«Մեծ քսանյակ»-ի երկրների կարծիքները հաջորդ շաբաթ Հռոմում կայանալիք առանցքային գագաթնաժողովի նախաշեմին պառակտվել են ածխից աստիճանաբար հրաժարվելու եւ գլոբալ տաքացումը ըստ Ցելսիուսի մինչեւ 1,5 աստիճան սահմանափակելու հարցում, հայտնում է Reuters-ը՝ հղում անելով բանակցությունների ընթացքին ծանոթ աղբյուրներին:
Հոկտեմբերի 30-31-ը Հռոմում G20-ի հանդիպման օրակարգում կլինի ջերմոցային գազերի արտանետումների կասեցման անհրաժեշտությունը, որը քննարկվում է որպես Գլազգոյում կայանալիք ՄԱԿ-ի կլիմայի՝ COP26-ի ավելի լայն բանակցություններից առաջ:
COP26-ի նախագահ, բրիտանացի Ալոկ Շարման ավելի վաղ ասել էր, որ G20-ը, որին բաժին է ընկնում համաշխարհային արտանետումների 80%-ը, «վճռական գործոն» կլինի Գլազգոյի հաջողության համար:
Այնուամենայնիվ, խոշոր աղտոտիչները, ինչպիսիք են Չինաստանը եւ Հնդկաստանը, առայժմ դիմադրում են, եւ հուլիսին Նեապոլում G20-ի էներգետիկայի եւ շրջակա միջավայրի նախարարների հանդիպումից հետո աննշան հաջողություններ են գրանցվել, հայտարարել են երեք աղբյուրները:
«Երկրները չեն շարժվում, այս պահին նրանք դեռեւս միայն հետեւում են, որ իրենց դիրքորոշումները հստակ եւ պարզ լսելի լինեն»,- ասել է աղբյուրներից մեկը:
Նրա խոսքով, այս փուլում նման անզիջումությունը նորմալ է, եւ դժվար թե որեւէ զիջման հասնել մինչեւ G20- ի գագաթնաժողովը:
«Ես խնդիր եմ տեսնում Չինաստանում, Հնդկաստանում եւ Ռուսաստանում ածուխի ու հանածո վառելիքի 1,5 աստիճանի պարտավորությունների եւ Չինաստանում, Հնդկաստանում եւ Ռուսաստանում ածուխի եւ հանածո վառելիքի արտադրության աստիճանական դադարեցման հետ կապված»,- ասել է մեկ այլ աղբյուր:
Կլիմատոլոգ գիտնականներն ասում են, որ գլոբալ տաքացման 1,5 աստիճանով սահմանափակումը նախաարդյունաբերական մակարդակի համեմատ կենսական նշանակություն կարեւոր է՝ բնապահպանական աղետների սահմանափակման համար, սակայն այդ նպատակին հասնելու լայն եւ հստակ հանձնառությունը դժվարամատչելի է դառնում:
ՄԱԿ-ի Փարիզյան համաձայնագիրը, որը ստորագրվել է 2015 թվականին, ուղղված էր գլոբալ տաքացման սահմանափակմանը մինչեւ «2 աստիճանից ցածր» եւ «նախընտրելի է» մինչեւ 1,5 աստիճան:
Նեապոլում էներգետիկայի եւ շրջակա միջավայրի նախարարները խոստովանել են, որ բնապահպանական ռիսկերը ավելի ցածր կլինեին 1,5 աստիճանի դեպքում, քան 2-ի դեպքում, սակայն կրկին չեն կարողացել հստակ նշել, որ 1,5-ը չի կարելի գերազանցել:
Նրանք նաեւ չեն կարողացել միաձայն համաձայնության գալ հանածո վառելիքի սուբսիդիաների դադարեցման ժամկետներ սահմանելու, ածխի նախագծերի միջազգային ֆինանսավորման դադարեցման եւ ածխով աշխատող էներգիայի ընդհանրապես վերացման շուրջ՝ առաջնորդներին խնդրելով լրացնել բացերը Հռոմի գալիք գագաթաժողովում:
Ածուխը դեռ օգտագործվում է էներգիայի արտադրությամբ, ինչպես նաեւ ջերմոցային գազերի արտանետմամբ աշխարհում խոշորագույն Չինաստանի արտադրած էլեկտրաէներգիայի կեսից ավելիի մեջ: Երկիրը պարտավորվել է մինչեւ 2060 թվականը հասնել ածխածնի արտանետումների զրոյական մակարդակի, սակայն չի հայտարարել երկրի ներսում ածխի արտադրությունը դադարեցնելու ժամկետների մասին:
Ո՛չ Ռուսաստանը, ո՛չ Չինաստանը, ո՛չ Հնդկաստանը իրենց վրա չեն վերցրել մինչեւ 2050 թվականը ածխածնի զրոյական մաքուր արտանետումների հասնելու պարտավորություն, ինչը համարվում է կենսական կարեւոր նպատակ՝ գլոբալ տաքացումը մինչեւ 1,5 աստիճան սահմանափակելու համար:
Ըստ աղբյուրներից մեկի՝ Չինաստանը դեռեւս ծայրահեղ դժկամություն է ցուցաբերում 1,5 աստիճանի նշագծման պարտավորությունը, մինչդեռ Հնդկաստանն ամենաանհանդուրժողն է մինչեւ 2050 թվականը զրո արտանետումների խոստումը մերժելու հարցում:
Աղբյուրներից մեկն ասել է, որ բռնկումներն ավելի հավանական են եղել Գլազգոյում, քան Հռոմում: Նրա խոսքով՝ խոշոր թողարկողները, ինչպիսիք են Չինաստանը, Հնդկաստանը եւ Ռուսաստանը, որպես կանոն, G20-ում գտնվում են արեւմտյան երկրների ճնշման տակ, ինչը նրանց ստիպում է պաշտպանվել եւ չցանկանալ զիջել իրենց դիրքերը: Նա կարծում է, որ ՄԱԿ-ի ավելի մեծ ֆորումը կլինի ավելի «չեզոք» եւ կնպաստի փոխզիջումներին: