«Ելք» դաշինքի անդամ, «Հանրապետություն» կուսակցության առաջնորդ Արամ Սարգսյանը NEWS.am-ի հետ հարցազրույցում հայտարարել է, որ այս ընտրությունների արդյունքում ստացած մանդատը վայր չի դնելու եւ լծվելու է օրենսդրական գործունեության, մինչդեռ երկու անգամ՝ 2003-ին եւ 2012 թվականի ընտրություններում Արամ Սարգսյանը հրաժարվել է ստացած պատգամավորի մանդատից՝ նշելով, որ Ազգային ժողովը չի զբաղվում օրենսդրական գործունեությամբ եւ դակիչ մարմին է:
Պարոն Սարգսյան, ընտրությունների արդյունքում «Ելք» դաշինքը 9 մանդատով մուտք է գործելու խորհրդարան, սպասելի՞ էր Ձեզ համար այս արդյունքը:
Ակնկալում էի՝ ավելին ենք ունենալու, բայց էն, ինչ որ ունենք չի տխրեցրել ինձ, ավելին ասեմ, առաջին դեպքն է, որ մեզ զանգում, շնորհավորում են, ես 3–րդ անգամ է Աժ պատգամավոր եմ դառնում, բայց նախորդ ընտրություններում ցավակցել են, համարել են պարտություն, ավելին էին սպասում։ Էս ընտրություններում զանգում ու սրտանց շնորհավորում են, շատերը համարում են հաղթանակ։ Ես էլ եմ համարում, որ մեկուկես ամվա ընթացքում ձեւավորված դաշինքը կարողացավ…իր անվանումը, որը շատ հակասական էր ի սկզբանե, ինչը արդարացնելու համար ես ասում էի՝ «Ելքի» մեջ Աստված կա եւ ապացուցվեց, որ կա, այո, որ 120 հազար 48 քվե մեզ տրվեց, այդքան քվե մեզ վստահվեց եւ այդքան վստահություն տրվեց, եւ ելքըտեսնում եմ այդ մարդկանցով։
Փաստորեն, Դուք այս անգամ վերցնելու եք Ձեր մանդատը եւ զբաղվելու եք օրենսդրական գործունեությամբ, բայց նախկին ընտրություններում հրաժարվում էիք մանդատից՝ ասելով, որ Ազգային ժողովը դակիչ մարմին է եւ կատարում է վերեւից իջեցված հրահանգները։ Հիմա ի՞նչն է փոխվել, Ձեր վերբերմո՞ւնքը, առավել եւս որ իշխանությունը չի փոխվել ու Հանրապետական կուսակցությունը մեծամասնություն է լինելու այս խորհրդարանում, ինչպես նախկինում։
Այո, իմ վերաբերմունքը, մոտեցումները փոխվել են։ Առաջինը՝ այս Ազգային ժողովը նախորդ Ազգային ժողովը չի, Սահմանադրություն է փոխվել եւ այս Ազգային ժողովը ունի շատ ավելի մեծ ազդեցություն եւ յուրաքանչյուր պատգամավոր անհատական շատ ավելի մեծ ազդեցություն ունի, քան նախորդ Ազգային ժողովում։ Այսինքն՝ ինքը իրեն օրինագծեր ուղարկող մարմնի որոշողն է, դակիչ մեխանիզմը չէ, ինքը դառնում է դակող մեխանիզմ՝ ըստ նոր Սահմանադրության։ Երկրորդ՝ ես տեսա, որ իմ մանդատը վայր դնելը, որը ես բարոյական առումով առ այսօր համարում եմ ճիշտ որոշում, բայց գործնական առումով ոչինչ չի տվել ոչ ինձ, ոչ կուսակցությանը, ավելին, ճանաչողությանխնդիրը էլ ավելի փոքրացել է:Չնայած Էս տարիներին ես ինձ բացարձակ պասիվ չեմ համարում եւ համարում եմ, որ երկրում տեղի ունեցող առավել եւս աշխարհաքաղաքական գործընթացների մասով ամենաշատ հարցազրույց տված մարդն եմ, բայց ես երբեք չեմ եղել հեռուստաեթերներում, ինչը համատարած է եւ ճանաչողության առումով կորցրել եմ։ Իսկ իմ մյուս պատգամավոր ընկերները՝ Էդմոն Մարուքյանը եւ Նիկոլ Փաշինյանը, այդ հինգ տարվա ընթացքում ճիշտ աշխատելով, հանրության տեսակետներն ունենալով՝ շատ ավելի լայն ճանաչում ունեին եւ իրենց թիմերում ավելի ընդգրկուն էին եւ սա փաստ է։
Հետեւաբար թե´ Հանրապետություն կուսակցության շահեից ելնելով, թե´ «Ելք» դաշինքի շահերից ելնելով, թե´ընկերներիս հետ միասնական գործը վերջնական հաղթանակին հասցնելու առումով պիտի մանդատը վերցնեմ եւ ընդհանրապես քաղաքականմարդը պիտի իր քաղաքական ճանապարհից հետություններ անի, ասի՝ որտեղ էր սխալվել եւ որետեղից է իր սխալն ուղղում, ես այդ մարդկանց թվում եմ։
Դուք քարոզարշավի ողջ ընթացքում քննադատում էիք ՀՀԿ–ին եւ ԲՀԿ–ին՝ ասելով, որ երկու կուսակցությունները նույնն են, նույնիսկ նրանց նմանությունը ցույց տալու համար համեմատեցիք հնդկական ֆիլմի հերոսուհիներ՝ Զիտա–Գիտա քույրերի հետ, Ծառուկյանի մասին խոսելով՝ ասում էիք չի կարող երկրի ամենահարուստ մարդը լինել ընդդիմություն։ Հիմա եթե խորհրդարանում ԲՀԿ–ն հայտարարի ընդդիմություն է, այդ ուժի հետ համագործակցությունը պատկերացնո՞ւմ եք, ո՞ր դեպքում է դա հնարավոր՝ հաշվի առնելով Ձեր եւ Նիկոլ Փաշինյանի սկզբունքային մոտեցումը ԲՀԿ–ի հետ կապված։
Համագործակցություն բառը լայն իմաստ ունի։ Եթե Ղարաբաղի հարցով որեւէ օրինագիծ բերեն, որը օգուտ է երկրին, Հանրապետականը բերի, ես դրան էլ կողմ կքվեարկեմ, որովհետեւ խնդիրը վերաբերում է պետությանը։ Մենք էնպիսին չենք, որ եթե ճիշտ բան են բերում, դրան դեմ ենք։ Եթե կլինեն օրինագծեր, որ Բարգավաճն էլ է կողմ քվեարկելու կամ դեմ, ինչպես մենք, ու դակդիտվի համագործակցություն, որեւէ խնդիր չունենք։ Բայց եթե ձեւավորվի եռյակներ, քառյակներ, անիմաստ եմ համարում, որովհետեւ այդ ձեւավորվածը նախ ոչինչ չի տա։
Եթե նայեինք, որ մենք ու ԲՀԿ–ն իրար միանալով՝ փոխում ենք Հանրապետականին ու էստեղ մտածենք՝ միանանք փոխենք, թե չէ, սա զուտ երեւակայական ոլորտից է, որ կարող էր քննարկել, անհնարին է, որովհետեւ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը ուզում է իշխանության մաս դառնա, էդ խմբակցությունը առաջին համարից մինչեւ վերջին համարը ընդդիմադիր չէ, իշխանական է, նայեք էդ մարդկանց ցուցակները, մտել են քաղաքական գործընթացների մեջ իրենց սեփականությունը պահելու, հարկային հարձակումներից հեռու մնալու, ոստիկանությունում առավելություն ունենալու, լավ համարներ ունենալու համար: Նրանք նույն ձեւ են վարվել, ինչպես Հանրապետականում։ Իրենցից յուրաքանչյուրը 50 հազար մարդու 10 հազար դրամ է տվել, էդ շատ պարզ մեխանիզմ է։ Թե Բարգավաճի, թե Հանրապետականի մտածելակերպը, ուղեղն այդքան է. 50 հազար մարդու 10 հազար դրամ տվել են ու խնդիրը լուծված են համարում, 1 միլիոն դոլար բաժանել են ու ստացել են 42–43 հազար քվե։
Այսինքն՝ առանձին նախագծերի հետ կապված կարող եք համագործակցել։
Բոլոր այն օրենքները, որոնք իմ կարծիքով, կբխի ՀՀ քաղաքացու շահից, կողմ ենք քվեարկելու՝ անկախ նրանից, թե դա ով է առաջարկել։
Պարոն Սարգսյան, այս ընտրություններում արձանագրվել են բազմաթիվ ընտրախախտումներ, քննչական կոմիտեում հարուցվել են քրեական գործեր, դատախազությունն ու ոստիկանությունը ուսումնասիրում են հարյուրավոր հրապարակումներ։ Այս ընտրախախտոմների առկայության պարագայում «Ելք» դաշինքը չի բողոքարկում քվեարկության արդյունքները, ինչո՞ւ։
«Ելք» դաշինքը տեղամասերում ունենալով դիտորդներ՝ ցանկացած խախտման պարագայում փորձել է կազմել արձանագրություններ, որոնք օպերատիվ կարգով հասել են տեղ: Գիշերվա քվեարկությունից անմիջապես հետո առաջին դեպքն էր, որ բոլոր արձանագրություններն ունեինք, մենք նայել ենք ամբողջ գրանցած թերությունները, որոնք տեղի են ունեցել ընտրատեղամասում, եւ եկել ենք այն հետեւության, որ ընտրատեղամասերում տեղի ունեցած խախտումները «Ելք» դաշինքի ունեցած տվյալներով բավական հիմք չեն պարունակում իրենց մեջ, որ մտնենք Սահմանադրական դատարան եւ բողոքարկենք, բայց մենք այդ առումով ձեռնպահ ենք մնացել տեսակետ ասելու, որովհետեւ բացի մեզանից ընտրությանը մասնակցել են այլ ուժեր, ովքեր կարող է ունենան նման հիմքեր եւ եթե կդիմեն Սահմանադրական դատարան այդ հիմքի վրա ու մեզ մոտ էլ արժանահավատ կլինի, մենք կմիանանք:
Այսինքն՝ մենք համարում ենք, որ ընտրախախտումները տեղի են ունեցել ընտրատեղամասից դուրս: Վերջին գործադրած սարքավորումները, դրոշմանիշների ամրացումը, տեսախցիկների նկարահանումը եւ ցուցակների հրապարակումը ընտրատեղամասում խախտումներ անելու հնարավորությունները հասցրել են մինիմումի կամ էն քանակն է, որի վրա «Ելքի» ունեցած փաստերով, մեր իրավաբանները գտել են, որ Սահմանադրական դատարան մտնելու ու ընտրությունները անվավեր ճանաչելու բավարար հիմքեր չկան:
Ձեր արձանագրած ընտրախախտումների վրա հիմնվելով եք ասում՝ բավարար հիմքեր չկան, բայց որ քրեական գործեր են հարուցվել ու բազմաթիվ ահազանգեր հրապարակումներ կան հիմնավոր, դրանք բավարար հիմք չե՞ք համարում:
Այդ գործերով հետամուտ ենք լինելու մինչեւ վերջ: Իհարկե, մենք դրանք համարում ենք խախտում ու հետամուտ ենք լինելու, ես նախկինում երկու անգամ Սահմանադրական դատարան բողոք եմ ներկայացրել՝ ունենալով ավելի կոպիտ խախտումների ահռելի դաշտ, որի պարագայում հույս ենք ունեցել, որ Սահմանադրական դատարանը կճանաչի ընտրությունները անվավեր, սակայն չի եղել այդպես: Էսօրվա ընտրությունները եզրեր չունեն դրանց հետ համեմատելու, էս անգամ չեն կարողացել տրցակներով լցնել, կամ «Ելք» դաշինքից վերցնել ու դնել այլ դաշինքի վրա: Այս անգամ օգտվել են ընտրատեղամասից դուրս լծակից ադմինիստրատիվ եւ փողային ռեսուրսից: Եթե մարդը նախընտրել է փողը ու գնացել ընտրել է, ես իրեն ասելու բան չունեմ: Ինքը փողը գերադասել է ինձանից, այն համարել է ավելի լավ թեկնածու:
Այս ընտրությունները կեղծվե՞լ են, թե ոչ:
Իհարկե, կեղծվել են:
Պարոն Սարգսյան, եթե ընդդիմությունը չի բողոքակում կեղծված ընտրությունների արդյունքներն ու անցնելու է օրենսդիր գործունեության, արդյո՞ք չի լեգիտիմացնում կեղծված ընտրությունները: Այս առումով արդին իսկ մեղադրանքներ կան «Ելք»-ին ուղղված, որ լինելով ընդդիմություն՝ չեք բողոքարկում:
Արդյունքերը բողոքարկվում են դատարաններում, բողոքարկում են եղած համապատասխան փաստերի վրա, հանրային խոսակցությունների մակարդակում բողոքարկել հնարավոր չի, եթե մենք ունենայինք մի փաստ, որտեղ բռնել էինք փող բաժանողին ու փող վերցնողն ու բաժանողը ցուցմունք են տվել դատախազությունում, բայց չկա այդպիսիք, վերցնողն ու տվողը չեն բողոքում, ասում են՝ աշխատավարձ ենք տվել ու հազար ու մի բան են ասում: Ինչ վերաբերում է մանդատները վայր դնելուն ու չլեգիտիմացնելուն, լավ ես երկու անգամ մանդատը դրել դուրս եմ եկել, ի՞նչ ենք անում, դրանից հետո ո՞նց ենք անելու իշխանափոխություն, դուրս ենք գալու փողոց, ասելու ենք՝ լավ ժողովուրդ, մանդատները վայր ենք դրել, եկեք գնանք իշխանափոխությա՞ն, գալո՞ւ է ժողովուրդը: Բացի մեզնից էդքան ընդդիմադիրներ կան, թող փորձեն, թող 100 մարդ հավաքվի մենք էլ գնանք ասենք՝ պատգամավոր ենք, եկել ենք, չկա էդ մթնոլորտը:
Ինչ վերաբերում է մեղադրանքներին, մարդիկ, ովքեր չկարողացան հաղթահարել համապատասխան շեմը եւ, բնականաբար, պիտի որոշակի պատրվակներ բերեն, որոնցից մեկն էլ պիտի լինեինք մենք: Լավ կլիներ՝ էդ մարդիկ նայեին իրենց արած քարոզարշավին եւ մեր քարոզարշավին, եւ տեսնեին՝ իրենց թերությունները, թե ինչու չանցան խորհրդարան, իհարկե, ես կուզենայի իրենցից էլ մարդիկ անցնեն, որովհետեւ էս խորհրդարանը ինձ համար քաղաքական խորհրդարան չի: Մարդիկ են անցել, որոնց մարդկային կերպարի մասով բան չունեմ ասելու, բայց իրենք քաղաքական դեմքեր չեն,իրենք տեսակետ չունեն, իրենք չեն կարող քաղաքական մարմնի մաս դառնալ, մարդիկ են դուրս մնացել խորհրդարանական ընտրություններից, որոնք ուղն ու ծուծով քաղաքական են եւ տեսակետ ունեն եւ այդ տեսակետները կարող են հօգուտ Հայաստանի Հանրապետության աշխատել: Այդ մարդիկ դուրս են մնացել քարոզարշավի սխալ կազմակերպելով, որոշակի ծուլությամբ:
Որ ուժին նկատի ունեք՝ Հայ ազգային կոնգրեսի՞ն:
Ոչ միայն, ՕՐՕ-ից սկսած մինչեւ Կոնգրես, ովքեր կարող էին, ունեին էդ պոտենցիալն ու չեն անցել, էսօր մեղադրում են մեզ՝ խնդիրներ դնելով մեր առաջ: Ես ասում եմ՝ նայեք մենք ինչ քարոզարշավ ենք արել, դուք՝ ինչ:
ՕՐՕ դաշինքի ներկայացուցիչ Արմեն Մարտիրոսյանը ասել էր, որ Սերժ Սարգսյանն է ձեւավորել այս խորհրդարանը, ի՞նչ կասեք այս մասին եւ ուզում եմ անդրադառնաք այն մեկնաբանություններին, որ «Ելք» դաշինքը Բաղրամյան 26 -ի պրոյեկտն է, շինծու ընդդիմություն է, եւ պատահական չէ, որ 9 մանդատ ստացան:
Ես այն մարդկանց թվին չեմ պատկանում, ովքեր մտածում են, որ բոլորի համար պիտի լավ լինենք: Ես ասում եմ այն, ինչ մտածում եմ անկախ նրանից ճիշտ եմ ասում, թե չէ եւ ունենում եմ հակառակորդներ ու անընդհատ պայքարում դրանց դեմ եւ գտնում եմ, որ ճիշտը էդպես է: էն մարդը, որ բոլորի համար լավ է, ծիծաղելի է ու սկզբունք չունի:
Տեղի է ունեցել գործընթաց, որի ընացքում եղել են ուժեր, ովքեր մեծ ամբիցիաներ են ունեցել,ովքեր սկզբից բանակցությունների են գնացել, ովքեր Սերժի մոտ աշխատել են տարիներով, հետը աղոթելու գնացել, որոնք էսօր դուրս են մնացել ընտրություններից եւ մեղադրում են մեզ, ու դա շատ բնական է, որովհետեւ էսօրվա իրենց վիճակը արդարացնելու խնդիր ունեն: Արմեն Մարտիրոսյանին էլ առողջություն եմ մաղթում, ուրիշ ոչինչ:
Պարոն Սարգսյան բազմաթիվ օրինակներ եղան, որ դաշինքները խորհրդարան հասնելուն պես փլուզվում են: «Ելքի» դաշինքին չի՞ սպառնում դա:
Ամեն ինչ անելու եմ, որ նման բան չլինի, որովհետեւ ցանկացած միություն, նույնիսկ մարդիկ սիրում ամուսնանում, երեխաներ են ունենում ու բաժանվում, որեւէ մեկը չի կարող ասել՝ ինչու: «Ելք» դաշինքը այսօր նման պոտենցիալ դեռ չունի, ընդհակառակը՝ դաշինքում տեսել են, որ մեկս մեկին փոխլրացնելով արդյունք են գրանցել ու քաղաքական դաշտի շատ տիտաներ իրենց մոտեցումներով հետ են մնացել մեզանից, խաղից դուրս են մնացել ու փորձում են մեր հաջողությունները ինչ-ինչ բաների հետ կապել, որ արդարացնեն:
Այս ընտրությունները աննախադեպ են նաեւ նրանով, որ հետընտրական զարգացումներ, ընդվզումներ չեն սպասվում, ինչո՞ւ: Անգամ Օհանյան-Րաֆֆի-Օսկանյան դաշինքը, որը համարվում էր իշխանության իրական հակառակորդը, չի պատրաստվում փողոց դուրս գալ, քանի որ ժողովրդի շրջանում նման տրամադրություններ չեն տեսնում:
Ես միշտ սխալ եմ համարել մեղադրել ժողովրդին: էն, ինչ որ ժողովուրդն անում է, դրա համար քաղաքական ուժերն են մեղավոր: Մենք ենք մեղավոր, որ ժողովուրդը հետընտրական տրամադրություն չունի, մենք ենք մեղավոր, որ ժողովուրդը 10 հազար դրամները նախընտրում է, քան մեզ, մեր անուն ազգանունը,եթե դրանից հետեւություն ենք անում, հաջորդ անգամ 10 հազար դրամ վերցնողը քիչ է լինում, հաջորդ անգամ փողոց դուրս եկողը շատ է լինում: Էս անգամ չեն եկել, շատ պարզ է, քանի որ էս անգամ նախ որ ընտրատեղամասում կոնկրետ խախտումները չեն ունեցել այն մասսայական բնույթը կամ դա հասցված է եղել էնքան մինիմումի, որ մարդը բողոքելու բան չունի: Նախորդ ընտրություններում երբ որ լցոնումներ էր ու գողանում էին քվեաթերթիկների պարկերը, նույնիսկ դեսպանների ներկայությամբ, կառուսել ու լցոնում էր լինում,հիմա չկա: Եթե մարդը փողը վերցրել ու ընտրել է Հանրապետականին, էսօր գա հրապարակ ու ի՞նչ ասի: Չի բողոքում, գոհ է իր 10 հազար դրամից:
