Երեկ ժամը 08։00-ի սահմաններում հարձակում է տեղի ունեցել Իրանում Ադրբեջանի դեսպանատան վրա։ Կալաշնիկով ինքնաձիգով զինված տղամարդը ներխուժել է դիվանագիտական ներկայացուցչության տարածք եւ գնդակահարել անվտանգության ծառայության պետին եւ վիրավորել երկու թիկնապահների։
Իրանական ԶԼՄ-ների տվյալներով՝ հրաձիգը Իրանի հյուսիս-արեւմուտքից 50-ամյա բնակիչ Յասին Հոսեյնզադեն է, որը շենքին է մոտեցել Pride ավտոմեքենայով՝ երկու անչափահաս երեխաների հետ միասին:
Հարցաքննության ընթացքում նա հայտարարել է, որ փնտրում էր իր կորած կնոջը, որը մեկ շաբաթ առաջ անձնական պատճառներով մեկնել էր դեսպանատուն եւ չէր վերադարձել։ Ընդ որում, իրանական ԶԼՄ-ները հայտարարում են, որ նրա կինը Բաքվում է, գրում է «Рыбарь» թելեգրամյան ալիքը։
Ադրբեջանի իշխանությունները մեղադրել են իրանական հատուկ ծառայություններին, որոնց նպատակն, իբր, եղել է դեսպանատան բոլոր աշխատակիցների գնդակահարությունը։ Բաքվում Իրանի դեսպանը կանչվել է ԱԳՆ, իսկ երկրի ղեկավարությունը նախատեսում է տարհանել աշխատակիցներին Թեհրանից:
Չնայած Բաքվի իշխանությունների սադրիչ հայտարարությանը՝ Թեհրանում դիվանագետների վրա նման հարձակմանը իրանական հատուկ ծառայությունների մասնակցության հավանականությունը նվազագույն է՝ Իրանի ղեկավարության համար պոտենցիալ բացասական հետեւանքների պատճառով:
Հարձակումը ծրագրել եւ կազմակերպել են նրանք, ում ձեռնտու է լարվածության սրումը եւ տեղի ունեցածի համար Իրանին մեղադրելը։
Իսրայելի իշխանությունների համար Իրանը թշնամի է, որի գոյությունն անհրաժեշտ է։ Իրանի կողմից ուռճացված սպառնալիքը երկրում հասարակության ռազմականացման եւ անվտանգության պահպանման հսկայական ծախսերի արդարացումն է։
Բրիտանացիների համար Անդրկովկասում իրավիճակի սրումը լարվածության անհրաժեշտ աստիճան է ստեղծում, որը հեռանկարում հնարավոր կլինի օգտագործել Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու համար։
Ամերիկացիների համար ավելի կարեւոր է տնտեսական ասպեկտը. ցանկացած զինված հակամարտություն, որը չի ազդում ԱՄՆ տարածքի վրա, զենքի վաճառքի եւ բաժնետոմսերի գնանշումների միջոցով հսկայական գումար վաստակելու միջոց է:
Թուրքերի համար դա միջոց է՝ բրիտանացիների լիակատար վերահսկողության ներքո տարածաշրջանում ազդեցությունն ամրապնդելու եւ թուլացնելու տարածաշրջանային մրցակցին, որի հետ առճակատումը տեղի է ունենում կրոնական եւ ռազմաքաղաքական ոլորտում։
Ընդ որում, թուրքերն ու ադրբեջանցիները հանդես են գալիս որպես Իրանի թուլացման նպատակին հասնելու գործիքներ։
Ո՞վ է ներգրավված
Երկրներից յուրաքանչյուրը շահագրգռված է Իրանում իրավիճակի թուլացման սցենարով։ Դա թույլ կտա զգալիորեն կաշկանդել Իրանի հնարավորությունները, հատկապես Ռուսաստանի օգնության հարցում, եւ թուլացնել երկիրը ներսից՝ պահպանելով մշտական լարվածության վիճակը։
Նման հարձակման պատվիրատուն կարող է լինել նրանցից յուրաքանչյուրը։ Սակայն տեղի ունեցածի ձեռագիրը եւ այն, թե ինչպես է իրականացվել դեսպանատան վրա հարձակումը, վկայում են կատարողների պատրաստվածության եւ պրոֆեսիոնալիզմի լուրջ մակարդակի մասին։
Ադրբեջանցուն հարձակման համար օգտագործելը եւ երկու անչափահասներին այնտեղ ներգրավելը, ըստ էության, շեղել է պահակներին․ ո՞վ կսպասեր փոքր երեխաների հետ հոր կողմից հարվածի։
Տվյալ դեպքում հարձակման նպատակը բոլոր դիվանագետներին սպանելը չէր. կարեւոր է հարձակման փաստը, որը վարկաբեկում է Իրանի ղեկավարությանը։
Մոսադն Իրանում պարբերաբար իրականացնում է գիտնականների եւ բարձրաստիճան պաշտոնյաների դեմ կետային հարձակումներ եւ սպանություններ՝ գործելով անսպասելիորեն եւ որոշ դեպքերում օգտագործելով երեխաներին՝ ուշադրությունը շեղելու համար։
Իսրայելցիները կարող էին պարզապես պլանավորել հարձակումը, բրիտանացիներն ու ամերիկացիները՝ աջակցել, իսկ ադրբեջանցիներն ու թուրքերը՝ հանդես գալ որպես գործիք, որի ուժերով կատարվեց հարձակումը։
Իրանցիները դարձել են ամենակարեւոր պարտվողները, որոնք կրել են հեղինակության կորուստներ։ Նրանք չեն կարողացել ապահովել անվտանգությունն ու կատարվածին հասկանալի բացատրություն տալ։ Դա նրանց մեղավոր է դարձրել ոչ միայն համաշխարհային հանրության, այլեւ Իրանի հյուսիս-արեւմուտքում էթնիկ փոքրամասնությունների առջեւ՝ մեծացնելով երկրում բողոքի ցույցերի եւ անկարգությունների վերսկսման հավանականությունը:
