Այս տարի Թուրքիայի բնական գազի ռեկորդային պահանջարկը ստիպում է նրան արագացնել գնումները աճող շուկայում, քանի որ երկիրը փորձում է երկարաձգել երկարաժամկետ պայմանագրերը, որոնք ավարտվում են այս ձմռանը, գրում է Reuters-ը:
Եվրոպայում գազի խոշորագույն ներմուծողներից մեկը՝ Թուրքիան, կախված է Ռուսաստանից, Ադրբեջանից եւ Իրանից եկող գազատարներից, ինչպես նաեւ Նիգերիայից, Ալժիրից հեղուկ բնական գազի (ՀԲԳ) ներկրումից: Նա ուներ տարեկան ընդհանուր 16 միլիարդ խորանարդ մետրի չորս երկարաժամկետ պայմանագրեր, որոնք ավարտվում են այս տարի:
Թուրքիան երկարաձգել է դրանցից մեկը՝ Ադրբեջանի հետ՝ համաձայնեցնելով եռամյա պայմանագիր՝ տարեկան մինչեւ 6 միլիարդ խորանարդ մետրի ներմուծման համար, իսկ 15 տարվա պայմանագրի ավարտից հետո՝ 6,6 միլիարդ խորանարդ մետրի համար, Reuters-ին ասել են ոլորտի երկու աղբյուրներ:
Նոր, ավելի կարճ պայմանագիրը կլինի գազի ներմուծման համար, որի գները կապված են իտալական PSV կենտրոնի հետ, ի տարբերություն նավթի «վերցրու կամ վճարիր» ինդեքսավորված գների, որոնցից Անկարան ցանկանում է հրաժարվել:
Այս ամենը դեռ Անկարային թողնում է երկարաձգման երեք պայմանագրեր`երկուսը 4-ական միլիարդ խորանարդ մետր ռուսական «Գազպրոմ»-ից ներմուծման համար, որը կավարտվի տարեվերջին, եւ 1,3 միլիարդ խորանարդ մետր՝ նիգերիական հեղուկ գազի, որը կավարտվի այս ամիս:
Երկու շաբաթ առաջ Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի նախագահների հանդիպումն ավարտվեց առանց գազի գործարքի:
Նախագահ Վլադիմիր Պուտինը փորձեց հանգստացնել Անկարային՝ հայտարարելով, որ նա պաշտպանված է եվրոպական գազային ճգնաժամից՝ Ռուսաստանից Թուրքիա խողովակաշարերով մատակարարման հաշվին: Բայց եթե բանակցությունները ձգձգվեն, Թուրքիան պահեստում քիչ գազ ունի:
«Սեպտեմբերի կեսերի դրությամբ, Ռուսաստանից, Իրանից եւ Ադրբեջանից խողովակաշարային ամբողջ գազը հանվել եւ օգտագործվել է»,- ասել է աղբյուրը:
Նախկինում Թուրքիան հեղուկ բնական գազն օգտագործում էր խողովակաշարերով ավելի թանկ ներմուծումը լրացնելու համար: Անցած երկու տարվա ընթացքում գազի ներմուծման մեջ ՀԲԳ-ի մասնաբաժինը հասցնելով գրեթե մեկ երրորդի, Անկարան հասկացրեց իր գործընկերներին, որ նավթով ինդեքսավորվող գազի պայմանագրերը պետք է ավելի մրցունակ դառնան:
Սեւ ծովում գազի վերաբացման միջոցով սպառման մինչեւ քառորդ մասը ծածկելու ծրագրերը, ինչպես եւ սպասվում է, նույնպես կամրապնդեն նրա դիրքերը բանակցություններում:
Սակայն, այս տարվա երաշտը հանգեցրել է հիդրոէլեկտրաէներգիայի արտադրության կրճատման՝ պարապ գազային էլեկտրակայանները գործարկման վերադարձնելով եւ Թուրքիայի սպառումը հասցնելով սպասվող ռեկորդային մակարդակի՝ 60 միլիարդ խորանարդ մետրի:
Ըստ ոլորտի խորհրդատու Արիֆ Ակթյուրքի, քանի որ այս ձմռանը օրական սպառման առավելագույն գինը կհասնի 300 միլիոն խորանարդ մետրի, Թուրքիան ստիպված կլինի առնվազն նույն ծավալներով երկարաձգել բոլոր պայմանագրերը եւ համալրել իր մատակարարումները թանկարժեք ՀԲԳ-ով:
Թուրքիան տարեկան ունի մոտ 48 միլիարդ խորանարդ մետր ներմուծման պայմանագրեր, ինչը նշանակում է, որ նա ստիպված կլինի 13 միլիարդ խորանարդ մետրից փոքր-ինչ քիչ հեղուկ գազ ներմուծել շուկաներից, որոնցում այժմ շատ բարձր գներ են դիտարկվում: Պաշտոնական տվյալները ցույց են տալիս, որ այս տարի ՀԲԳ-ի ներմուծումը կազմում է 2 միլիարդ խորանարդ մետր:
«Թուրքիան կարող էր օգտագործել ՀԲԳ-ի կամ ադրբեջանական գազի ներմուծումը՝ դեֆիցիտը լրացնելու համար... Միակ թերությունը կլինեն շուկայական գնումների հետ կապված լրացուցիչ ծախսերը, սակայն դժվար թե Թուրքիան բախվի մատչելիության խնդրի»,- ասել է Փարիզի ածխաջրածինների վերլուծական կենտրոնի տնօրեն Սոհբեթ Կարբուզը:
