տեսնում է որպես հուսալի եւ ռազմավարական էներգետիկ առեւտրային գործընկեր»,- հավելել է պաշտոնյան:

Հարավային գազային միջանցքի ֆինանսավորման հարցը բարդանում է ինչպես խողովակաշարերի կառուցմամբ, այնպես էլ դրանց սեփականության իրավունքով։

ՀԳՄ-ն բաղկացած է երեք առանձին խողովակաշարերից՝ Հարավկովկասյան խողովակաշարը (SCP) Ադրբեջանի եւ Վրաստանի միջով, Անդրանատոլիական խողովակաշարը (TANAP) Թուրքիայի միջով եւ Անդրադրիատիկ խողովակաշարը (TAP) Հունաստանով, Ալբանիայի եւ Իտալիայով: .

Բրիտանական BP-ն եւ ադրբեջանական պետական ընկերությունը խմբավորում են բոլոր երեք խողովակաշարերի մասնավոր բաղադրիչները, մինչդեռ թուրքական պետությունը մասնավոր բաժնետոմսեր է պնդում SCP-ում եւ TANAP-ում:

SCP-ի 19,99 տոկոսը պատկանում է ռուսական «Լուկոյլ» նավթային ընկերությանը, իսկ 10 տոկոսը՝ Իրանի պետական նավթային ընկերությանը, ինչը, հավանաբար, խոչընդոտներ է ստեղծում ԵՄ ցանկացած ֆինանսավորման ընտրության համար:

Միայն TAP-ն է հիմնականում ղեկավարվում ԵՄ ընկերությունների կողմից, իսկ 55 տոկոսը պատկանում է Snam-ին, Fluxys-ին եւ Enagas-ին»: