Համաշխարհային բանկի եւ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայի կողմից հրապարակած Doing Business 2012 զեկույցի համաձայն` Հայաստանը 6 կետով բարելավել է իր ցուցանիշը եւ աշխարհի 183 պետությունների շարքում զբաղեցնում է 55-րդ հորիզոնականը: Doing Business 2012 զեկույցը գնահատել է 2010թ. հունիս-2011թ. մայիս ընկած ժամանակահատվածում պետությունների կողմից իրականացված բարեփոխումները, որոնք դյուրացնում են տվյալ երկրներում գործարարությամբ զբաղվելը:
Նախորդ զեկույցում` Doing Business 2011, Հայաստանը 61-րդ տեղում էր:
Զեկույցում, մասնավորապես, ասվում է. «2010/2011թթ. բիզնեսի վարման համար բարենպաստ պայմաններ ամենաշատն ապահովված տնտեսություններն են Մարոկկոն, Մոլդովան, Մակեդոնիան, Սան Տոմեն եւ Պրինսիպին, Լատվիան, Կաբո Վերդեն, Սյերա Լոենեն, Բուրունդին, Սողոմոնյան կղզիները, Կորեան, Հայաստանը եւ Կոլումբիան: Իսկ բարելավվում արձանագրվել է «Doing Business»-ի կողմից գնահատվող 3 կամ ավելի ոլորտներում»:
Վերլուծաբանները բացատրում են, թե ինչ մեթոդաբանություն է կիրառվում գնահատման համար.
«Առաջին հերթին ընտրվում են այն տնտեսությունները, որոնք 2010/2011թթ. իրականացրել են նորմատիվ-իրավական բարեփոխումենր` ուղղված վարկանիշում ընդգրկված 10 թեմաներից երեք կամ ավելի ոլոտներում բիզնեսի վարման պայմանների բարելավմանը: Այդ կատեգորիային համապատասխանում է երեսուն երկիր: Երկրորդն այն է, որ «Doing Business»-ը դասակարգումը կատարում է` հաշվի առնելով նախորդ տարվա ցուցանիշների համեմատությունը»:
Զեկույցում նշվում է, որ Հայաստանը բարեփոխումենր է իրականացրել հետեւյալ ոլորտներում.
✔ Ձեռնարկությունների ստեղծում
Հայաստանը բիզնեսի սկսումն ավելի դյուրին է դարձրել` միասնական պատուհանի սկզբունքի ներդրմամբ, որը միավորել է մի շարք ընթացակարգեր
✔Շինարարության թույլտվության ստացում
Հայաստանը դյուրացրել է շինարարության ոլորտում թույլտվության տրամադրման գործընթացը` ոչ մեծ նախագծերի համար վերացնելով էկոլոգիական փորձաքննության մասին պահանջը
✔ Վարկերի ստացում
Հայաստանը բարելավել է իր վարկային տեղեկատվական համակարգւ` կոմունալ ձեռնարկություններից տեղեկությունների հավաքագրման եւ տարածման պահանջի ներդրմամբ
✔ Հարկում
Հայաստանը ձեռնարկությունների համար հարկային օրենսդրության պահպանումը հեշտացրել է սոցիալական ապահովագրության վճարումների քանակի կրճատման, ինչպես նաեւ հայտերի ներկայացման ու հիմական հարակտեսակների վճարման էլեկտրոնային կարգ ներդնելու միջոցով:
✔ Ձեռնարկությունենրի լիկվիդացում
Հայաստանը օրենսդրական փոփոխություններ է կատարել սնանկության մասին օրենքում` մի շարք ուղղություններով բարելավելով այն:
Վերլուծության մեջ յուրաքնաչյուր ոլորտի մասով Հայաստանի վերաբերյալ կոնկրետ տվյալներ են ներկայացվում.
✔ Ձեռնարկությունների ստեղծում(տեղ) 10
Ընթացակարգեր (քանակ) 3
Ժամկետ (օրով) 8
Արժեք (% բնակչության մեկ շնչին ընկնող եկումտից) 2,9
Նվազագույն կապիտալ (% բնակչության մեկ շնչին ընկնող եկամտից) 0,0
✔Շինարարության թույլտվության ստացում (տեղ) 57
Ընթացակարգեր (քանակ) 18
Ժամկետ(օրով) 79
Արժեք (% բնակչության մեկ շնչին ընկնող եկամտից) 57,1
Էլեկտրաէներգիայի ստացում (տեղ) 150
Ընթացակարգեր(քանակ) 6
Ժամկետ (օրով) 242
Արժեքը (% բնակչության մեկ շնչին ընկնող եկամտից) 257,8
Սեփականության գրանցում (տեղ) 5
Ընթացակարգեր(քանակ) 3
Ժամկետ (օրով) 257,8
Արժեքը (% բնակչության մեկ շնչին ընկնող եկամտից) 0,3
✔ Վարկի ստացում (տեղ) 40
Իրավաբանական իրավունքների գործունեության ինդեքս (0-10) 6
Վարկային տեղեկատվության խորության ինդեքս (0-6) 6
Պետական վարկային ռեեստրի ընդգրկում (չափահաս բանակչության%) 23,7
Վարկային տեղեկատվության մասնավոր բյուրոյի ընդգրկում ( չափահաս բանակչության%) 46,6
Շահերի պաշտպանություն (տեղ) 97
Տեղեկատվության բացահայտման ինդեքս (0-10) 5
Տնօրենների պատասխանատվության ինդեքս (0-10) 2
Բաժնետերերի կողմից ընկերության ղեկավարների դատական հետապնդման բարենպաստ պայմանների ինդեքս (0-10) 8
Ներդրողների շահերի եւ իրավունքների պաշտպանության մակարդակի ինդեքս (0-10) 5.0
✔ Հարկում (տեղ) 153
Վճարում (տարեկան քանակը) 34
Ժամկետ( տարեկան ժամերի քանակը) 500
Ընդհանուր հարկային դրույքաչափ ( եկամտի%) 40,9
✔ Միջազգային առեւտուր (տեղ) 104
Արտահանման համար փաստաթղթեր(քանակ) 5
Արտահանման համար ժամանակ (օրով) 13
Արտահանման արժեք (կոնտեյների համար` դոլարով) 1815
Ներմուծման համար փաստաթղթեր (քանակ) 8
Ներմուծման համար ժամանակ (օրով) 18
Ներմուծման արժեք (կոնտեյների համար` դոլարով) 2195
✔ Պայմանագրերի իրականացման ապահովում (տեղ) 91
Ընթացակարգեր(քանակ) 49
Ժամկետ (օրով) 440
Ծախսեր ( հայցի գումարի %) 19,0
✔ Ձեռնարկությունենրի լիկվիդացում (տեղ) 62
Ժամկետ(տարեկան) 1,9
Ծախսեր( գույքի %) 4
Տույժերի գործակից (դոլարի սենթով) 40,3
Զեկույցում ներկայացվում են նաեւ գնահատկաններ եւ տվյալներ Հայաստանում աշխատուժի վարձակալության եւ աշխատանքային հարաբերությունների վերաբերյալ.
Վարձակալման դժվարության ինդեքս Արգելվա՞ծ է ֆիքսված ժամկետով պայմանագիր կնքել մշտական առաջադրանքների կատարման համար Այո
Ֆիքսված ժամկետներով պայմանագրերի առավելագույն հանարգումարային տեւողությունը Սահմանփակումներ չկան
19-ամյա աշխատողի կամ աշակերտի համար նվազագույն աշխատավարձ(ամսական` դոլարով) 88,1
Աշխատանքային ժամանակի ոչ ճկունության ինդեքս Թույլատրվա՞ծ է 50-ժամյա աշխատանքյաին շաբաթ Այո
Շաբաթվա մեջ առավելագույն աշխատանքային օրեր 6
Գիշերային ժամերին աշխատանքի համար հավելավճար (ժամավճարի % ) 30
Հանգստյան օրերին կատարված աշխատանքի համար հավելավճար (ժամավճարի% ) 100
Գոյություն ունի՞ գիշերային ժամերին որոշակի աշխատանքի սահմանափակում Ոչ
Գոյությո՞ւն ունի աշխատանքի որոշակի սահմանափակում շաբաթական հանգստյան օրերին Ոչ
Տարեկան վճարվող արձակուրդ (աշխատանքային օրեր) 20,0
Կադրերի կրճատման դժվարության ինդեքս Օրենքով թույլատրվո՞ւմ է աշխատուժի ավելցուկը համարել աշխատակիցներին ազատելու հիմք Այո
Պարտավո՞ր է գործատուն իրազեկել երրորդ կողմի` 1 ավելորդ աշխատողի ազատելու մասին Ոչ
Պարտավո՞ր է գործատուն թույլտվություն ստանալ երրորդ կողմից 1 ավելորդ աշխատողի ազատելու համար Ոչ
Թույլատրվո՞ւմ է այլ աշխատանքի անցնելը կամ վերապատրաստումը Այո
Գործո՞ւմ է հաջորդականության կանոնը հաստքիների կրճատման դեպքում Ոչ
Գործո՞ւմ է հաջորդականության կանոնը ազատվելուց հետո կրկին աշխատանքի անցնելու դեպքում Ոչ