ՌԴ Պետդումայի պատգամավոր, ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի ղեկավար Կոնստանտին Զատուլինիը Հայաստան եւ Լեռնային Ղարաբաղ այցելությունից եւ Ստեփանակերտում «Համագործակցություն հանուն արդարության եւ խաղաղության» միջազգային համաժողովում հոկտեմբերի 11-ի ելույթից հետո ադրբեջանական ԶԼՄ-ները, հասարակական կազմակերպությունները, պաշտոնյաները եւ խորհրդարանականները արդեն ավանդաբար սկսել են նրա կոշտ հետապնդումները՝ կանգ չառնելով նույնիսկ սպառնալիքների եւ ահաբեկումների առջեւ։ Այս մասին ասվում է Զատուլինի մամուլի ծառայության հայտարարության մեջ։
«Սեփական ԶԼՄ-ներից եւ պաշտոնատար անձանցից գրգռված՝ Ադրբեջանի առանձին քաղաքացիներ իրենց լուման են ներդնում՝ համացանցում հրապարակելով Կոնստանտին Զատուլինի ֆիզիկական հաշվեհարդարի կոչեր (հեղինակներից մեկն, օրինակ, խորհուրդ է տալիս «նրան հենց Ղարաբաղում է պետք գնդակահարել, լավ է, որ մեր բանակն ունի նման տեխնոլոգիաներ»)։ Այս հիստերիկ քարոզչության գագաթնակետը դարձավ այս շաբաթ Ռուսաստանի Դաշնության ԱԳՆ Ադրբեջանի դեսպանության կողմից պաշտոնական նոտա ուղարկելը։ Փաստաթղթում, որ ՌԴ ԱԳՆ-ից եւ Պետական դումայից պահանջում է «գործնական միջոցներ նախաձեռնել» Զատուլինի հանդեպ, որին դեսպանությունն անվանում է ոչ այլ կերպ, քան «քաղաքական գործիչ իր հայ հովանավորների ձեռքում», շատ հետաքրքիր պնդումներ եւ զարմանալի բացահայտումներ կան։ Սկսելով այն հարցից, թե ինչ է պատգամավորը նկատի ունեցել ասելով, թե Ռուսաստանը «թույլ չի տա ղարաբաղյան հակամարտության անարդար լուծում», այսինքն, պարզվում է, չիմանալով այդ հարցի ստույգ պատասխանը՝ հարեւան երկրի դեսպանությունը ցուցում է տաիս մեր ԱԳՆ-ին, որ «լինելով իշխող «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության անդամ, Կ․ Զատուլինը պարտավոր է հավատարիմ մնալ վերոնշյալ պաշտոնական դիրքորոշմանը»։ Լեռնային Ղարաբաղի հարցով Ռուսաստանի «վերոնշյալ պաշտոնական դիրքորոշումը» դեսպանությունը, բնականաբար, ինքնուրույն է սահմանում։
Կ. Զատուլինին մեղադրում են «ինքնիշխան պետության դեմ ռազմական ագրեսիայի համար Հայաստանի միջազգային-իրավական պատասխանատվությունը ադրբեջանական կողմի վրա դնելու, տարածաշրջանում ստեղծված իրավիճակում Հայաստանի բարենպաստ իմիջը ստեղծելու չարամիտ մտադրության համար» եւ այլն: Ադրբեջանի մեր հարեւաններին հատկապես հուզում է կարեւոր մի հարց՝ Զատուլինի ուղեւորությունների «ֆինանսավորման աղբյուրները»: Փորձենք բավարարել Ադրբեջանի դեսպանատան հետաքրքրությունը: Առաջին հերթին, Կ. Զատուլինը մասնակցել է «Համագործակցություն հանուն արդարության եւ խաղաղության» միջազգային համաժողովին Պետդումայի արտահերթ նիստերի արանքում եւ որեւէ օգնություն կամ ֆինանսավորում չի ստացել: Այդ համաժողովին իր ղեկավարին գործուղել է իր կողմից 1996-ից ղեկավարվող ԱՊՀ երկրների ինստիտուտը: Արցախի Հանրապետությունում տեղի ունեցած միջոցառմանը մասնակցել են 300 երկրներից 150 հյուրեր, ներառյալ, օրինակ, պատվիրակություններ ԱՄՆ-ից եւ Ֆրանսիայից, ինչպես նաեւ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցով Մինսկի խմբի մասնակից Ռուսաստանից: Համաժողովից մի քանի օր առաջ Արցախում ընդունել են ԱՄՆ սենատորների: Ադրբեջանական կողմի համար թողնում ենք մի հարց՝ Կոնստանտին Զատուլինի այցի շուրջ սկանդալ բարձրացնելով՝ ինչո՞ւ Ադրբեջանն իր պահանջները չի ներկայացնում ԱՄՆ-ին կամ Արեւմուտքի այլ երկրների: Երկրորդ հերթին, Զատուլինը անցած 25 տարվա ընթացքում միեւնույն կոչն է արել՝ հակամարտության խաղաղ կարգավորումը, կտրականապես հերքելով ռազմական ցանկացած սադրանք, որին, ցավոք, դիմել է Ադրբեջանը 2016-ի ապրիլին՝ խախտելով հրադադարի ռեժիմը: Ադրբեջանական կողմին եւ անձամբ Ռուսաստանում Ադրբեջանի դեսպանին քաջ հայտնի է, որ տարիներ շարունակ Կ. Զատուլինը հանդես է գալիս ղարաբաղյան խնդրի փաթեթային լուծման օգտին, որը ենթադրում է Լեռնային Ղարաբաղի փաստացի անկախության ճանաչում եւ շրջանների վերադարձ: Կ. Զատուլինն իսկապես ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման այլ տարբերակ չի տեսնում: Նա Ղարաբաղ զենք չի բերում եւ չի վաճառում այն, հանդես է գալիս տարածաշրջանում խաղաղության օգտին՝ անկախ նրանից, թե որտեղ է գտնվում՝ Մոսկվայում, Երեւանում կամ Ստեփանակերտում: Երրորդ հերթին, ցավով նշում ենք, որ Ադրբեջանի պաշտոնական անձինք, ինչպես նաեւ ԶԼՄ-ներն ու առանձին քաղաքացիներ, անցնում են թույլատրելիի սահմանը՝ պահանջներ ներկայացնելով Զատուլինին եւ Ռուսաստանի այլ քաղաքացիների կամ կազմակերպությունների, որոնք չեն կիսում իրենց կարծիքը: Իրենց իրավունք են վերապահում կամայականորեն ձեւակերպել Ռուսաստանի դիրքորոշումն ու մեզ սովորեցնել՝ ինչպես հասկանալ մեր ազգային շահերը:
Ռուսաստանի ազգային շահերի թվում են, ինչի մասին Զատուլինը խոսել է նաեւ Ստեփանակերտում, ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի հետ լավ հարաբերությունները: Դա չի նշանակում, որ կողմերից յուրաքանչյուրը հրաժարվում է սեփական կարծիքն արտահայտելու իրավունքից: Մենք Ռուսաստանում, օրինակ, ճիշտ չենք համարում Ադրբեջանից արտասահմանցիների, այդ թվում հայկական ազգանուն ունեցող ՌԴ քաղաքացիների արտաքսման պրակտիկան, մարդասպան Ռամիլ Սաֆարովին ազգային հերոսի կոչում շնորհելը, որը մի քանի տարի առաջ Հունգարիայում քնած վիճակում սպանեց իր հայ գործընկերոջը, կամ, օրինակ, 2016-ին Լեռնային Ղարաբաղ այցի համար ռուս-իսրայելցի բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինի ձերբակալությունը, ինչը միջազգային սկանդալ առաջացրեց: Մենք վստահ ենք, որ հայաֆոբիա քարոզող եւ պատերազմի կոչեր անող անձինք ծանր պատասխանատվություն են կրում հենց Ադրբեջանի ժողովրդի առջեւ:
Շատ ցավալի է, որ Ադրբեջանի Հանրապետության հարգարժան դեսպանատունն իր բազմաէջանոց նոտայում այդպես էլ չի նշել տարածաշրջանում խաղաղ կարգավորումը, որի օգտին հանդես է գալիս Կոնստանտին Զատուլինը»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ: