Ավելի քան երկու տասնյակ միջուկային էներգետիկայի և Մերձավոր Արևելքի փորձագետներից բաղկացած երկկուսակցական խումբը նամակ է ուղարկել նախագահ Բայդենին՝ կոչ անելով նրան թույլ չտալ Սաուդյան Արաբիային իր հողում ուրանի հարստացման ծրագիր իրականացնել, հայտնում է Axios-ը։
Սաուդյան Արաբիայի պահանջները քաղաքացիական միջուկային ծրագրի վերաբերյալ, որը ներառում է ուրանի հարստացում, Իսրայելի և Սաուդյան Արաբիայի միջև հարաբերությունների կարգավորման մեգա գործարքի ամենաբարդ և զգայուն մասն է:
Բայց Բայդենը բախվում է ոչ միայն նամակն ուղարկած փորձագետների, այլև Իսրայելի ընդդիմության և Կոնգրեսի բազմաթիվ անդամների հակազդեցությանը, որոնք քննադատում են Սաուդյան Արաբիայի կառավարությանը մարդու իրավունքների հետ կապված իրավիճակի համար:
Նամակը ստորագրած 27 փորձագետներն ասում են, որ իրենք աջակցում են նորմալացմանը, բայց կարծում են, որ թագավորությունը ուրանի հարստացման կարիք չունի խաղաղ միջուկային էներգիա արտադրելու համար:
«Մենք ձեզ կոչ ենք անում մերժել Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության խնդրանքը ուրանի հարստացման վերաբերյալ՝ որպես Սաուդյան Արաբիայի և Իսրայելի հարաբերությունների կարգավորման համաձայնագրի մաս կամ դրանից առանձին»,- գրել են նրանք։
Փորձագետներն ընդգծել են, որ Սաուդյան Արաբիայի տարածքում ուրանի հարստացումը կարող է Սաուդյան Արաբիային կանգնեցնել միջուկային զենք ձեռք բերելու շեմին, մի իրողություն, որը չպետք է թույլ տա ԱՄՆ քաղաքականությունը:
Նամակը ստորագրել են ԱՄՆ-ի մի քանի նախկին պաշտոնյաներ, որոնք աշխատել են ինչպես հանրապետական, այնպես էլ դեմոկրատական վարչակազմի օրոք և աշխատել միջուկային կամ Մերձավոր Արևելքի խնդիրների վրա:
Բայդենի վարչակազմը դեռևս բանակցություններ է վարում Սաուդյան Արաբիայի պաշտոնյաների հետ հնարավոր քաղաքացիական միջուկային ծրագրի պայմանների շուրջ: Այս հարցի շուրջ առանձին բանակցություններ են ընթանում Բայդենի վարչակազմի և Իսրայելի կառավարության միջև։
Ի տարբերություն նամակը ստորագրողների, Նեթանյահուն դեմ չէ, որ Սաուդյան Արաբիան ունենա քաղաքացիական միջուկային ծրագիր, և նրա կառավարությունը բանակցություններ է վարում ԱՄՆ-ի հետ կարմիր գծերի և ծրագրի սահմանափակումների շուրջ, որոնք կներառեն ուրանի հարստացումը:
Ամերիկացի բարձրաստիճան պաշտոնյան լրագրողներին ասել է, որ Իսրայելի կառավարության և Բայդենի վարչակազմի միջև լիակատար համաձայնություն կա կարմիր գծերի հարցում:
Նամակում փորձագետները նաև նշել են, որ եթե նույնիսկ Սաուդյան Արաբիայի հարստացման համալիրը շահագործվի ամերիկացիների կողմից, դա «անընդունելի միջուկային զենքի տարածման վտանգ կներկայացնի, հատկապես հաշվի առնելով միջուկային զենքի վերաբերյալ թագաժառանգ արքայազն Մուհամմեդ բեն Սալմանի հրապարակային մեկնաբանությունները»:
Վերջինս Fox News-ին ասել է, որ եթե Իրանը միջուկային զենք ստանա, Սաուդյան Արաբիան «ստիպված կլինի ձեռք բերել այն անվտանգության նկատառումներից ելնելով, ուժերը հավասարակշռելու համար»։
Փորձագետները նաև գրել են, որ միջուկային տեխնոլոգիաների համար Չինաստանին դիմելու Սաուդյան Արաբիայի սպառնալիքները պատճառ չեն, որ ԱՄՆ-ը փոխի միջուկային հարստացման իր քաղաքականությունը, քայլ, որը «թուլության նշան» կլինի և կարող է խրախուսել այլ երկրների նմանատիպ ջանքերը:
Փորձագետները հավելել են, որ Սաուդյան Արաբիային Իրանի պես ուրան հարստացնելու հնարավորություն տալը կարող է միջուկային սպառազինությունների տարածաշրջանային մրցավազք առաջացնել: «Սաուդյան Արաբիայի հետ միջուկային համագործակցության ցանկացած համաձայնագիր պետք է ենթարկվի չտարածման ամենաբարձր չափանիշներին, ինչպես նաև ուժեղացված վերահսկողության և թափանցիկության՝ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության հետ խիստ լրացուցիչ արձանագրության միջոցով», - գրել են նրանք:
