Լեհաստանը գնում է դեպի ռեցեսիայ, նրա արժույթը արժեզրկվում է, իսկ գնաճը ամենաբարձրներից մեկն է ԵՄ-ում, սակայն երկրի կենտրոնական բանկի ղեկավարն այլ մտահոգություններ ունի։
Լեհաստանի համար վտանգը Բեռլինում ու Բրյուսելում է թաքնված, զգուշացրել է Լեհաստանի ԿԲ նախագահ Ադամ Գլապինսկին՝ աջակողմյան Gazeta Polska-ին տված հարցազրույցում։ Գերմանիան ձգտում է «այս կամ այն կերպ վերադարձնել իր նախկին հողերը, որոնք այժմ գտնվում են Լեհաստանի սահմաններում, եւ իրեն հպատակեցնել Գերմանիայի ու Ռուսաստանի միջեւ գտնվող երկրների այս ամբողջ գոտին»,- ասել է Գլապինսկին՝ նկատի ունենալով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո տարածքային կարգավորումը, երբ որոշ արեւելագերմանական տարածքներ փոխանցվեցին Լեհաստանին։
Նա զգուշացրել է, որ Բեռլինի մտադրություններն առաջ է քաշում Լեհաստանի գլխավոր ընդդիմադիր «Քաղաքացիական պլատֆորմ» կուսակցության առաջնորդ, ինչպես նաեւ Լեհաստանի նախկին վարչապետ եւ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Դոնալդ Տուսկը, գրում է Politico-ն։
«Արդեն մեկ տարի է, ինչ ասում են, որ Բրյուսելի կողմից Տուսկի առաջ դրված խնդիրը միայն Լեհաստանի գործող իշխանությանը տապալելը եւ մեր երկիրը դեպի եվրոգոտու ուղեգիծ տանելը չէ»,- ասել է Գլապինսկին։ «Երբ այս խնդիրները ավարտվեն, Տուսկը պետք է վերադառնա Բրյուսել, դառնա Եվրահանձնաժողովի ղեկավար եւ արագացված ջանքեր գործադրի եվրոպական պետություն ստեղծելու համար»:
Գլապինսկին զգուշացրել է, որ այս ամենը մայրցամաքը վերահսկողության տակ առնելու Բեռլինի ավելի մեծ ծրագրի մի մասն է: Ավելի վաղ տված հարցազրույցում Գլապինսկին ասել էր․ «Տուսկն ուղարկվել է Լեհաստանը Գերմանական եվրոպական կայսրության մեջ ներառելու ծրագրով»:
Տուսկը Գլապինսկու երկրպագուն չէ եւ խոստացել է, որ եթե ընդդիմությունը հաղթի հաջորդ ընտրություններում, Գլապինսկին առանց աշխատանքի կմնա։
«Ադամ Գլապինսկին ոչ միայն կոմպետենտ չէ։ Ադամ Գլապինսկին նաեւ ոչ լեգալ է»,- ասել է Տուսկը անցյալ ամիս կուսակցության հանրահավաքում:
Սակայն առայժմ Գլապինսկին հաստատապես ղեկավարում է Լեհաստանի Ազգային բանկը, եւ նա պնդում է, որ Եվրահանձնաժողովը գործարքի մեջ է Գերմանիայի հետ եւ գործում է ընդդեմ «Օրենք եւ արդարություն» կուսակցության գլխավորությամբ Լեհաստանի ազգայնական կառավարության: Գլապինսկին ասում է, որ այդ պատճառով ԵՄ-ն չի վճարում 35 միլիարդ եվրո վարկերը եւ դրամաշնորհները՝ համավարակից հետո վերականգնման հիմնադրամից:
Բրյուսելն ասում է, որ փողերը ստանալու համար Լեհաստանը պետք է կատարի համաձայնեցված «հիմնակետերը» եւ չեղյալ համարի դատական համակարգի փոփոխությունները, որոնք, ինչպես համարվում է, այն դրել են քաղաքական վերահսկողության տակ, սակայն Գլապինսկին եւ «Օրենք եւ արդարության»կողմնակիցները պնդում են, որ Հանձնաժողովը քաղաքականություն է խաղում:
ԵՄ-ն «ցանկանում է այդ գումարը փոխանցել հաջորդ կառավարությանը»,- ասել է ԿԲ ղեկավարը։
Նա հավելել է, որ Բրյուսելին եւ Բեռլինին հատկապես զայրացնում է այն փաստը, որ Լեհաստանը հաջողության պատմություն է։
«Ինքնիշխան կենտրոնական բանկի, մեր սեփական արժույթի՝ զլոտիի առկայությունը եւ մեր դինամիկ տնտեսական զարգացումը՝ ահա ինչն է ամենաշատը զայրացնում նրանց»,- ասել է Գլապինսկին: Լեհաստանը համաձայնել է անցնել միասնական արժույթի, երբ միացել է ԵՄ-ին 2004 թվականին, սակայն ներկայիս կառավարությունը ցանկանում է հավատարիմ մնալ զլոտիին:
Վերջին թվերը վկայում են այն մասին, որ Լեհաստանի տնտեսությունը հեռու է դինամիկ լինելուց:
Չորեքշաբթի օրը Լեհաստանի վիճակագրական գործակալությունը հայտնել է, որ ՀՆԱ-ն այս տարվա երկրորդ եռամսյակում տարեկան աճել է 5,2 տոկոսով՝ առաջին եռամսյակի 8,5 տոկոսի համեմատ։ Եռամսյակային կտրվածքով 2,3 տոկոս կրճատումը Լեհաստանին դնում է ԵՄ-ի տնտեսությունների ցանկի վերջին տեղում, ըստ Եվրոստատի տվյալների:
«Տնտեսական ակտիվությունը դանդաղում է։ Հնարավոր է, որ սա դեռ արտակարգ իրավիճակ չէ, բայց աճը նկատելիորեն դանդաղում է»,- գրում է Լեւիտանի գործատուների կոնֆեդերացիայի գլխավոր տնտեսագետ Զբիգնեւ Մաչենգը:
Այս լուրը հանգեցրել է զլոտիի իջեցմանը դոլարի եւ եվրոյի նկատմամբ: Այս տարի լեհական արժույթը դոլարի նկատմամբ նվազել է 14 տոկոսով, եվրոյի նկատմամբ՝ 3 տոկոսով։
Մաչենգը կանխատեսել է, որ տնտեսությունը կշարունակի դանդաղել, ինչը խնդիրներ է ստեղծում կենտրոնական բանկի համար։ Շատ ուշ է սկսել տոկոսադրույքները բարձրացնել, երբ ինֆլյացիան սկսել է աճել անցյալ տարի։ Բանկի բազային տոկոսադրույքը կազմում է 6,5 տոկոս, իսկ տարեկան ինֆլյացիան հուլիսին կազմել է 15,5 տոկոս։ Սակայն աճի անսպասելի կտրուկ դանդաղումը նշանակում է, որ տոկոսադրույքների ցանկացած հետագա բարձրացում կարող է խորացնել ռեցեսիան:
«Այս ամենը նշանակում է, որ Լեհաստանում գնալով ավելի դժվար է դառնում հույսը դնել տոկոսադրույքների հետագա բարձրացման վրա»,- ասել է լեհական ING Bank Śląski-ի տնտեսագետ Պյոտր Պոպլավսկին:
ԵՄ-ից միլիարդավոր եվրոների պակասը, տնտեսության դանդաղումը եւ բարձր գնաճը պոտենցիալ դժվարություններ են ստեղծում «Օրենք եւ արդարության» համար, քանի որ կուսակցությունը պատրաստվում է հաջորդ տարվա խորհրդարանական ընտրություններին:
Գլապինսկու խոսքով՝ քանի որ Բրյուսելն ու Բեռլինը ուժեղացնում են ճնշումը Վարշավայի վրա, խաղադրույքները հսկայական են: «Մենք պետք է համբերենք, մենք պետք է հաղթենք, մենք պետք է պահպանենք զլոտին, մենք պետք է պահպանենք հայրենասեր կառավարությունը, որպեսզի 10 տարի հետո կարողանանք հավասար իրավունքներով սեղանի շուրջ նստել գերմանացիների, ֆրանսիացիների, իտալացիների եւ մնացած բոլորի հետ»,- ասել է նա։
Կենտրոնական բանկը չի պատասխանել Գլապինսկու հարցազրույցը մեկնաբանելու խնդրանքին, որը նա տեղադրել է իր կայքում: