Կենսաբանների խումբը վերլուծել է բրիտանական անասնաբուժական կլինիկաներից բերված տարբեր ցեղատեսակների կատուների մահվանն առնչվող գրեթե ութ հազար արձանագրություն և կազմել կատուների կյանքի տևողության աղյուսակը: Հեղինակները հաշվի են առել քաշը, սեռը, ծննդյան տարեթիվը և ամորձատման կարգավիճակը, գրում է naked-science-ը...
Կատուների և շների կյանքի տևողության աղյուսակներն արդեն կազմվել են, օրինակ, ԱՄՆ-ում և Ճապոնիայում, բայց բանն այն է, որ դրանք տարբեր պոպուլյացիաներ են՝ իրենց գենետիկական շտեմարանով, որտեղ մարդիկ իրենց ընտանի կենդանիներին տարբեր կերպ են կերակրում և խնամում, ուստի մի տարածաշրջանի վիճակագրությունը կարող է բոլորովին չհամապատասխանել մյուսին: Բրիտանացի և թայվանցի կենսաբանները որոշել են Մեծ Բրիտանիայում կատուների համար ստեղծել կյանքի տևողության աղյուսակ՝ որպես առանձին պոպուլյացիա: Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Journal of Feline Medicine and Surgery գիտական հանդեսում:
Հեղինակներն աշխատել են 2019 թվականի ընթացքում անասնաբուժական կլինիկաներում VetCompass ծրագրով գրանցված կատուների հետ։ Կենդանու քարտը ներառում էր տեսակը, ցեղատեսակը, ծննդյան ամսաթիվը, սեռը, ամորձատման կարգավիճակը, մարմնի քաշը և բուժման մասին տեղեկություններ, եթե կան: Այս քարտերից մահվան տվյալները հաշվարկվել են 2019 թվականի հունվարից մինչև 2021 թվականի մարտ (ուսումնասիրության ավարտ): Ընդհանուր առմամբ, գիտնականները հաշվել են բնակչության 1 միլիոն 254 հազար 484 կատու և վերլուծել 7936 մահվան դեպքերը նրանց շրջանում:
Պարզվել է, որ էգերի կյանքի տևողությունը արուներից բարձր է եղել 1,33 տարով (12,51 տարի՝ 11,18-ի դիմաց)։ Ոչ ազնվացեղ կատուների շրջանում այս ցուցանիշը մեկուկես տարով ավելի բարձր է, քան ցեղական կատուների մոտ (11,89 տարի՝ 10,41-ի դիմաց): Ցեղական կատուների մեջ բուրմայական և բիրմայական կատուներն ամենաերկարակյացներն են դուրս եկել. նրանք համապատասխանաբար ապրել են միջինը մինչև 14,42 և 14,39 տարի: Երրորդ տեղում՝ ոչ ազնվացեղ կատուներն են, չորրորդ և հինգերորդ տեղերում՝ սիամական և պարսկական կատուները (համապատասխանաբար 11,69 և 10,93 տարեկան)։ Իսկ ամենակարճն ապրում են սֆինքսները. այս ցեղատեսակն ապրում է միջինը մինչև 6,68 տարի: Դա կարող է պայմանավորված լինել այն հանգամանքով, որ սֆինքս կատուները հակված են սրտի հիվանդությունների:
Ամորձատումը կարևոր գործոն է ընտանի կենդանիների առողջության համար: Այն կատուները, որոնք չեն ենթարկվել նման վիրահատությունների, մինչև երեք տարեկանը մահանալու հավանականությունը 4,29 անգամ ավելի բարձր է, քան ամորձատված կատուների դեպքում: Նաև երեք տարեկանից առաջ ոչ ազնվացեղ կատուների մահվան ռիսկը ազնվացեղ կատուների համեմատ 1,83 անգամ ավելի ցածր է եղել, բայց հետազոտության մեջ դրանց թիվը 819-ն էր, մնացածները այս կամ այն կերպ խաչասերվել են:
Կյանքի ընդհանուր տևողությունը՝ անկախ սեռից և ցեղից, կրճատվել է 0,02 տարով մարմնի քաշի յուրաքանչյուր 100 գրամ ավելացման կամ նվազման դեպքում։ Այլ կերպ ասած՝ քաշի տատանումները կատուների առողջության վրա բացասաբար են ազդել։ Բայց միևնույն ժամանակ, գիտնականները կենդանու օպտիմալ քաշը սահմանել են 5,5 կիլոգրամ, ինչը դուրս է ընտանի կենդանիների գիրության կանխարգելման ասոցիացիայի առաջարկության շրջանակից. նրանք առողջ քաշ են սահմանել 3,6-4,5 կգ-ն:
Արդյունքներն առավել տիպիկ են Մեծ Բրիտանիայի համար, քանի որ ամբողջ պոպուլյացիան այնտեղից է: Սակայն նոր ուսումնասիրությունն այլ սահմանափակումներ ունի: Նախ, կատուների 83,7 տոկոսը ենթարկվել է էֆթանազիայի, ինչը նվազեցրել է կյանքի տևողությունը: Երկրորդ, կլինիկաներում VetCompass ծրագրում ներառված չեն կատուներն առանց տերերի կամ նրանք, որոնք տանն են սատկել: Իհարկե, այս կենդանիների մահացությունը լրացուցիչ ուսումնասիրության կարիք ունի, սակայն անասնաբույժները նոր տվյալները կարող են օգտագործել կատուների առողջությունը բարելավելու համար:
