Հայոց ցեղասպանության 102-րդ տարելիցին անհրաժեշտ է ավելի լավ հասկանալ, թե ինչ է տեղի ունեցել եւ ինչպես պետք է կանխել նման դեպքերը: National Post-ում հրապարակված հոդվածում այս մասին գրել է բրիտանացի հայտնի մարդաբան Ջեֆրի Քլարֆիլդը:
Ցեղասպանության նախաբանը 1894-1896 թվականներին հարյուր հազարավոր հայ տղամարդկանց, կանանց ու երեխաների սպանությունն էր: Հոդվածի հեղինակն այս իրադարձությունները կոչում է փորձ 1915 թվականի դեպքերից առաջ:
Թուրքական ոչ մի կառավարություն երբեք չի խոստովանել, որ դա որոշակի էթնիկ խմբի ծրագրված ոչնչացում էր, նաեւ այն, որ հայ որբերին ստիպում էին մահմեդականություն ընդունել:
Սակայն 2012 թվականին թուրք պատմաբան Թաներ Աքչամը հրապարակեց «Երիտթուրքեր՝ մարդկության դեմ հանցագործություն. Հայոց ցեղասպանությունն ու էթնիկ զտումներն Օսմանյան կայսրությունում» գիրքը: Թուրքական արխիվներն ուսումնասիրելով՝ Աքչամը վերջնականապես ցույց տվեց, որ Հայոց ցեղասպանությունը կանխամտածված, ծրագրված եւ համակարգված էր կառավարության եւ զինված ուժերի կողմից:
«Թուրքիան երբեք ներողություն չի խնդրել: Եվ երբեք Հայաստանի եւ Թուրքիայի հարաբերությունները չեն վերականգնվի, մինչեւ թուրքական կառավարությունը պաշտոնապես չասի ճշմարտությունն այն մասին, որ հայերը ցեղասպանություն են վերապրել, որը բազմաթիվ առումներով փորձ դարձավ Հոլոքոստից առաջ»,- գրել է հոդվածի հեղինակը:
Մենք պետք է հիշենք, որ 1939 թվականի օգոստոսի 22-ին, երբ Հիտլերը Լեհաստան ներխուժում եւ հրեաների ոչնչացում էր ծրագրում, իր ելույթներից մեկում ասել է. «Ի վերջո, ո՞վ է այսօր խոսում հայերի ջարդերի մասին»:
