«Առավոտ» թերթն իր խմբագրականում գրում է. «Կարծես թե բոլորը համաձայն են, որ մեր հասարակությունը կարիք ունի հաշտեցման, լարվածության լիցքաթափման, անցյալի էջը վերջնականապես շրջելու: Բազմաթիվ երկրներում այդ նպատակներն իրականացնելու մեխանիզմ էր համարվում անցումային արդարադատությունը եւ, որպես դրա մաս, լյուստրացիան: Բայց եթե նման միջոցառումները իսկապես պետք է իրականացվեն, ապա դրանք չեն կարող անդրադառնալ միայն վերջին 10 տարիների իրադարձություններին:

Եթե, օրինակ, պետությունն ինչ-որ ձեւով պետք է քաղաքական գնահատական տա ընտրությունների ընթացքում քաղաքացիների կամքի խեղումներին, ապա այդ քննությունը պետք է սկսվի 1995-96 թվականներից: Նույնը վերաբերում է կոռուպցիային, ոստիկանության կամայականություններին, չբացահայտված սպանություններին, իշխանավորների ամենաթողությանը, բիզնեսի եւ քաղաքական սերտաճմանը եւ այլն՝ այդ ամենի արմատները նույնպես 1990-ականների առաջին կեսում են:

Եթե ուզում ենք մարդկանց միջից թույնը հանել, ապա ամեն ինչի մասին պետք է մի անգամ մանրամասնորեն եւ վերջնականապես ասել՝ ոչ թե ինչ-որ մեկին պատժելու կամ հետապնդելու, այլ հակառակը՝ արձանագրելու եւ ներելու համար: Առավելագույնը, որը կարող է արվել «պատիժների» ուղղությամբ՝ ցմահ արգելել այս կամ այն նախկինում իշխող  կուսակցության բարձրագույն մարմնի անդամներին զբաղեցնել բարձր պետական պաշտոններ:

Բայց այս հարցում ներկայիս իշխանությունը խնդիր ունի: Բանն այն է, որ Նիկոլ Փաշինյանի այսօրվա երկրպագուների մոտավորապես կեսը նաեւ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի երկրպագուներն են, եւ եթե սկսվի ամբողջ 28 տարիներին օբյեկտիվ գնահատական տալու գործընթացը, ապա այդ՝ տեր-պետրոսյանական կեսը կնեղանա եւ երես կթեքի իշխանությունից: 
Շատ ավելի հեշտ է «անցումային արդարադատական» եւ «լյուստրացիոն» գործընթացներում կենտրոնանալ միայն Սերժ Սարգսյանի եւ ՀՀԿ-ի վրա, որոնց հանդեպ հասարակական ատելությունն առայժմ թարմ է: Բայց դա արդարության վերականգնում չի լինի, որովհետեւ ընտրովի արդարադատություն (թեկուզեւ «անցումային») չի լինում, եւ նման «կիսաքայլերը» եթե ոչ հիմա, ապա հետագայում թերահավատություն են առաջացնելու:

Դա նման կլինի մի քանի սրճարան քանդելուն եւ մնացածը թողնելուն: Օրերս անցնում էի  Օպերայի ապամոնտաժած սրճարանների մոտով եւ այսպիսի խոսակցություն լսեցի՝ «էս երեք սրճարաննե՞րն էին խանգարում, չքանդվածներն էլ, երեւի, իրենց մարդկանց են պատկանում, հիմա լավ փող կաշխատեն, շատ «շուստրի» է մեր կառավարությունը»:

Ենթադրում եմ, որ այդ կասկածներն անհիմն են, բայց եթե չկա ամբողջական, բծախնդրորեն սկզբունքային մոտեցում, նման կասկածներ միշտ էլ առաջանալու են: Ճիշտ նույն ձեւով արդարությունը եւ համերաշխությունը վերականգնելու համար պետք է ասվի ողջ ճշմարտությունը: Կիսաճշմարտությունը չի օգնի»:

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում