ՆԱՏՕ-ն ձգտում է զարգացնել տեխնոլոգիաներ, որոնք կարող են իրական ժամանակում հայտնաբերել կասկածելի ակտիվություն ստորջրյա ենթակառուցվածքի մոտ այն բանից հետո, երբ մեկ տարի առաջ «Հյուսիսային հոսք» գազատարում տեղի ունեցած պայթյունները բացահայտեցին մոնիտորինգի դժվարությունները, գրում է Bloomberg-ը։
Դաշինքի տասնչորս երկրներ՝ Շվեդիայի հետ միասին, փորձարկում են ծովային անօդաչու սարքերը, սենսորները և արհեստական ինտելեկտի օգտագործումը Պորտուգալիայի ափերի մոտ 12-օրյա զորավարժությունների ընթացքում, որոնք ավարտվում են ուրբաթ օրը:
ՆԱՏՕ-ն դեռևս պաշտոնապես որևէ մեկին չի մեղադրել «Հյուսիսային հոսք» գազատարի պայթյունների համար՝ ընդգծելով այն մարտահրավերը, որին բախվում են ինչպես կառավարությունները, այնպես էլ մասնավոր ընկերությունները՝ բացատրելով նման հարձակումները:
Իրական ժամանակում դրանց հայտնաբերումը «զսպման ազդանշան է ուղարկում հակառակորդին, լինի դա Ռուսաստանը, թե մեկ ուրիշը», - ասում է ՆԱՏՕ-ի ստորջրյա ենթակառուցվածքների պաշտպանության բջջի ղեկավար գեներալ-լեյտենանտ Հանս-Վերներ Վիերմանը
Եթե հնարավոր լինի հայտնաբերել կասկածելի գործողություն, դա թույլ կտա ՆԱՏՕ-ի 31 դաշնակիցներին դիտարկել դիվանագիտական կամ ռազմական պատասխանները «տեղեկատվության ամուր հիմքի վրա», - ասել է նա լրագրողներին, որոնք մասնակցում էին Լիսաբոնից հարավ գտնվող Տրոյայում ընթացող զորավարժություններին: Նպատակն է հայտնաբերել վնասակար վարքագիծը ստորջրյա ենթակառուցվածքի շուրջ, և այդ տեղեկատվությունը կիսել կառավարությունների և մասնավոր օպերատորների հետ:
Մայիսին ՆԱՏՕ-ն նախազգուշացրել էր զգալի ռիսկի մասին, որ Մոսկվան կարող է թիրախավորել ենթակառուցվածքները Եվրոպայում և Հյուսիսային Ամերիկայում՝ մասամբ Ուկրաինային օգնող երկրների դեմ լծակներ ձեռք բերելու համար: Մոսկվան օգտագործում է իր ռազմանավերի, գիտական նավերի, ինչպես նաև առևտրային ձկնորսական նավերի, կոնտեյներային նավերի և տանկերների համակցությունը՝ ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցների ստորջրյա կարևոր համակարգերին հետևելու համար, ասել է Վիերմանը:
ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններից մեկում դաշնակիցները փորձել են կանգնեցնել թշնամական դերակատարին, որը փորձում էր խափանել տվյալների ցանցերը և վնասել ֆինանսական շուկաներին՝ օգտագործելով պետական հովանավորվող առևտրային նավը, որպեսզի նրա գործունեությունը դժվար լինի հայտնաբերել:
Առևտրային օպտիկամանրաթելային սենսորները ենթակառուցվածքի մալուխների վրա հայտնաբերել են կեղծ թշնամու նավի կողմից անօդաչու ստորջրյա մեքենա տեղակայելու փորձը: Այս տեղեկությունը փոխանցվել է ՆԱՏՕ-ի հրամանատարության և կառավարման համակարգին։ Հենց սպառնալիքը հաստատվել է, ՆԱՏՕ-ն ուղարկել է օդային, վերգետնյա և ստորջրյա անօդաչու թռչող սարքերի համակցություն՝ կասկածյալ նավին որսալու և ուղեկցելու համար:
Տեխնոլոգիան գնալով ավելի կարևոր դեր կխաղա իրական կյանքում նման գործունեությունը կանխելու համար: Արհեստական բանականությունը կարող է օգտագործվել նավերի և դրոշի շարժին հետևելու համար, քանի որ դրանք մի քանի անգամ անցնում են կարևոր ենթակառուցվածքով, ասել է Վիերմանը: Ապագայում օպտիկամանրաթելային մալուխներն իրենք կկարողանան հայտնաբերել մոտակա միջամտությունը:
Ընդգծելով ստորջրյա անվտանգության աճող կարևորությունը՝ ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները հուլիսին համաձայնել են ստեղծել ստորջրյա կարևոր ենթակառուցվածքների նոր ծովային կենտրոն՝ իրենց ծովային հրամանատարության ներքո, Նորթվուդում, Մեծ Բրիտանիա: Նրանք նաև պայմանավորվել են ստեղծել ցանց՝ ՆԱՏՕ-ի, նրա դաշնակիցների և մասնավոր հատվածի միջև տեղեկատվության փոխանակման բարելավման համար՝ արագ արձագանքելու հետախուզությանը, ինչպիսին է սենսորների կամ արհեստական ինտելեկտի համակարգերի կողմից հավաքագրվածը:
«Հյուսիսային հոսքի» պայթյուններից հետո խողովակաշարերի օպերատորներից շատերը «շատ նյարդայնացած» էին և սկսեցին իրենց ակտիվների ամբողջական սկանավորումը՝ վերահսկելով մոտ 9,000 կիլոմետր (5,592 մղոն) խողովակաշարեր, ասել է Վիերմանը:
«Նրանք դա արեցին, բայց դա նրանց վրա մի ամբողջ կարողություն է արժեցել: Եվ նրանք դժվար թե ցանկանան դա կրկնել», - ասել է Վիերմանը: «Մենք ցանկանում ենք ապահովել, որ տեղեկատվությունը հնարավորինս արագ փոխանցվի մասնակիցների միջև, քանի որ եթե մենք ցանկանում ենք իրական ժամանակում հայտնաբերել կասկածելի վարքագիծը, մենք պետք է շատ արագ գործենք»:
