Անցած տասնամյակի առաջին կեսին դրամական փոխանցումների նշանակությունը սկսել էր անտեսվել վերին օղակի պաշտոնյաների կողմից: Իբր` մեր տնտեսությունն ինքնուրույն զարգանում է, իսկ փոխանցումներն ընդամենը մի փոքրիկ հավելում են եկամտին: Սակայն ներկայումս ուղղակի անհույս գործ է ժխտել փոխանցումների դերը: Միեւնույն է` ոչ ոք չի հավատա:
Ինչպես հայտնի է, անցյալ տարի բացասական միտումներ են արձանագրվել մանրածախ ապրանքաշրջանառության դինամիկայում: Դրա ծավալը ընթացիկ գներով կրճատվում է: Այսինքն ապրանք գնելու ուղղությամբ բնակչության ծախսերն ընդհանուր առմամբ կրճատվել են անցյալ տարվա համեմատ: Նվազել են իհարկե ոչ թե ինքնաբերաբար, այլ բնակչության մի մասի ընտանեկան բյուջեի կրճատման հետեւանքով: Ինչը, իր հերթին, ուղղակիորեն կապված է արտաքին փոխանցումների հոսքի նվազման հետ:
Ռուսաստանում, որտեղից ստանում ենք փոխանցումների առյուծի բաժինը, մեր միգրանտների մեծ մասը զբաղված է շինարարության եւ առեւտրի ոլորտում: Ընդ որում` մեծ մասամբ ստորին պաշտոններում, որոնք կապված են ֆիզիկական աշխատանքի հետ: Պարզ է, որ այդ աշխատանքային միգրանտները մեր բնակչության հարուստ խավի ներկայացուցիչներ չեն: Եվ նրանց ընտանեկան բյուջեն անսահման չէ: Հայաստանի Կենտրոնական բանկի հետազոտության համաձայն, ստացվող փոխանցումներն իրենց ճնշող մասով ծախսվում են ընթացիկ կարիքների վրա: Այսինքն` ամենօրյա ապրանքների եւ ծառայությունների գնման: Եվ ոչ թե, ասենք, մեքենա եւ բնակարան գնելու: Այդ պատճառով էլ փոխանցումների անկումն առաջին հերթին անդրադարձել է ապրանքների վաճառքի վրա:
Ստորոբերյալ գրաֆիկում մանրածախ ապրանքաշրջանառության կախումը դրամական փոխանցումներից այնքան ակնհայտ է, որ հատուկ պարզաբանումների կարիք չի զգում: Նշենք, որ կորելացիայի գործակիցը հավասար է 1-ի, ինչը ցուցանիշների միջեւ շատ ամուր կապ է ենթադրում: Գրաֆիկից ակնառու կերպով երեւում է նաեւ փոխանցումների գումարի եւ մանրածախ ապրանքաշրջանառության հարաբերակցությունը:
Սմբատ Գրիգորյան