Տեխասի A&M (TAMU) համալսարանի ամերիկացի գիտնականներն ապացուցել են, որ ձիերը մարդու նման կարող են տառապել հետտրամմատիկ սթրեսային խանգարումից (ՀՏՍԽ)։ Այս մասին տեղեկացվել է գիտական հաստատության պաշտոնական կայքում։
Մարդկանց մոտ ՀՏՍԽ-ն սովորաբար առաջանում է ցնցող, ահավոր կամ վտանգավոր իրադարձության հետեւանքով։ Դա բարդ հոգեվիճակ է, որը սովորաբար ուղեկցվում է տագնապով, դեպրեսիայով, պատահածի մասին մտասեւեռումներով եւ այլ ախտանշաններով։
Քանի որ ձիերն ունեն կոգնիտիվ հիշողություն եւ կարող են հիշողություններ ունենալ, նրանց մոտ կարող է առաջանալ այնպիսի պահվածք, որը նման է մարդկանց հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարմանը՝ ի պատասխան կրկնվող տրավմայի։
Կենդանիների խանգարման պատճառ կարող են հանդիսանալ վարժեցման կամ նրանց որսալու դաժան մեթոդները, ինչպես նաեւ բժշկական միջամտությունները, բարձր ձայնը եւ սահմանափակ տարածությունը։
ՀՏՍԽ-ով տառապող կենդանիները կարող են նյարդային լինել եւ ագրեսիա ցուցաբերել՝ կծել, աքացի տալ, ինչպես նաեւ փորձել փախչել։
Ձիերի արձագանքը բացասական իրադարձություններին անցյալում պայմանավորված էր «խփիր կամ փախիր» սկզբունքին ուժեղ արձագանքելով՝ ի պատասխան սպառնալիքների, քանի որ վայրի բնության մեջ կենդանիները ստիպված էին փրկվել գիշատիչներից։
Հետազոտողները նշել են, որ ՀՏՍԽ ունեցող ձիերին սովորաբար կարելի է օգնել հատուկ մարզումների եւ դեղամիջոցային թերապիայի միջոցով, որը պետք է նշանակի անասնաբույժը։