Հայաստանում իշխանափոխությունից առաջ ՀՀ ՊՆ-ն ռուսական բազմաֆունկցիոնալ «Սու-30ՍՄ» կործանիչների ձեռքբերման հարցը հետաձգել էր մինչեւ 2024 թվականը: Պայմանագիրը, որն առնվազն մեկ խմբաքանակի մատակարարում է նախատեսում, ստորագրվել էր 2012 թվականին, սակայն այդպես էլ ուժի մեջ չէր մտել՝ պատվիրատուի ֆինանսական դժվարությունների պատճառով, գրում է «Կոմերսանտը»՝ վկայակոչելով աղբյուրները:
Ըստ պարբերականի՝ Ռուսաստանն ակնկալում է իրականացնել համաձայնագիրն արդեն Հայաստանի նոր ղեկավարության հետ: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն արդեն նստել է «Սու-30ՍՄ»-ի խցիկում եւ այն «աշխարհում լավագույններից մեկն» է անվանել:
Խոսակցություններն այն մասին, որ Հայաստանը ցանկանում է «Սու-30ՍՄ» ձեռք բերել, կրկին ակտիվացան, երբ Նիկոլ Փաշինյանն իր ֆեյսբուքյան էջին տեղադրեց ինքնաթիռում արված լուսանկարը, որը գտնվում է Էրեբունիի ռազմական օդանավակայանում (այնտեղ է տեղակայված 3624-րդ ռուսական ռազմաբազան):
Ինչպես «Կոմերսանտ»-ի հետ զրույցում պատմել են ավիացիոն արդյունաբերության միքանի թոփ մենեջերներ, հայկական զինված ուժերը սկսել են հետաքրքրություն ցուցաբերել «Սու-30ՍՄ»-ի նկատմամբ դեռ 2010 թվականին՝ Օդային ուժերի պարկի (դրանց հիմքում խորհրդային Սու-25 եւ Սու-27-ն են, որոնց մեծ մասը կապիտալ վերանորոգման եւ արդիականացման կարիք ունի) արդիականացման անհրաժեշտության պատճառով:
Ավելին, մոտ 2012 թվականին Մոսկվան եւ Երեւանը ստորագրեցին պայմանագիր, որի համաձայն, Հայաստանը մի քանի տարվա ընթացքում պետք է առնվազն 12 կործանիչ ստանար (դրանց մատակարարման թույլտվությունը, ըստ «Կոմերսանտ»-ի, հենց այդ ժամանակ տրվել է Վլադիմիր Պուտինի կողմից): Սակայն համաձայնագիրը այդպես էլ իրականություն չդարձավ հաճախորդի ֆինանսական դժվարությունների պատճառով: Այդ ժամանակից ի վեր կողմերը պարբերաբար եւ անհաջող կերպով քննարկել են պայմանագրի գործնական իրականացման հեռանկարները:
Ընդ որում, ինքնաթիռներից բացի (Մոսկվայում փորձում էին լուծել Երեւանի ֆինանսական խնդիրը՝ թույլ տալով գնել ինքնաթիռները ներռուսաստանյան գներով, այլ սչ թե՝ արտահանման) Հայաստանին անհրաժեշտ էր գնել նաեւ այլ սպառազինություն: Այդպես, օրինակ, Երեւանն առաջինը ձեռք բերեց «Իսկանդեր» նորագույն օպերատիվ-մարտավարական հրթիռային համալիրը, ինչպես նաեւ ռուսական վարկերի հաշվին 300 միլիոն դոլարի զենք ձեռք բերեց: Ըստ «Կոմերսանտ»-ի՝ «Սու-30ՍՄ»-ի գնման թեմային կողմերը վերջին անգամ անդրադարձել են Հայաստանում հեղափոխությունից մի քանի ամիս առաջ:
Հենց այդ հանդիպմանն էլ ՀՀ պաշտպանության նախարարության ներկայացուցիչները ռուսաստանյան բանակցողներին հայտնեցին, որ ավելի վաղ կնքված պայմանագրով նախատեսված ինքնաթիռների ձեռքբերումը հետաձգվում է եւս վեց տարով, այսինքն՝ մինչեւ 2024 թվականը: Ռազմատեխնիկական համագործակցության ոլորտում աղբյուրների համաձայն՝ արդեն հեղափոխությունից եւ իշխանափոխությունից հետո երկու երկրների մասնագետների միջեւ զենքի արտահանման վերաբերյալ շփումներ չեն եղել:
