Ես 30 տարի՝ մինչև 2020 թվականը եղել եմ այս համակարգի ջատագովը։ 2020 թվականից հետո գտնում եմ, որ այս համակարգն առանձնապես նպատակահարմար չէ, քանի որ ունենք համահարթ եկամտահարկ, որի պարագայում կոնսոլիդացում հնարավոր չէ, և դրա հետևանքով մենք եկամուտների էական ավելացում չենք ունենալու։ Ցանկացած հարկային ռեֆորմ, որի արդյունքում էական արդյունավետություն չի ավելանում, կարծում եմ, խնդրահարույց է։ Այս մասին Ազգային ժողովում դեկտեմբերի 14-ին բնակչության համընդհանուր հայտարարագրման թեմայով խորհրդարանական լսումների ժամանակ ասել է նախկին փոխվարչապետ Վաչե Գաբրիելյանը։
«Մյուս տեսնակյունից՝ եթե եկամուտների ավելացում չի լինելու և մենք առողջապահության և սոցիալական հարցերի հստակություն չունենք, ապա շահառուներ, որոնք այս գործընթացի հետևանքով կարող են ունենալ հարկերի նվազեցում և ինչ-որ առումով հարկերի վերադարձ պետությունից, ինչի հետևանքով նրանց մոտ խթան կառաջանա լրացնելու հարկերը, չկան։ ԱՄՆ-ում շատերը լրացնում են հատկապես դրա համար, որպեսզի պահված եկամտից իրենց վերադարձվի որոշակի եկամուտ որոշակի ծախսերի դիմաց»,- նշում է տնտեսագետը։
Գաբրիելյանի խոսքով հաշվի չեն առնվել նաև խթանիչ միջոցառումներ, որոնց միջոցով այլ համակարգերի տեղեկատվությունը կմտնի այս համակարգ՝ դրանք պասիվ եկամուտների տեսանկունից ավելի թափանցիկ դարձելով։
Մյուս տեսանկյունից տնտեսագետը առաջադեմ է համարում նախալրացված էլեկտրոնային տարբերակների տրամադրումը։ Սակայն համակարգի ներդրումը առանց անձի էլեկտրոնային նույնականացման ներդրման խնդիրներ է ստեղծում, քանի որ լրացման ընթացքում անձը կարող է որոշակի տեղեկատվություն և փաստաթղթեր չունենալ, օրինակ տույժերի և տուգանքների վերաբերյալ, և այդ տեղեկատվությունն ինքնաշխատ կերպով պետք է ստանա պետությունից, գործատուից ստանա տեղեկատվություն, թե որքան հարկ է վճարել և այլն։
Նախկին փոխվարչապետը բարձրաձայնեց նաև անձի ծանուցման հարցն է։ «Կարող են առաջանալ բազմաթիվ հարցեր, թե հարկային մարմնի կողմից կանխալրացված հայտարարագիրը հասանելի է, թե հասանելի չէ, ես տեսել եմ, թե չեմ տեսել, ես դրան պարտավոր եմ արձագանքել, թե ոչ։ Եթե նախապես լուծվում է էլեկտրոնային նույնականացման հարցը, այս և այլ խնդիրներ լուծվում են»։
Չկա նաև այն հարցի պատասխանը, թե պատշաճ ծանուցումն ինչ է ենթադրում իրենից, դա որքանով է վիճարկելի, և ինչ պատասխանատվության են մարդիկ ենթարկվում ծանուցման համար նախատեսված էլեկտրոնային հասցեների փոփոխման դեպքում, ով է թարմացնում այս տեղեկատվությունը և այլն։ Այս և նմանատիպ այլ ընթացակարգային, դետալային հարցերին իրավական լուծում չտալու դեպքում, ըստ Գաբրիելյանի, նման համատարած համակարգ միլիոնավոր քաղաքացիների համար ներդնելու դեպքում բազմաթիվ խնդիրներ են առաջանալու։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
