Լեռնային Ղարաբաղի Արտաքին քաղաքականության եւ անվտանգության հանրային խորհդրի նախագահ Մասիս Մայիլյանի հարցազրույցը NEWS.am լրատվական գործակալությանը:
Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների ու ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների դեկտեմբերի 1-ին Աստանայում, ԵԱՀԿ գագաթաժողովում ընդունած համատեղ հայտարարությունը: Կարո՞ղ է այն հարթակ լինել բանակությունների հետագա առաջընթացի համար:
Աստանայում կայացած ԵԱՀԿ գագաթաժողովում Ղարաբաղի վերաբերյալ բեկումնային փաստաթուղթ չընդունվեց, քանի որ դրա համար չէին ստեղծվել համապատասխան պայմաններ ԼՂՀ, Ադրբեջանի եւ Հայաստանի հասարակությունների ներսում: Մյուս կողմից, միջազգային միջնորդները պատրաստ չեղան բանակցային սեղանին դնել նոր առաջարկներ` հաշվի առնելով արդի միջազգային իրավական իրողությունները:
Այդ պատճառով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անդամ երկրների պատվիրակությունների ղեկավարները եւ Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահները սահմանափակվեցին Համատեղ հայտարարության ընդունմամբ: Մինսկի խմբի անդամ երկրների պատվիրակությունների ղեկավարները հանդես եկան հակամարտության խաղաղ կարգավորման աջակցությամբ եւ կողմերին կոչ արեցին զինանդադարի ռեժիմի ամրապնդման եւ բոլոր ոլորտներում վստահության խորացման համար անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկել, ինչն արժանի է դրական գնահատականի:
Մինչդեռ Համատեղ հայտարարության նախապատրաստման փուլում պաշտոնական Երեւանը պետք է հասներ այն բանին, որ փաստաթղթի նախագծից հանվեին հղումները 2009թ. հուլիսի 10-ին Աքվիլայում եը 2010թ. հունի 26-ին Մուսկոկում Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի եւ ԱՄՆ-ի նախագահների երկու հայտարարություններին:
Ակնհայտ է, որ այդ հայտարարություններում նշված սկզբունքների եւ տարրերի հիման վրա հնարավոր չէ հասնել հիմնախնդրի խաղաղ լուծման:
Ինչպե՞ս է պետք վերաբերվել Իլհամ Ալիեւի ոչ համարժեք վարքին, Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպելու ցանկության բացակայությանը, ԵԱՀԿ գագաթաժողովի ամբիոնից արած հակահայկական հայտարարություններին: Կարո՞ղ է դա գագաթաժողովի մասնակիցների կողմից գնահատվել որպես դեմագոգիա, ոչ կառուցողական մոտեցում եւ փաստերի աղավաղում:
Հակահայկական հայտարարություններ ադրբեջանցի ղեկավարներն անում են տարբեր միջազգային ամբիոններից: Կարեւոր է, որ մեր հակառակորդների ապակառուցողական գործողությունները կասեցնեն միջազգային միջոցառումների կազմակերպիչները: Բայց քանի որ դա տեղի չի ունենում, հայկական կողմին ոչինչ չի մնում անել, քան համարժեք ու փաստարկված արձագանքել այդ հայտարարություններին նույն ամբիոններից: Պետք է նշեմ, որ եւ ադրբեջանական գործղությունները, եւ հակազդեցությունը չեն նպաստում ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության գոտիում լարվածության թուլացմանը:
Մեկնաբանեք Հայաստանի նախագահի հայտարարությունը, թե ռազմական ագրեսիայի դեպքում Հայաստանը կճանաչի Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը: Իրակա՞ն է դա եւ ի՞նչ հետեւանքներ կարող է ունենալ այդ քայլը: Կարո՞ղ է այդ հայտարարությունը զսպել Ադրբեջանին:
ԵԱՀԿ գագաթաժողովում Հայաստանի նախագահի ելույթի տեքստում արտացոլված է հակամարոտթւայն իրական դինամիկան եւ նշված են կարեւոր դիրքորոշումներ: Ինչ վերաբերում է Ձեր հարցին, կարծում եմ` Հայաստանն ու միջազգային հանրությունը պետք է ճանաչեն Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախությունը` հնարավոր ռազմական ագրեսիայի կանխման համար: Արդեն առիթ եղել է ասել, որ միջազգային ճանաչումը հակամարտության գոտիներում անվտանգության ամրապնդման եւ կայունության ապահովման ժամանակակից մեխանիզմ է: Տվյալ մեխանիզմն իր արդյունավետությունն ապացուցեց Կոսովոյում, Աբխազիայում եւ Հարավային Օսիայում:
