Էվերեստը մեր մոլորակի ամենաբարձր գագաթն է (8848,86 մետր), բայց նույնիսկ նման արտակարգ պայմաններում կենդանի օրգանիզմներ կարող են ապրել։ Հետազոտողների միջազգային թիմը՝ Wildlife Conservation Society-ի եւ Appalachian State University-ի (ԱՄՆ) գլխավորությամբ, առաջին անգամ առավել ամբողջական նկարագրել է «աշխարհի տանիքի» կենսաբազմազանությունը, գրում է Naked-Science-ը։

Գիտնականները վերլուծել են բնապահպանական ԴՆԹ-ն կամ շրջակա միջավայրի ԴՆԹ-ն (eԴՆԹ), որը վերցվել է Էվերեստի լանջերին հավաքված ջրի նմուշներից՝ ծովի մակարդակից 4500-5500 մետր բարձրության վրա: eԴՆԹ-ի թեստը թույլ է տալիս հայտնաբերել գենետիկական նյութի հետքեր եւ առաջարկում է կենսաբազմազանության գնահատման ավելի մատչելի, ավելի արագ եւ համապարփակ մոտեցում:

Նմուշառման վայրերը ներառել են ալպյան գոտին, որտեղ այլեւս ծառեր չկան, բայց ծաղկող բույսերն ու թփերը դեռ աճում են, ինչպես նաեւ էոլյան գոտին: Ընդհանուր առմամբ գիտնականները վերցրել են 20 լիտր ջուր։ Նրանք հայտնաբերել են 187 տաքսոնոմիկ կարգերի պատկանող օրգանիզմների ԴՆԹ, ինչը համապատասխանում է կենդանի օրգանիզմների բոլոր հայտնի կարգերի 16,3 տոկոսին։

Այդ թվում՝ աշխատանքի հեղինակները գտել են ռոտիֆերների եւ թարդիգրադների ԴՆԹ, որոնք հայտնի են ամենածանր եւ ծայրահեղ պայմաններում գոյատեւելու ունակությամբ: Թեեւ գիտնականները նախքան պատվերը կենտրոնացել են օրգանիզմների նույնականացման վրա, նրանք կարողացել են բացահայտել որոշ արարածների սեռերն ու տեսակները: Օրինակ՝ նրանք հայտնաբերել են տիբեթյան ուրալի՝ փասիանների ընտանիքից թռչնի ԴՆԹ-ն եւ ընտանի շների ու հավերի ԴՆԹ-ն, ինչը ցույց է տալիս, թե որքանով է մարդու գործունեությունը ազդում շրջակա միջավայրի վրա։

Գիտնականները նաեւ հայտնաբերել են սոճու ԴՆԹ, որոնք աճում են նմուշառման վայրից շատ ցածր՝ ցույց տալով, թե որքան հեռու կարող է քամին տանել ծաղկափոշին: Մեկ այլ հետաքրքիր գտածո մայթի ճանճերի գենետիկ նյութն է եղել, այս միջատները ջրային մարմինների մաքրության հայտնի ցուցանիշ են:

Հետազոտությունը կօգնի ժամանակի ընթացքում հետեւել Էվերեստի կենսաբազմազանության փոփոխություններին, քանի որ գլոբալ տաքացումը եւ մարդկային ազդեցությունը ազդում է մարդկանց համար անհասանելի այս էկոհամակարգի վրա: